30 Aralık önemli ekonomi başlıkları: Yılı kapatırken veri akışı sakin

Ekonomi gündemi bakımından hareketli geçen bir haftanın ardından son yaşanan ve yeni hafta için beklenen gelişmeler takip ediliyor. İşte tüm detayları Fintables aktarıyor...

ÖNEMLİ EKONOMİ BAŞLIKLARI...

☑ Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamaları hafta sonu ana gündemdi. Erdoğan, enflasyonda herhangi bir sapma olması halinde asgari ücretin yeniden gözden geçirebileceğini açıkladı.
☑ Otomotivde cumhuriyet tarihinin ikinci rekoruna doğru gidiyoruz. Aralık ayına yönelik beklentiler çok güçlü. Sektör, 165-175 bin arasında bir satış bekliyor.
☑ Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) Eylem Planı, bölgenin kalkınma yolculuğunda yeni bir dönemi başlatıyor. Bölge, yeni yatırımlarla Suriye’nin ihyasına hazırlanıyor.
☑ İhracatçılar, 3 Ocak’ta Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklayacağı ihracat verilerini bekliyor. Bu toplantıda ihracatçılar, döviz bozdurma zorunluluğunun kalkmasını bekliyor.

AJANDA

1 Türkiye İstatistik Kurumu, aralık ayına ilişkin ekonomik güven endeksi, 2024 yılına ilişkin yoksulluk ve yaşam koşulları istatistiklerini, 2022 yılına ilişkin girişim özelliklerine göre uluslararası hizmet ticareti istatistiklerini açıklayacak.
2 Ticaret Bakanı Ömer Bolat, ‘2024 Yılı Kaçakçılık Verileri Değerlendirme Toplantısı’na iştirak edecek.
3 Yılın son Aylık Sohbetleri bugün 21’de. Yunus Şahin ve Yaşar Yıldırımın katılımlarıyla Aylık Sohbetler’de 2025 yılına dair beklentiler ele alınacak.

ASGARİ ÜCRET

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Bursa’da düzenlenen AK Parti 8. Olağan İl Kongresi ve ‘Ekonomiye Değer Katanlar Ödül Töreni’nde önemli mesajlar verdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, enflasyonu düşürmenin öncelikli hedefleri olduğunu vurguladı. Konut ve kira fiyatlarının enflasyona etkisine dikkat çeken Erdoğan, yaz aylarından itibaren bir sosyal konut seferberliği başlatılacağını duyurdu. Bu proje ile sabit gelirli vatandaşların konut sahibi olmasının amaçlandığını ifade etti. Erdoğan’ın açıklamalarında faiz ve asgari ücretle ilgili olan kısım önemliydi. Cumhurbaşkanı, faizlerin düşürülmesi konusundaki kararlılığını yineleyerek, "Faizi kesinlikle indirmeye başlayacağız. 2025 bunun işaret yılı olacaktır." dedi. Erdoğan, faizlerin düşmesiyle enflasyonun da ineceğini ve bunun ekonomiye olumlu yansıyacağını ifade etti. Türkiye ekonomisinin son 22 yılda ortalama yüzde 5,3 büyüdüğünü ve asgari ücretteki reel artışın bu büyümenin üzerinde olduğunu ifade eden Erdoğan, asgari ücretin 630 dolara ulaştığını ve gelişmekte olan birçok ülkenin üzerinde bir seviyede olduğunu kaydetti. Erdoğan, şayet enflasyonda bir sapma olursa; asgari ücreti tekrardan değerlendireceklerini de ekledi.

OTOMOTİV

Türkiye otomotiv pazarı, yıl sonunda yeni rekora hazırlanıyor. Son iki yıldır ÖTV matrah güncellemeleri yapılmamasına ve krediye erişimde yaşanan zorluklara rağmen, 2024 Aralık ayında otomobil ve hafif ticari araç satışlarının 165-175 bin adet arasında gerçekleşmesi bekleniyor. Bu durum, 2023’teki tüm zamanların en iyi aralık ayı rekorunun üzerine çıkılabileceğini gösteriyor. Sektör temsilcileri, Türkiye otomotiv pazarının artık yıllık 1 milyon adet seviyesini kalıcı olarak yakaladığını ve 2025 yılında bu eşiğin aşılmasının kesin gözüyle bakıldığını belirtiyor. Aralık ayında pazarın hareketlenmesinin bir diğer nedeni ise markaların yıl sonu stoklarını eritmek için zararına satış yapması. Özellikle filo satışlarındaki artış, bu hareketliliği destekleyen faktörlerden biri. Uzmanlar, pandemi sonrası biriken talebin henüz tamamen karşılanmadığını ve bireysel kredi kullanımının artışıyla pazarın 2025’te de hareketli kalacağını düşünüyor. Merkez Bankası’nın son 250 baz puanlık faiz indirimi, taşıt kredilerinde faiz oranlarının düşmesi için kapıyı araladı. Banka yetkilileri, taşıt kredisi faizlerinde önümüzdeki günlerde 25-30 baz puanlık bir düşüş bekliyor.

