SPK Bu Uygulamayı Değiştirmelidir!

Piyasaları bugün kısa geçeceğim. Bugün Avrupa ve ABD'de imalat PMI'ları açıklanacak. Nedir bu PMI'lar dersek, basit bir anlatımla; imalat yöneticlerinin mal ve hizmet satın alma eğilimini gösteren bir ankettir. Temel amacı büyüme öngörülerini belirlemektir. PMI hesaplanmasında üretim, yeni siparişler, iş gücü, stoklar ve teslim süreleri gibi beş alt endeksten yararlanılır. Ülke genelinde bir çok sektöre ait yöneticilerden mevcut görüşlerini önceki aya göre pozitif(artış), negatif(azalış) veya nötr (aynı) şeklinde iletmeleri istenir. Böylece önce ilgili sektörleri ve dolayısı ile ekonominin genelindeki büyümeyi tahmin etmeye çalışırlar.

ABD ve Avrupa için rakamlar çok oynaklık gösteriyor. ABD için bir önceki verilerde düşüşler varken, bu ay sürpriz iyileşme görecek olursak FED faiz artışı gündem olur. Tersi durumda ise FED faiz artışını öteleyecektir beklentisi oluşur. Son ABD verilerinden sonra ilk şık ön plana çıkmış gibi duruyor. Avrupa için ise, işler çok da iç açıcı değildi. Bakalım bugün veriler açıklanınca daha net tabloyu görebileceğiz.

Dünyanın ve Türkiye'nin bu tablo içerisinde zikzaklı bir yön çizdiğini ama son dönem Türkiye ve BIST'in pozitif ayrışma yaşadığını görüyoruz. Bu tablonun sürmesi halinde BIST için teknik olarak dikkat çektiğim seviyeleri biliyorsunuz.

SPK Bilanço İlanı Uygulamasını Değiştirmelidir!
Şimdi gelelim yazının başlık konusuna! Nedir SPK'nın bana göre değiştirmesi gereken uygulama?

Şirketlerin vergi dairesine bildirilen bilançoları ile daha sonra açıklanan SPK'ya uyumlu bilançoları çok ciddi bir yanılgı yaratabiliyor. İlk açıklanan vergi dairesine yollanan bilançolar oluyor. Sonra da SPK uyumlu esas dikkate alacağımız bilanço rakamları açıklanıyor. Ancak her iki bilançonun hesaplanmasında dikkate alınan kur karşılıklarının hesaplama zamanları ve diğer bazı mahsuplaşmalar nedeniyle bilanço verileri inanılmaz değişiklik gösterebiliyor. Ben bu konuyu yıllardır eleştiririm. Bir çok kişi ile de konuştum. Bir çok kez yazdım. Hatta eski üyelerimiz aynı konuyu daha önce de yazdığımı hatırlayacaklardır. Uygulamanın başladığı yıllarda BIST içinde de yönetici konumunda olan arkadaşlarım bile, o kadar büyük fark olmaz diye bu uyarımı ciddiye almamışlardı. Bana örnekleme yap bize yolla demişlerdi. Kimbilir kaç örnek gördük bu sorun hakkında. Ama son gelen thyao rakamları en çarpıcı örneklerden biri bence.

Vergi dairesine yollanan bilançoda malın bedelini alış tarihindeki döviz kuru üzerinden TL'ye çeviriyorsunuz. Daha sonra satış tarihindeki kur karşılığını TL'ye çeviriyorsunuz. Aradaki fark kar ya da zarar olarak gözüküyor.

Ama SPK uyumlu bilançoda ise, alış fiyatı ve satış fiyatını satış tarihindeki kurdan TL'ye çevirip hesabı yapıyorsunuz. Bu nedenle her iki bildirim şeklindeki kar rakamlarınız ciddi şekilde düşüp artabiliyor! Örnek verecek olursak; Thyao'nun bildirimlerine bakabiliriz.

Thyao Vergi dairesine yolladığı 12 aylık bilançosunda ilan edilen rakam yaklaşık -400 Milyon TL zarar idi. Ancak bugün açıklanan SPK'ya esas bilançosunda ise +2.993.000.000-TL gibi tarihi bir kar rakamı açıkladığını görüyoruz. Peki şimdi yatırımcı bunu önceden nasıl hesaplayabilsin? İlk açıklanan vergi dairesi bildirimi sonrasında hatırlarsanız analistler çok farklı raporlar sunup, ciddi kötümser öngörülerde bile bulunmuşlardı. Şimdi gelen kar rakamı sonrasında ise eminim bir çoğu thyao için fiyat hedeflerini yükselteceklerdir.

Kurumların profesyonel analistleri bile bu tabloları doğru analiz edemezken, normal yatırımcı nasıl bu işin içinden çıkabilir? İşte zaten işin içinden çıkamadığı için, ilk vergi dairesine bildirilen zararı görünce elindeki hissesini belki de zararına bile satarak çıkmış bir çok yatırımcı vardır. Ama şimdi -400 Milyon zararı görüp sattıkları thyao'nun aslında + 2.993.000.000 TL gibi bir karı olduğunu görüyorlar. Peki yaptıkları zarar ne olacak şimdi? Maalesef bunu düşünen kimse yok.

Peki yapılması gereken nedir? Çok basit her iki bilanço da aynı anda açıklanmalıdır. Ya da eğer SPK'ya esas olan ikinci bilanço ise, o zaman sadece sonradan açıklanan SPK esaslı bilanço ilan edilmelidir. Böylece algı yanılmalarından yatırımcıyı korumuş olurlar. Yoksa şu an thyao'da çok çarpıcı olarak görülen bu örnek, diğer bir çok şirket için de benzer yanılgılara sebep olarak ciddi zararlar yapılmasına neden olmayı sürdürür. Lütfen bu çağrımı her platformda kullanınız. Bu çağrımı yaymaya çalışınız ki, belki SPK bir gün sesimizi duyar ve her iki bilançonun aynı anda yayınlanmasına karar verir.

Sonra ortaya çıkan bu tablo nedeniyle benim gibi profesyonellerin teknik analiz öngörülerinde bile yanılgılar oluşabiliyor. Thyao öngörülerime bakarsanız, neredeyse son dönem hepsini zarar kes gördükleri için kapatmak zorunda kaldım. Peki neden zarar kes gördüler dersiniz? Öngörülerimizden sonra açıklanan vergi dairesine gönderilen bilanço bilgilerinin piyasada yarattığı olumsuz panik havasından diye direkt cevap verebilirim. Sonra ise, işin doğrusunu bilenler hisseleri düştüğü yerden toplayıp, nasılsa geleceğini bildikleri esas bilanço karı nedeniyle ciddi haksız kara sahip oluyorlar!

Tekrar ediyorum; Devamı İçin

Saygılarımla

Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı

Twitter: @_Stratejist_