Bono nedir? Bono nasıl alınır ve düzenlenir?

Alacaklıya lehtar, borçluya ise muhatap denilen bonolarda borçlu taraf şirket ya da devletken alacaklı taraf bono bedelini tahsil edecek kişidir. Teminat ödeme, ispat gibi farklı sebepler nedeniyle de kullanılan bonolara çok sık başvurulur.

Bono Nedir?

Bono, bir devlet kuruluşunun ya da özel bir firmanın yatırım yapan kimselerden aldığı borç karşılığında çıkarılan evraktır. Başka bir ifade ile alınan paranın belli bir süre geçmesinin ardından ödeneceğini belirten ticari bir evraktır. Bonolar, firma ya da devlet kurumları tarafından ihraç edilen senetlerdir. Bu senetler borç senetleridir. Borç senetleri iki farklı şekilde ödenebilir:

1. Belirtilen ödeme süresi geldiğinde borç veren kişinin yani alacaklının borçlu kişiye senedi vererek parayı alması şeklindedir.
2. Borç alan kişi ödeme süresi gelmeden önce bankaya giderek senedin değerini düşürür ve ödemeyi gerçekleştirir.

Hazine bonosu, banka bonoları, altın, gümüş, platin bonoları, finansman bonoları olmak üzere beş çeşit bono bulunur.

Bono Nasıl Alınır?

Alınacak borcun tutarını, vade süresini ve faiz oranını firma ya da şirket belirler. Bonoların ödemesi, vade zamanı geldiğinde veya gelmeden önce yapılabilir. Vadesi gelen bononun ödenmesi bir problem yaratmaz. Bono ile alakalı anlaşılan şartlar uygulanır. Vadesinden önce ödenir ise değeri düşürülerek ödemesi yapılır ve bu durumda faiz oranında değişiklik olabilir.

Bono Nasıl Düzenlenir?

Bono çeşitleri göz önünde bulundurularak düzenleme yapılırken uyulması gereken belli başlı kurallar mevcuttur. Bu kurallardan herhangi birinin eksik olması durumunda bono geçersiz sayılır.

Bu kuralları sırası ile şöyle yazabiliriz:

• Evrakta bono yazılmalıdır.
• Ödenecek miktar olmalıdır.
• Alacaklı kişinin kişisel bilgileri yer almalıdır.
• Bononun düzenlendiği tarihe yer verilmelidir.
• Bonoyu düzenleyen firmanın yetkilileri imzalamalıdır.
• Vade günü yani bononun ödeneceği güne yer verilmelidir.

Bono Hesaplama Nasıl Yapılır?

Bono hesaplama için banka ve özel firmaların oluşturduğu bono hesaplama araçları bulunur. İstenilen bilgilerin ilgili bölümlere girilmesi sonucunda bono hesaplama otomatik olarak gerçekleştirilir. Firmaların yazılım ekipleri tarafından hazırlanan bono hesaplama araçları için ana para, yıllık faiz oranının yüzdesi ve vadeye kalan gün ile ilgili bilgilere ihtiyaç duyulur. Bu bilgiler kullanılarak yapılan hesaplamalarda brüt getiri, stopaj, net getiri ve vade sonu toplamlarına ulaşılır.

Tahvil ve Bono Arasındaki Fark Nedir?

Zaman zaman karıştırılan tahvil ve bono arasında bazı farklar bulunur. Tahvil ve bono arasındaki farklar şu şekilde sıralanabilir:

• Yatırım yapan kimsenin devlet ya da kurumsal bir firmanın finansman ihtiyacını karşılamak için belirli bir zamanda değişken ya da sabit bir faiz oranı ile borç verdiği ve vade süresinin bitiminde faiz getirisi elde ettiği yatırım şeklidir. Bu vadenin süresi 1 yıldan fazladır, yazılı bir senet şeklindedir. Tahvil sahibine yatırımcı, yani alacaklı denir.
• Tahviller, sabit getirisi olan menkul kıymetlerdir.
• Bonoda vade süresi 1 yıldan kısa iken tahvilde 1 yıldan fazla vade süresi bulunur. Bu iki terim arasında teoride bulunan tek fark vade süreleridir. Sabit getirili bir menkul kıymeti olan tahvil ya da bono bulunan firmanın karı ya da zararı üzerinde herhangi bir sorumluluğu yoktur.
• Hem tahvilde hem de bonoda vade önceden bilinmektedir ve her ikisi de sabit gelirli bir menkuldür.
• Her iki senet türününde vade süresinin sonuna dek elde tutulduklarında, belirli bir sabit getirisi bulunur.