7 Kasım önemli ekonomik başlıkları: Trump başkan seçildi, Almanya'da koalisyon dağıldı...

Ekonomi dünyasındaki gelişmeler yoğun bir şekilde devam ediyor. ABD'de yapılan başkanlık seçimlerinde Donald Trump 4 yıl aradan sonra başkanlık koltuğuna oturdu. Türkiye'de ve dünyadaki gelişmelerin sıcak takibini Fintables yapmaya devam ediyor...

İŞTE ÖNE ÇIKAN GELİŞMELER

ABD’nin 47’nci başkanı, yeniden Donald Trump oldu. Trump, 2020 seçimlerini kaybetmiş ve son 4 yıldır azil, yargılama ve bir dizi sorunla boğuşuyordu. Daha güçlü sonuçlarla gelen Trump’ın vaatlerini yapıp yapmayacağı soru işareti.

Almanya’da koalisyon hükümeti düştü. 15 Ocak’ta Başbakan Scholz güvenoyu alamazsa, martta erken seçim yapılacak. Hükümet, bütçe ile ilgili konularda anlaşmazlık yüzünden dağıldı. Son dönemde hükümet zaten zayıflamıştı.

TİM verilerinde bu sene ihracatını diğer sektörlere göre artıran sektör savunma sektörü oldu. Sektör, Ocak-Ekim döneminde %18 artışla 5,125 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirerek toplam ihracat içindeki payını %2,4’e yükseltti.

AJANDA

• Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, haftalık bankacılık sektörü verilerini açıklayacak.

• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, haftalık para ve banka istatistiklerini yayımlayacak.

• Fed, faiz kararını açıklayacak. Beklenti 25 baz puanlık indirim.

• Koç Holding, Anadolu Grubu Holding, Turkcell, Doğan Holding, Koton ve ATP Bilgisayar’ın finansal tablolarını açıklaması bekleniyor.

CUMHURİYETÇİLERİN ADAYI TRUMP YENİDEN BAŞKAN OLDU!

ABD'de oy verme işleminin sona ermesinin ardından ve oy sayımı devam ederken resmi olmayan sonuçlara göre 2024 başkanlık seçimlerinin galibi belli oldu. Cumhuriyetçilerin adayı eski Başkan Donald Trump, Demokratların adayı ve mevcut Başkan Yardımcısı Kamala Harris’i geride bırakarak ABD’nin 47. Başkanı seçildi. Associated Press'in verilerine göre, Türkiye saatiyle 13.40 itibarıyla Trump 277 delegeye ulaşarak başkanlık için gerekli olan 270 delegeyi geçti; Harris ise 224 delegede kaldı. Toplam oy sayısında Trump, 70,8 milyon oyla %51 oy alırken, Harris 65,9 milyon oyla %47,5 seviyesinde kaldı. Bazı uzmanlar çekişmeli eyaletler nedeniyle sonuçların günlerce tartışılabileceğini öngörürken, Trump’ın zaferi netleşti. Tahminlere göre Trump, toplamda 312 delegeye ulaşacak ve böylece 2016’daki seçimde aldığı 304 delege sayısını aşmış olacak. Resmi olmayan sonuçlara göre Trump, 7 salıncak eyaletin 7’sini de kazandı.

DÜNYA İÇİN YENİ DÖNEM BAŞLIYOR

Bu seçim, ABD ve dünya için yeni bir dönemi işaret ediyor. Trump, kampanya süresince vadettiği yüksek ithalat tarifeleri, geleneksel müttefiklerle daha çatışmalı ilişkiler ve yasadışı göçe karşı büyük bir baskı gibi planlarını hayata geçirmek için çaba sarfedecek. Trump, zafer konuşmasında, “Amerika bize eşi benzeri görülmemiş güçlü bir yetki verdi” dedi. Trump, Biden ve Harris yönetiminin yüksek enflasyon, güney sınırındaki göçmen artışı, Ukrayna ve Orta Doğu'daki savaşların sonlandırılamaması ve toplumsal konulardaki liberallik gibi politikalarına halkın tepkisinden fayda sağladı. Ayrıca, Yüksek Mahkemenin 2022'de kürtaj haklarını sınırlamasının yarattığı muhafazakâr rüzgarların etkisini de alarak Beyaz Saray’a ulaştı.

