25 Kasım önemli ekonomi başlıkları: Kentsel dönüşüm süreci hızlanıyor, doların yükselişi yavaşladı...

Haftanın ilk gününe hızlı bir giriş yapıldı. Ekonomi dünyasında yaşanan sıcak gelişmeleri Fintables takip etmeye devam ediyor.

KENTSEL DÖNÜŞÜM SÜRECİ HIZLANDI

Türkiye deprem bölgesi olan bir ülke. İstanbul Depremi için ise sık sık uyarılarda bulunan uzmanlar, hazırlıkların hızlanmasını peş peşe söylüyor. Meclis'te kentsel dönüşümü hızlandıracak 26 maddelik torba yasa teklifi kabul edildi. Yeni düzenleme, hem kamu hem vatandaşlar için önemli değişiklikler içeriyor.

Dolar, ABD’de Hazine Bakanlığı için Scott Bessent’in adının geçmesinin ardından bir miktar güç kaybetti. Piyasa aktörleri, Bessent’in tarifeler konusunda daha kademeli bir yaklaşım sergileyeceğini düşünüyor.

Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesi sonrası başlayan kriz ardından bozulan Türkiye Suudi Arabistan ilişkileri, bugünlerde ekonomik işbirlikleriyle yeniden canlanıyor. İhracat, 2024 Ocak-Eylül döneminde ihracat, 2,9 milyar dolarla rekor seviyeye ulaştı. WSJ, gelişen piyasalardaki fırsatlara yönelik yaptığı haberinde Çin dışındaki gelişen piyasalarda daha umut verici işaretler olduğuna vurgu yaptı. Hindistan’ın güçlü yatırımcı ilgisiyle öne çıktığına işaret edilirken, Latin Amerika ve Türkiye gibi ülkelerde değerlemelerin cazip seviyelerde olduğunun altı çizilmiş.

AJANDA

Aselsan, hisse başına net 0,10 TL; SDT Uzay ve Savunma Teknolojileri hisse başına net 0,75 TL temettü ödemesi gerçekleştirecek.

TBMM'DE KABUL EDİLDİ: KENTSEL DÖNÜŞÜMDE SÜREÇ HIZLANIYOR

Deprem riski yüksek Türkiye'de kentsel dönüşüm sürecini hızlandırmak ve güvenli bina stoğunu oluşturmak amacıyla hazırlanan yeni kanun teklifi, TBMM Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonunda kabul edildi. Yeni düzenlemeler, hem kamu hem de vatandaşlar için önemli değişiklikler içeriyor.

KDV Muafiyeti ve İmar Hakkı Aktarımı: Kentsel Dönüşüm Başkanlığı tarafından sağlanan arsa ve araziler artık KDV’den muaf olacak. Bu, projelerin maliyetini düşürerek süreci hızlandırmayı hedefliyor. Mülkiyet hakkının başka parsellere taşınması imkanı getirildi. Vatandaşlar, bir parseldeki imar hakkının tamamen veya kısmen sınırlandırılması durumunda bu hakkı başka bir parsele aktarabilecek. Alıcı parsellerdeki inşaat alanı oranları, imar planına bağlı kalarak %20’ye kadar artırılabilecek. Ancak bu aktarım, verici parselin komşuluğundaki emsal değerleri aşamayacak.

Kamunun Yetkileri ve Denetimler: Kamu kurumlarının kentsel dönüşümdeki yetkileri artırıldı. Belediyeler, il özel idareleri ve TOKİ, devlet arazilerindeki izinsiz yapıları kaldırma yetkisine sahip olacak. Afet riski altındaki alanlarda yapılacak projeler Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın onayına tabi olacak. Yapı denetim şirketlerinin sorumluluğu artırıldı. Denetlenen yapının taşıyıcı sistemlerinde 15 yıl içinde onarılmaz zarar tespit edilirse, şirketin izin belgesi iptal edilecek ve faaliyetine son verilecek. Ayrıca, yandaki binalara zarar verilmesi durumunda da benzer yaptırımlar uygulanacak.

