3 Şubat önemli ekonomi başlıkları: TÜİK enflasyonu açıkladı, Trump'ın gümrük tarifesi kararı

ABD'de Donald Trump'ın döneminin başlaması ile yepyeni bir soluk geldi. Dünya Trump'ın gümrük tarifeleri ilgili kararını takip ederken Türkiye'de Ocak ayı enflasyonu merak ediliyor. İşte 3 Şubat Pazartesi öne çıkan ekonomi başlıkları...

☑ Piyasaların tek gündemi ABD’nin getirdiği tarifeler. Bütün fiyatlamalarda etkisi olacak. Yepyeni bir dönem başlıyor.
☑ İlk tepki dolarda güçlenme ve riskten kaçış oldu. Kriptolarda sert geri çekilme var. ABD vadeli endeksleri %2 civarı kayıpta. Asya borsaları negatif açıldı. Japon Nikkei 225 %3’e yakın düştü. Euro/dolar paritesi %1,3 geriledi.
☑ İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) yenilenen hesaplama yöntemiyle hazırladığı İstanbul Tüketici Fiyat İndeksi ilk sonuçlarını açıkladı. 2025 Ocak ayında perakende fiyatlar aylık bazda %5,16 arttı. Geçen yılın aynı dönemine göre fiyat artışı ise %48,40 olarak gerçekleşti.
☑ Goldman Sachs, ABD Başkanı Donald Trump’ın Kanada, Meksika ve Çin’e getirdiği yeni gümrük tarifelerinin küresel petrol ve gaz fiyatları üzerindeki etkisinin sınırlı olacağını öngörüyor.

AJANDA

Avrupa Birliği liderleri, NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ve İngiltere Başbakanı Keir Starmer'ın da bazı bölümlerine katılacağı savunma konulu gayriresmi zirve toplantısında bir araya gelecek.

İTO İSTANBUL'UN ENFLASYONUNU AÇIKLADI

İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) yenilenen hesaplama yöntemiyle hazırladığı İstanbul Tüketici Fiyat İndeksi ilk sonuçlarını açıkladı. 2025 Ocak ayında perakende fiyatlar aylık bazda %5,16 arttı. Geçen yılın aynı dönemine göre fiyat artışı ise %48,40 olarak gerçekleşti. En yüksek fiyat artışı sağlık harcamalarında yaşanırken (%18,82), ulaştırma harcamaları (%10,95), lokanta ve oteller (%8,48) ile eğitim harcamaları (%8,47) da belirgin şekilde yükseldi. Gıda ve alkolsüz içeceklerde fiyat artışı %3,90 olurken, konut harcamaları %7,03 arttı. Giyim ve ayakkabı grubunda ise %1,62’lik bir düşüş görüldü.
Yeni indeksin oluşturulması için Ocak 2023’ten bu yana 586 binin üzerinde fiyat verisi toplandı. Madde sayısı 242’den 493’e, ana grup sayısı 8’den 12’ye çıkarıldı. Fiyat derleme sayısı ise 15 bin 725’ten 24 bin 500’e yükseltildi. Önceden sadece “yerinde veri toplama” yöntemi kullanılırken, artık kısmen internet üzerinden veri temini de yapılıyor. Ayrıca, endekste tüketim alışkanlıklarına uygun değişiklikler yapıldı. Eski sistemde yer alan soba, gazete, video ve kasetçalar gibi ürünler çıkarılırken, dijital yayın üyeliği, cep telefonu ve otomobil gibi yeni harcama kalemleri eklendi. Güncelleme sonrası gıda harcamalarının payı %42,5’ten %30,70’e düşerken, ulaştırmanın payı %6’dan %13,8’e yükseldi.

TÜİK ENFLASYONU AÇIKLADI!

Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan enflasyon verisi bugün kamuoyuna duyuruldu. Buna göre, Ocak ayı enflasyon verisi yüzde 5,03 olurken yıllık enflasyon verisi 42,12 oldu. On iki aylık ortalamalara göre yüzde 56,35 olarak gerçekleşti.

TARİFELER

ABD Başkanı Trump, Kanada, Meksika ve Çin’den ithal edilen mallara gümrük tarifeleri getirerek yeni bir küresel ticaret savaşı başlattı. Bu hamleye yanıt olarak Kanada ve Meksika misilleme tarifeleri uygulayacaklarını duyurdu. Çin ise henüz somut bir adım atmamış olsa da sert karşılık vereceğini belirtti. Washington, Kanada ve Meksika’dan yapılan ithalatın çoğuna %25 gümrük tarifesi, Çin’den yapılan ithalata ise ek %10 vergi getirdi. Kanada’dan ithal edilen petrol, daha düşük bir oran olan %10’luk vergiye tabi tutuldu. Bu tarifeler salı gününden itibaren yürürlüğe girecek. Trump, bu kararın ABD’ye yasa dışı göçmen ve uyuşturucu akışına karşı bir önlem olduğunu savundu. Özellikle Meksika’dan ABD’ye geçen fentanil ticareti, büyük bir halk sağlığı krizi olarak görülüyor.

