Etkin piyasa hipotezi nedir? Etkin piyasa hipotezi anomalileri ve özellikleri nelerdir?

Etkin piyasa hipotezine göre finansal piyasalar bilgi yönünden oldukça aktiftir. Bu hipotezde fiyatların alıcılar ve satıcılar tarafından belirlendiği düşünülür. Bu doğrultu ışığında ortaya çıkan para denge fiyatı şeklinde algılanır. Ancak bu piyasa içerisinde sürekli olarak bir getiri sağlamak mümkün değildir. Etkin piyasa hipotezi içerisinde fiyatlarda sapmalar meydana gelebilir. Bu durumlar 2 başlık altında ayrılır. Mevsimsel anomali ve fiyat anomalisi etkin piyasa hipotezinde meydana gelen sapmalardır.

Etkin Piyasa Hipotezi Nedir?

Etkin piyasa hipotezinde piyasadaki finansal varlıkların, halka açık şekilde ve özel olan bütün bilgilerin ve de haberlerin etkilerini de içerdiği savunulur. Böyle bir durumda varlıkların piyasadaki fiyatları makul değerleri ile eş olur. Yatırımcılar önümüzdeki dönemlerin getirilerini tahmin edememesi, aldıkları risklere göre piyasadan yüksek gelir elde edememesi gibi durumlar piyasaların etkin olduğu tezini doğrulamak amacı ile kullanılır.

Bu hipoteze göre açıklanamayan fiyatların hareketlerine etkin piyasa hipotezi anomalileri denilebilir. Bu anomilelerde en çok bilinen kavram takvim etkileridir. En çok tartışılan takvim etkileri arasında da ocak etkisi ve pazartesi etkisi yer alır. Ocak etkisi özellikle gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerdeki finansal piyasaların incelendiğinde ülkelerin bir kısmında ocak aylarında elde edilen ortalama getirinin diğer 11 aydan yüksek olduğu görünür. Pazartesi etkisinin bir diğer adı da hafta sonu etkisidir. Bu durumda pazartesi günlerinde elde edilen kazancın diğer günlerden farklı olması beklenir.

Etkin Piyasa Özellikleri

Etkin piyasa hipotezinde anormali gözlemlenebilir. Bu durumda sunulan veriler ve olağan olmayan eylemlerin uyuşmaması sonucu ortaya çıkar. Hipotez kapsamında fiyatta değişiklikler ve sapmalar yaşanabilir. Mevsimsel ve fiyat anomalisi etkin piyasa koşullarında görülür. Etkin piyasada koşulların doğru şekilde sağlanması büyük önem taşır. Yatırımcılar gerekli olan tüm verilere erişmiş olmaları lazımdır. Bu şekilde etkin piyasa yatırımcıları hisse senedinin alış ve satışını etkin piyasa hipotezinin doğrultusunda yapabilirler.

• Etkin piyasanın en önemli özelliği tüm bilgiler kullanıcılara direkt olarak aktarılır.
• Fiyatlar rassaldır düşüncesi vardır.
• Değerler birbirinden bağımsız oluşmuştur varsayımına dayanılır.
• Etkin piyasada senet fiyatları ve beklentilerin elde edilme yöntemi önceden elde edilmiş bilgilerdir.
• Menkul kıymetlerin fiyatları pazarın üstünde seyrediyor ise hisse senetlerinin satışı gerçekleşir.
• Bono, senet gibi menkul kıymet değerleri geçmiş fiyat bilgileri, iç bilgiler ve ulaşılan veriler etkiler. Zayıf, yarı güçlü ve güçlü olarak sınıflandırılan veriler vardır.