FED Faiz Artışının Riskleri Kadar Fırsatları da Var!

Değerli Arkadaşlar,
Özellikle gelişmiş ekonomilerin borsalarında düşük faiz ve bol likiditeli yıllar nedeniyle bana göre alternatifsizlikten tarihi rekorlar yaşandığını, yani gelişmiş ülke borsalarının bence şişmiş olduğunu düşünüyorum. FED faiz artışı başladığında, faiz olmayan dönem için borsalara yönelmiş çok ciddi boyutta bir para borsalardan çıkacaktır görüşündeyim. Bu süreç başladığı zaman gelişmiş ülkelerin borsalarında yaşanacak düzeltmeler aynı zamanda gelişmekte olan ülkelerin borsalarında da yaşanacaktır.

Hatta bizim gibi ülkelerdeki korkular biraz daha fazla olabilir. Çünkü FED faiz artışı sürecinde aynı zamanda gelişmiş ülkelerde park etmiş önemli bir para dilimi de ABD'ye yönelecektir. Doğal olarak Dolar kurunda ciddi artışlar görebiliriz. İşte bu yöneliş esnasında eğer faizler bu çıkışı engelleyecek boyutta artırılırsa kurların artması daha az olur. Ancak faiz silahı yeterince kullanılmaz, hatta bir de üstüne faiz indirimi olursa, o zaman Dolar kurunun daha da arttığına şahit oluruz. '''' başlıklı yazımın detayında bu durumu çok detaylı ve net izah ettim. Lütfen ilgili strateji yazımı bir kez daha okuyunuz. Ancak hemen belirtmek isterim ki, ben düşük faiz, gerçekçi kur politikasını savunan biriyim. Bu nedenle Dolar'daki olası yükselişi engellemek için faizleri yükseltmenin doğru olmadığına inanıyorum. Hatta devletin iç borcun artmasını göze alarak özellikle yatırım ve üretimi destekleyecek kredilerde daha da düşük faiz politikası izlemesini tavsiye ediyorum. Kaldı ki, bu yönde hazırlıklar olduğu açıklamalarını duyuyoruz. Kurlar faize dokunmadan yükselişini yapsın. Düşen enerji faturamız nedeniyle rizkimiz az olacaktır. Ancak yükselen kurlar sayesinde ihracat imkanımız ve ülkemizdeki üretime yönelik yerli yabancı doğrudan yatırımlar artacaktır. Bu sayede üretim ve teknolojide yapısal değişimi başlatabiliriz. Cari açık sorunundan kalıcı bir şekilde kurtulmak, düşük faiz ve gerçek kur ile üretim ve yatırımların desteklenmesi sayesinde olur.

Şimdi tam da bu kapsamda, sizlerin strateji yazım sonrası tepkilerinize bakarak bir uyarı daha yapmak gerektiğini hissediyorum! Eğer dediğim gibi düzeltme süreci yaşanırsa, kurlar ve faizler artacaktır. Kurlardaki ve faizdeki artışlar özellikle bankaları yurt dışı kredi karşılıkları ve ellerindeki devlet tahvilleri nedeniyle olumsuz etkileyecektir. Böyle bir süreç esnasında yaşanacak kur ve faiz artışları ilk anda karlarında ciddi erimeler yaratabilir. BIST'tin yapısında bankalar endeksi en çok etkileyen sektörlerin başında geliyorlar. Eğer bankalar için düşündüğüm gibi bir süreç yaşanırsa, bankalarda ve dolayısı ile BIST'de çok ciddi bir düzeltme yaşayabiliriz. Ama bakın hemen ALTINI ÇİZİYORUM; bu durum FED faiz artışı başlayınca artacak bir risktir. FED faiz artışı öncesinde bankaları elinde bulunduran yabancılar bu hisseleri ekstra yukarı çekip, sonra bu düzeltmeyi yapmayı da isteyebilirler. Çünkü FED faiz artışı için 2015 ortalarını başlangıç tarihi olarak görüyorum. Bu tarihin öncesinde düşen petrol fiyatları cari açığı ve enflasyonu düşürüyor diye TCMB Ocak ayında ya da Şubat başında faiz indirimleri yapabilir. Bu beklentiyi hedef gösteren yabancılar banka hisselerini mevcut seviyelerin belirgin bir yüzde üstüne taşıyabilirler. Bu yabancılar için kolay bir durumdur. Nihayetinde banka hisselerinin % 80'lerine yakın, hatta fazlası yabancı takaslarında bulunuyor. Yani % 2-3'lük ek bir alım bile, bankaları istedikleri yere yükseltmelerine yeter.