Kanada Başbakanı Justin Trudeau, ABD’den gelen 107 milyar dolarlık mal ithalatına %25 misilleme tarifesi uygulayacaklarını duyurdu. Trudeau ayrıca, yerel eyalet yönetimleriyle birlikte kritik mineraller konusunda da ek önlemler alabileceklerini belirtti. Meksika da ABD’ye yönelik misilleme tarifeleri uygulayacağını duyurdu, ancak henüz hangi ürünlerin etkileneceğini açıklamadı. Çin ise doğrudan misilleme kararı almadı, ancak Dışişleri Bakanlığı "bu adımı şiddetle kınıyoruz ve haklarımızı korumak için gerekli karşı önlemleri alacağız" açıklamasında bulundu. ABD’nin üç büyük ticaret ortağı olan Kanada, Meksika ve Çin, 2024'ün ilk 11 ayında toplam 763 milyar dolarlık ABD malı ithal etti.

ATIŞTIRMALIKLAR

Tarife etkisiyle finansal piyasalarda çalkantı görüyoruz. Kanada, 2003 yılından bu yana en zayıf Kanada doları seviyesini gördü. ABD’nin yeni tarifeleri, ülkede resesyon korkularını tetikliyor. Meksika pesosu das 2020’den bu yana en sert düşüşünü yaşadı. ABD vadeli endeksleri %2 civarı kayıpta.

ASYA BORSALARINDA SON DURUM

Asya borsaları negatif açıldı. Japon Nikkei 225 %3’e yakın düştü. Euro/dolar paritesi %1,3 geriledi. Altın fiyatları doların güçlenmesiyle düştü. Petrol fiyatları yükseldi (WTI 74$, Brent 76$). Ethereum (ETH) ve kripto paralarda sert düşüşler görüyoruz.

'İTİLİP KAKILMAK İSTEMEYECEKTİR'

Hollanda Merkez Bankası Başkanı ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) Yönetim Konseyi Üyesi Klaas Knot, ABD Başkanı Donald Trump’ın yeni gümrük tarifelerinin ABD’de enflasyonu artırarak faiz oranlarını yükselteceğini, bunun da euroyu zayıflatabileceğini söyledi. Hollanda televizyon programı Buitenhof’a verdiği röportajda ticaret savaşlarının her iki taraf için de zararlı olduğunu belirten Knot, en mantıklı ekonomik tepkinin hiçbir şey yapmamak olduğunu ancak siyasi nedenlerle misillemelerin kaçınılmaz olacağını ifade etti. Knot, “Avrupa itilip kakılmak istemeyecektir. Ayrıca 400 milyon tüketiciyle güçlü bir ticaret bloğuyuz” diyerek Avrupa Birliği’nin ticari gücüne dikkat çekti.
ABD Başkanı Donald Trump’ın Meksika, Kanada ve Çin’den gelen ithalata yeni gümrük vergileri getirmesi, yatırımcıları riskli varlıklardan uzaklaştırırken, kripto paralarda da keskin bir düşüşe yol açtı. Bitcoin, haftanın ilk işlem gününde 92 bin seviyesinin altına düştü. Ether, yaklaşık %12’lik bir kayıpla Kasım ayının başlarında görülen seviyelere geriledi. Genel kripto piyasası, ticaret savaşı gerilimi nedeniyle sert satışlarla karşı karşıya kaldı. Yatırımcılar, gümrük vergilerinin küresel büyümeye zarar verebileceği ve şirket kârlarını baskılayabileceği endişesiyle güvenli liman arayışına yöneldi.

TRUMP'IN GÜMRÜK KARARLARI...

Goldman Sachs, ABD Başkanı Donald Trump’ın Kanada, Meksika ve Çin’e getirdiği yeni gümrük tarifelerinin küresel petrol ve gaz fiyatları üzerindeki etkisinin sınırlı olacağını öngörüyor. Banka, Kanada’dan ABD’ye ithal edilen doğalgazın azalmasının ABD doğalgaz fiyatlarında önemli bir yükselişe yol açmayacağını belirtti. Goldman Sachs, Kanadalı petrol üreticilerinin tarifelerin büyük kısmını üstleneceğini ve varil başına 3 ila 4 dolar arasında ek indirim yapmak zorunda kalacaklarını öngörüyor. ABD’deki rafine ürün tüketicilerinin ise bu yükü varil başına 2 ila 3 dolarlık maliyetle paylaşacağını ifade ediyor.
Kaynak: Fintables