GAP

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ve Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in de katılımıyla Şanlıurfa’da açıklanan Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) Eylem Planı, bölgenin kalkınma yolculuğunda yeni bir dönemi başlatıyor. 2024-2028 yıllarını kapsayan plan çerçevesinde, 9 ili kapsayan bölgeye 198 proje için toplam 496,2 milyar lira kaynak aktarılacak. 2002 yılında sadece 689 milyon dolar olan GAP ihracatı, 2023 yılı sonu itibarıyla 13,7 milyar dolara ulaşarak 20 kat artış gösterdi. Bölgedeki ekonomik atılımın temel göstergesi olan bu artış, yatırımların sonuçlarının net bir göstergesi olarak öne çıkıyor. Yılmaz, Irak ile Kalkınma Yolu Projesi ve Suriye’deki yeni dönemin yaratacağı lojistik imkanların, özellikle GAP bölgesine büyük fayda sağlayacağını vurguladı. Bu gelişmelerin, sanayi ve ticaret alanında yeni kapılar açması bekleniyor. Bölgenin mevcut gelişmiş sanayi altyapısına 496,2 milyar liralık bu dev yatırımla eklenecek projeler, istihdam ve ihracat hedeflerini güçlendirecek. Organize sanayi bölgelerinin sayısı artırılırken, bölgedeki girişimciler için uygun yatırım ortamları oluşturulacak.

DİĞER GELİŞMELER

• Zor bir senenin ardından 2025’e hazırlanan ihracatçılar, 3 Ocak’ta Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklayacağı ihracat verilerini bekliyor. Bu toplantıda ihracatçılar, döviz bozdurma zorunluluğunun kalkmasını bekliyor. Şu anda ihracatçılar, döviz gelirinin yüzde 30’unu Merkez Bankası’nda bozdurmak zorunda. Bu uygulama, 2018’de sermaye hareketlerini dengelemek için başlatılmış, 2024’te oran yüzde 40’tan yüzde 30’a düşürülmüştü. Ancak ihracatçılar, bu uygulamanın kaldırılmasını talep ediyor.

• Baykar, İtalya’nın 140 yıllık havacılık firması Piaggio Aerospace’i satın almak için düzenlenen ihaleyi kazanarak önemli bir uluslararası başarıya imza attı. 1884 yılında kurulan Piaggio Aerospace, havacılık sektöründe "gökyüzünün Ferrarisi" olarak bilinen P.180 Avanti iş jetleri ve uçak motorları üretimiyle tanınıyor. Ayrıca, bakım, onarım ve revizyon (MRO) hizmetleriyle İtalya'nın savunma sanayisi ekosisteminde önemli bir yere sahip. Şirket, köklü geçmişi ve teknolojik altyapısıyla hem sivil hem de askeri havacılıkta stratejik bir rol oynuyor.

• Four Seasons Hotels Istanbul Genel Müdürü Reto Moser, Bloomberg HT’de katıldığı Üst Düzey programında 2024 yılı değerlendirmesi ve Türkiye projeleri hakkında önemli açıklamalarda bulundu. İstanbul ve Bodrum’un artık Londra ve Paris gibi pahalı şehirlerle kıyaslanabilir hale geldiğini belirten Moser, iş gücü maliyetlerinin büyük bir yük oluşturduğunu dile getirdi. Oda fiyatlarının zirve yaptığı 2022 yılından sonra, fiyatların yatay bir seyir izlediğini ancak maliyetlerin hızla arttığını ifade etti.

• Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Nijer'de Türkiye'nin mevcut üç altın sahasına ilave olarak, Agadez bölgesinde üç yeni altın sahası için daha anlaşma yapıldığını duyurdu. Bakan Bayraktar ayrıca, Türkiye'nin Suriye'deki doğal kaynakların, ülkenin yeniden inşası için değerlendirilmesine yönelik bir çalışma içinde olduğunu ifade etti.

• 31 Aralık’ta sona erecek mevcut anlaşmanın yenilenmemesi durumunda, Ukrayna üzerinden Avrupa Birliği'ne (AB) sağlanan Rus gazının akışı durabilir. Ukrayna, Rus gazının transitine yönelik itirazlarını sürdürürken, Slovakya ve Macaristan başta olmak üzere Orta Avrupa ülkeleri gaz akışının devamı için baskı yapıyor. AB, alternatif enerji kaynaklarına yönelirken, Slovakya ve Macaristan gibi ülkeler Rus gazına bağımlılıklarını sürdürüyor. Rusya ile Ukrayna arasında doğrudan bir anlaşmanın olmaması, Avrupalı şirketlerin dahil olacağı ticari bir çözümü zorlaştırsa da tamamen ihtimal dışı bırakmıyor.

• Alman Ekonomi Enstitüsü (IW) tarafından açıklanan son rapor, Almanya ekonomisinin karşı karşıya olduğu zorlukların boyutlarını gözler önüne serdi. Pahalı enerji, artan maliyetler ve düşen ihracat baskısı altında bulunan Alman iş dünyası, mevcut durumlarını 2023’e kıyasla daha kötü olarak değerlendiriyor ve 2025 için karamsarlığını sürdürüyor. 49 iş dünyası derneğinin katıldığı ankette, 31 dernek mevcut durumu geçen yıla göre kötü bulurken, 20 dernek üretimde düşüş bekliyor. Sadece 16 dernek, 2025’te üretimde artış öngörüyor.

• Güney Kore tarihinde ilk kez, görevdeki bir devlet başkanı hakkında tutuklama talebi yapıldı. Yonhap'ın haberine göre, Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol, ‘ayaklanma’ ve ‘görevi kötüye kullanma’ şüphesiyle Seul Batı Bölge Mahkemesi’ne başvurularak tutuklanması talep edildi. Yolsuzluk Soruşturma Ofisi (CIO), Emniyet Genel Müdürlüğü ve Savunma Bakanlığının ortak soruşturmasında, Yoon'un üç kez ifadeye çağrıldığı ancak çağrılara karşılık vermediği belirtildi. Yoon’un avukatları, CIO’nun ‘ayaklanma’ suçlamasıyla soruşturma yürütme yetkisinin bulunmadığını savunarak bu duruma karşı yasal girişimlerde bulunacaklarını açıkladı.

Kaynak: Fintables