DOLAR DEĞER KAYBETMEYE BAŞLADI

ABD Başkanı seçilen Donald Trump’ın Hazine Bakanlığı için Scott Bessent’i aday göstermesi, doların yükselişini bir miktar yavaşlattı. Bessent’in adaylığı sonrası ABD doları, başlıca 10 para biriminin tamamı karşısında değer kaybetti. Euro, İngiliz sterlini ve Avustralya doları dolara karşı en çok değer kazanan para birimleri olurken, gelişen piyasa para birimleri arasında Meksika pesosu, Tayland bahtı ve Çin yuanı öne çıktı. Son haftalarda dolar, Trump’ın ticaret tarifeleri ve büyüme odaklı mali politikalarına yönelik beklentilerle önemli bir yükseliş kaydetmişti. Bu hareket euroyu iki yılın en düşük seviyesine iterken, İsviçre frangı temmuz ayından bu yana en zayıf seviyesini gördü. Ancak Bessent’in daha temkinli bir politika benimseyeceği beklentisi, dolardaki ralliyi geçici olarak durdurdu.

Piyasa katılımcıları, Bessent’in tarifeler konusunda daha kademeli bir yaklaşım sergileyeceği ve bütçe açığını kontrol altına almayı hedefleyeceği görüşünde birleşiyor. Bloomberg’in anketine göre, bu beklentiler ABD ekonomisi ve piyasaları için olumlu bir sinyal olarak görülüyor. UniCredit Baş Ekonomi Danışmanı Erik Nielsen, “Bessent’in açıklanması finans piyasalarında bir rahatlama yarattı” yorumunda bulundu. Döviz stratejisti Jason Wong ise doların hızlı yükselişinin ardından bir duraklama dönemine girebileceğini ifade ederek, “Dolar, önümüzdeki aylarda daha fazla kazanç sağlayabilir ancak mevcut ralliden sonra bir nefes almaya ihtiyacı var” dedi.

SUUDİ ARABİSTAN İLE EKONOMİK İŞBİRLİĞİ ADIMLARI ATILIYOR

Bir dönem oldukça gergin olan Türkiye-Suudi Arabistan ilişkileri, bugünlerde ekonomik işbirlikleriyle yeniden canlanıyor. 2018’de Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın İstanbul Başkonsolosluğu’nda öldürülmesi sonrası başlayan kriz, iki ülkenin siyasi ve ticari ilişkilerini neredeyse sona erdirme noktasına getirmişti. 2024 yılı, iki ülke arasındaki ilişkilerin en hareketli olduğu yıl oldu. Kaşıkçı krizi sonrası sıfır noktasına düşen Türkiye’nin Suudi Arabistan’a ihracatı, 2022’deki normalleşme süreciyle hızla toparlandı. 2024 Ocak-Eylül döneminde ihracat, 2,9 milyar dolarla rekor seviyeye ulaştı. Özellikle mobilya, makine ve halı ihracatı öne çıkarken, ithalatta plastik ve organik kimyasallar dikkat çekiyor.

Suudi Arabistan’da faaliyet gösteren Türk şirketlerinin sayısı 200’ü bulurken, Türk müteahhitlerin ülkede üstlendiği projelerin toplam değeri 10 milyar doları geçti. Vizyon 2030 kapsamında 1 trilyon dolarlık yatırım planı, Türk şirketlerine büyük fırsatlar sunuyor. Türkiye-Suudi Arabistan İş Konseyi Başkanı Haşim Süngü, enerji sektöründeki işbirliklerinin stratejik önemine dikkat çekerek, Suudi Arabistan’ın petrol ve yenilenebilir enerjiye olan ilgisinin Türk firmaları için büyük fırsatlar sunduğunu belirtti. Güneş ve rüzgar enerjisi projelerinde iki ülkenin ortaklıkları öne çıkıyor.

