Rüçhan hakkı nedir? Rüçhan hakkı nasıl kullanılır, kullanılmazsa ne olur?

Yatırım dünyasında, yatırımcıların bilmesi gereken birçok terim mevcuttur. Bu terimlerden bir taneside rüçhandır. Borsalarda hisse enstrümanları ile işlem yapan herkesin bu terim ile alakalı bilgi sahibi olması ve varsa haklarını kullanması gerekir.

Rüçhan hakkı nedir?

Rüçhan bir haktır. Bu hakkı kazanmak için bir yatırımcının sahip olduğu hisse senedinin mevcut ortakları bedelli sermaye artırımı yapması gerekir. Bunu yapmaları halinde katılım önceliği hakkı, yani rüçhan hakkı elde ederler. Bu hakkı hisse enstrümanına sahip olan bütün ortakların kullanma şansı bulunur.

Rüçhan hakkı nasıl kullanılır?

Yatırımcının sahip olduğu rüçhan hakkının kullanım süresi 15 günden az, 60 günden fazla olamaz. Hakkı kazanan yatırımcının yeni pay alma haklarının alım satımı için işlem sırası açılır. Hisse senedi kuponlarının temsil ettiği rüçhan hakkı, hisse senedi ibrazına gerek olmadan kullanılabilmektedir.

Borsalarda işlem gören şirketin, sermayelerini nakit olarak arttırma kararı alması durumunda, şirket hissedarları hisse enstrümanı üzerinde yeni pay alma yani bir diğer adı ile rüçhan kuponunu kullanarak sermaye artış bedelini ihraççı şirkete ödemek şartıyla iştirak edebilirler. İştirak eden yatırımcılar, ilgili hisse enstrümanı adetlerini artırmış olurlar. Rüçhan hakkı kullanmak avantajları ise yatırımcıların elinde bulunan hisse adetlerini artırma aşamasında devreye girmektedir.

Rüçhan hakkı hesaplama

Yeni pay alma yani rüçhan kuponuna sahip olan yatırımcıların haklarını rüçhan hakkı kupon pazarı alanında kullanması gerekir. Rüçhan hakkını hesaplamanın en kolay yolu, yatırımcının elinde bulunan mevcut hisse enstrümanı adetinin rüçhan hakkı değeri ile bedelli sermaye oranının birbirine çarpılması şeklindedir.

Rüçhan hakkı kullanılmazsa ne olur?

Rüçhan hakları, eski yıllarda dolaşımı ve borsa portföyü fazla olan yatırımcılar tarafından kullanılması unutulan haklardandı. Ancak kaydi sistem, oluşan unutma durumunun önüne geçti. Bu sistemle birlikte belirlenen süre içerisinde kullanılmayan rüçhan hakları yatırımcının maddi varlığından düşüşe neden olmaya başladı. Bu da yatırımcıları rüçhan hakkı ile ilgili gelişmeleri takip etme durumunda bıraktı.