Böylece FED öncesinde çekebildikleri kadar bankaları yukarı çekip verirlerse, kurlarda mevcut seviyelerden alım yaparak çıkarlar. Üstüne de FED faiz artışı gelirse, tüm dünya borsalarında yaşanacak düşüş esnasında BIST de başta bankalarla düşmeye başlar. Bu panik havasında kurlar da yükseliyor olur. Böylece FED faiz artışı sürecinin ortalarında bankalar yabancılar için çok ideal düşük alım seviyelerine iner. Bu esnada Dolar kuru seviyesi de ''Borsalar İçin Uyarıyorum!'' başlıklı strateji yazımda belirttiğim seviyelere çıktıysa, yabancıların çapraz karının çok daha fazla olacağını kolayca hesaplayabilirsiniz.

Gördüğünüz gibi FED faiz artışı süreci başladığında kur ve faiz artışı riski nedeniyle borsalar ve döviz borcu çok olan, borçlanma tahvilleri çıkartarak yurt dışı kaynak yoluna baş vurmuş bir çok şirket ve banka hisseleri için bu geçiş süreci önemli riskler içeren stresli bir dönem olacaktır. Maalesef bence bu süreci yaşayacağız. Ancak bu süreç dünya ekonomilerinin düzeliyor olması nedeniyle yaşanacak. Yani 2008 sonrasındaki düşük faiz ve bol likiditenin yarattığı suni mutluluklar ve dışarıdaki tarihi zirveler sona erecek. Ancak bu sürecin sonrasında dünya genelinde uzun vadeli büyüme dönemine girilecek. İşte o zaman başlangıçta yaşayacakları riskler için uyardığım bankacılık sektörü de başta olmak üzere tüm şirketler çok pozitif bir döneme başlayacağız.

Tüm Hisselerden Korkmayın!
Peki risklerine dikkat çektiğim bu ilk sürecin hiç fırsatları olmayacak mı? Tüm hisseler mi bu süreçten olumsuz etkilenecek? İşte ben de tam buradaki kafa karışıklığınız ya da olası korkularınız için bu yazımı yazma gereğini hissediyorum!

Bence kesinlikle bir çok şirket için de çok pozitif günlerin başlayacağı bir sürece girdiğimizi düşünüyorum. ABD'de başlamış olan ekonomik düzelmenin 2015 ortalarından itibaren Avrupa'da da başlamasını ve 2016 başlarında artık net görüntülerle iyileşmelerin belirginleşmesini bekliyorum. Bu öngörülerim gerçekleşirse, ihracat ağırlıklı şirketlerimiz, 2015 içinde yaşanacak olası kur artışlarından çok olumlu etkileneceklerdir. Gelişmiş ülkelerde talep artışları başlayınca, dünyanın genelinde benzer bir talep artışı görülecektir. Bu demektir ki, taşımacılık-lojistik şirketleri için de iyi bir döneme girilecektir. Ancak döviz borçlusu olan ve olası kur artışında bu borçlarını çeviremeyecek tüm şirketler için büyük risk olduğunu unutmayınız. Dikkat çektiğim fırsatları değerlendirirken, yüksek döviz borcu olan şirketlerin ilk andaki olumsuz etkilerden kötü etkileneceğini göz ardı etmeyin!