PİYASALARI ELE ALDI

Cumartesi günü Wall Street Journal’de çıkan haberde gelişen piyasalar ele alındı. MSCI Gelişen Piyasalar Endeksi’nin son beş yılda yalnızca %4’lük bir yıllık getiriyle küresel (%12) ve ABD hisse senetleri (%15) karşısında belirgin bir şekilde geride kaldığına vurgu yapılıyor. Haberde gelişen piyasa hisselerindeki zayıf performansın başlıca nedeni için Çin ekonomisindeki sorunlar gösterilmiş. WSJ, Çin dışındaki gelişen piyasalarda daha umut verici işaretler olduğuna vurgu yapıyor. Hindistan’ın güçlü yatırımcı ilgisiyle öne çıktığına işaret edilirken, Latin Amerika ve Türkiye gibi ülkelerde değerlemelerin cazip seviyelerde olduğunun altı çizilmiş. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), önemli ihracat pazarlarındaki talep koşulları ve risklerin değerlendirildiği İhracat Pazar Monitörü’nün ekim ayı sonuçlarını açıkladı. Rapora göre, ekim ayında hem İhracat Talep Endeksi hem de Pazar Dayanıklılık Endeksi’nde aylık bazda azalış, ancak yıllık bazda artış kaydedildi. İhracat yapılan pazarlardaki talep koşullarını makroekonomik göstergelerle takip eden İhracat Talep Endeksi, ekimde bir önceki aya göre %0,7 azalarak 99,5 seviyesine geriledi. İhracat pazarlarının ekonomik, sosyal ve politik risklere karşı direncini ölçen Pazar Dayanıklılık Endeksi, ekim ayında aylık bazda %0,4 düşerek 99,3 seviyesinde kaydedildi.

AVRUPA'DA GAZ REZERVLERİ TÜKENİYOR

Avrupa'nın gaz rezervlerinin hızla tükenmesi, akıllara 2022 senesini getiriyor. Rusya ve Ukrayna arasındaki artan gerginlikler nedeniyle, gaz fiyatları bu yıl yaklaşık %45 oranında yükselmiş durumda. Özellikle kış aylarında artan ısınma talebi, Avrupa'nın gaz depolama tesislerini hızla boşaltıyor ve enerji arz güvenliği konusundaki endişeleri artırıyor. Kış mevsiminin soğuk başlaması gaz depolarının boşalmasına sebep oluyor. Avrupa'nın Rus gazını ikame etmek için daha fazla ithalat kapasitesine ihtiyacı var.

ERDOĞAN VE PUTİN TELEFONDA GÖRÜŞTÜ

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, geçtiğimiz hafta artan Rusya-Ukrayna gerginliğinin gölgesinde bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Erdoğan, Türkiye'nin bölgesel gerilimlerin sonlandırılması için çabalarını sürdüreceğini ve barış süreçlerine katkı sağlamaya devam edeceğini vurguladı. Görüşmede, ikili ilişkilerin yanı sıra bölgesel ve küresel gelişmelerin de gündeme geldiği belirtildi.

EMTİA PİYASALARINDA OLUMLU BİT HAVA VAR

ABD Başkanı seçilen Donald Trump'ın Hazine Bakanlığı için ılımlı bir isim olan hedge fon yöneticisi Scott Bessent'i aday göstermesi, doların değer kaybetmesine yol açarken emtia piyasalarında da olumlu bir hava yarattı. Doların iki haftanın en hızlı düşüşünü kaydetmesiyle, özellikle baz metaller ve demir cevheri gibi emtialarda yükselişler görüldü. Londra Metal Borsası'nda işlem gören tüm önemli kontratlar yükseliş kaydederken, bakır haftanın ilk işlem gününde %1’in üzerinde prim yaptı ve ton başına fiyatı 9.070 doların üzerine çıktı. Benzer şekilde, demir cevheri de %1'i aşan bir yükselişle 102 dolar seviyesine yaklaştı.

ÇİN FAİZİ SABİT TUTTU

Çin Merkez Bankası (PBOC), politika faiz oranını sabit tuttuğunu ve finansal sisteme önemli ölçüde likidite sağladığını duyurdu. Banka, bir yıllık orta vadeli borç verme kolaylığı (MLF) çerçevesinde 900 milyar yuan (yaklaşık 124,26 milyar dolar) likidite sağlayarak piyasaları desteklemeyi sürdürdü. Faiz oranını değiştirmeyen PBOC, oranı %2,00 seviyesinde sabit bıraktı. Aylık operasyon kapsamında sunulan 900 milyar yuanlık politika kredisi, Çin'in piyasa destek mekanizmalarını kararlılıkla sürdürdüğünü gösteriyor.

Tüm gelişmeleri ayrıntıları ile anlatan Fintables; kasım sonu indirim fırsatı ile Fintables PRO yıllık abonelik 4.200 TL yerine sadece 3.199 TL oldu.

Kaynak: Fintables