Siparişlerini özellikle Dolar karşılığı alan şirketler artmasını beklediğim dış talep ve döviz kuru nedeniyle ekstra kar elde edeceklerdir. Kimdir bu şirketler? Toaso ve Froto gibi otomotivciler, Asels ve Otkar gibi savunma sanayi şirketleri, tekfen ve enka gibi yurt dışı inşaat taahütçüleri, netas ve alctl gibi teknoloji ve yazılım şirketleri, ihracatları yüksek olan ve en önemli maliyetleri enerji faturalarında düşmeler yaşanacak cam şirketleri, siparişleri artacak olan otomotiv yan sanayi (lastikçiler, pistoncular, frenciler, vs.gibi) şirketleri, düşen petrol nedeniyle tarımdaki kullanımı artacak olması nedeniyle gübre şirketleri, yukarıda da belirttiğim gibi, gelişmiş ülkelerde talep artışları başlayınca uluslar arası taşımacılık da artacağı için lojistik şirketleri, Avrupa'da büyük bir pazarı olan arclk gibi beyaz eşyacılar, ciddi yatırımlar yapılan Petkm, Tuprs gibi kimya şirketleri önümüzdeki süreçten olumlu etkilenmesini beklediğim ilk aklıma gelen sektör ve şirketler olacaktır.

Ayrıca Suriye ve Irak'ta yaşanan savaş riskleri bittiğinde, bu ülkelerde çok ciddi bir yeniden yapılanma ve imar süreci başlayacaktır. Maalesef bir kaç yıldır yok olan şehirler, sanayi tesisleri ve alt yapı tesisleri yeniden yapılacaktır. Bu dönem bir çok Türk şirketi bu pazardan çok önemli pay alacaklardır. Bölge ülkelerinin yeniden imarı için demir-çelik ve çimento şirketlerinin bu ülkelere ihracatları çok ciddi boyutta artacaktır. Irak Kürt bölgesi ile yapılan anlaşmalar nedeniyle yeniden dünya petrol pazarına girmeye başlayan Kuzey Irak petrolü başta Tuprs olmak üzere Türkiye için önemli katlılar sağlayacaktır.

Gördüğünüz gibi FED faiz artışı süreci ABD ve devamında gelişmiş dünya ekonomileri düzelmeye sürecine girdiği ve gireceği için başlayacak olduğundan, sıcak para olarak borsalarda bir kaç yıldır park etmiş paraların bu süreçte borsalardan çıkması ilk anda hisselerde ve endekslerde bu para çıkışları nedeniyle düzeltme riskleri yaratacaktır. Özellikle yabancıların yoğun olduğu hisselerde bu etki daha büyük olabilir. Ancak aynı zamanda ya da devamında yukarıda dikkat çektiğim fırsatları da beraberinde getirecektir.

Hisseleri dikkatlice incelemek lazım. Eğer yukarıda saydıklarımdan, zaten şu ana kadar yaşanan yükselişe fazlası ile uymuş, hatta endeksten de fazla artmış olanları varsa, yaşanmasını beklediğim düzeltme sürecinde bu hisseler de beklentilerine bakılmadan düzeltmeye uyacaklardır. Ancak bir kaç yıldır endeksin hareketine uyamamış olan hisseler ise, bu dönemde endeksteki beklentinin tam tersine çok ciddi bir yükselişe de geçebilirler. Hangi hisse düzeltme yapar ve ne kadar yapar? Hangi hisse düzeltme yapmadan bu süreçte ekstra yükseliş yaşar sorusuna cevap vermek kolay değil. Bu nedenle tekniklerden destek alarak takibimizi yapmakta fayda olacaktır.

2012, 20 Aralık tarihinde kaleme aldığım ve ABD'nin kayaç gazı üretimi sayesinde dünya için yeni bir büyüme kaynağı çıkacağını yazdığım '''' başlıklı yazımın içeriği aynı şekilde gelişmeleri yaşatıyor. FED faiz artışı süreci de bu gelişmelerin devam aksiyonu olacaktır. Ayrıca kayaç gazı kaynakları sadece ABD'de olan bir doğa yapısının imkanları değildir. Bir çok ülkede de kayaç gazı rezervleri mevcuttur. Zaman içinde eminim üretim teknolojileri ABD dışındaki ülkelerde de kayaç gazı üretimlerinin başlamasına imkan verecektir.

Kısacası FED faiz artışı süreci için borsalar konusunda yaptığım risk uyarılarının yanı sıra, aynı zamanda çok önemli fırsatların olacağını da unutmayınız. Ancak, yaşanacak süreci FED'in faiz artışını öne çekmesi, ya da daha sonraki bir tarihe ötelemesi direkt etkiler.

NOT: Bu yazı 12 Aralık 2014, 11:08'de 'da yayınlanmıştır!

Saygılarımla

Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı

Twitter: @_Stratejist_