ALMANYA'DA KAOLİSYON HÜKÜMETİ DAĞILDI

Almanya’da son dönemde popülerliğini yitiren ve çok tartışılmaya başlanan koalisyon hükümeti Başbakan Olaf Scholz'un Maliye Bakanı Christian Lindner'i görevden almasının ardından dağıldı. Koalisyonun üçüncü üyesi FDP, Lindner'in görevden alınmasının ardından hükümetten çekildi. Başbakan Scholz, 15 Ocak’ta parlamentoda güven oylamasına gideceğini söyledi. Birçok siyasi analist Scholz’un güvenoyu alamayacağını ve mart ayında erken seçime gideceğini düşünüyor. Lindner'in görevden alınmasının sebebi, gelecek yılın bütçesi konusunda yaşanan bir anlaşmazlık oldu. Üç koalisyon ortağı Sosyal Demokratlar (SPD), Lindner'in FDP'si ve Yeşiller — önümüzdeki hafta parlamento bütçe komitesinin yapacağı toplantı öncesinde 9 milyar euroluk açığı nasıl kapatacakları konusunda anlaşamadılar. Scholz, Lindner’den anayasada yer alan ve uzun süredir SPD ve Yeşiller’in reform yapmak istediği borç limitlerini gevşetmeyi kabul etmesini istediğini söyledi. Scholz, enerji fiyatlarını sanayi şirketleri için düşürmek amacıyla şebeke ücretlerine tavan koymayı, işletmelerin yatırım yapmasını teşvik edecek önlemler oluşturmayı ve Çin'den daha fazla rekabetle karşı karşıya olan otomotiv sektöründeki işleri korumak için bir dizi önlem paketini geçirmeyi önerdiğini söyledi. Ancak Scholz, Lindner’in bu önerileri reddettiğini ve borç limitlerine bağlı kalmakta ısrar ettiğini söyledi. Scholz, “Böyle bir durumda bir çözümü, bir uzlaşma teklifini reddeden kişi, sorumsuzca davranıyor. Bir başbakan olarak buna göz yumamam” diye sürece tepki gösterdi.

Scholz 15 Ocak'taki güven oylamasını kaybederse, Bundestag’ın feshedilmesi ve erken seçimlerin düzenlenmesi için Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier’den talepte bulunmak zorunda kalacak. Anketler, olası seçimleri Friedrich Merz liderliğindeki ana muhalefet Hristiyan Demokrat Birlik’in (CDU) kazanacağını öngörüyor. Ancak ekonomik ve siyasi istikrarsızlığa yönelik halkın hoşnutsuzluğu, popülist karşıtlık partilerinin, özellikle aşırı sağcı Almanya için Alternatif (AfD) ve sol görüşlü Sahra Wagenknecht İttifakı'nın da başarılı olmasına sebep olabilir.

ATIŞTIRMALIKLAR

2024 yılı ekim ihracat verilerinin açıklanmasıyla yılı en iyi kapatacak sektörler de belli oluyor. Zor bir ihracat senesi geride kalırken, sanayi ihracatında sadece savunma ve havacılık sektörü iyi bir performans sergiledi. Bu sektör, Ocak-Ekim döneminde %18 artışla 5,125 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirerek toplam ihracat içindeki payını %2,4’e yükseltti. Sektörün kg başına ihracat değeri ise 65 dolar oldu. Savunma ve havacılık sanayiinin Ocak-Ekim dönemi ihracatı 5,1 milyar dolar, yıllıklandırılmış bazda ise 6,3 milyar dolara ulaştı. 2024 yılı sonunda bu sektörün ihracatının 6 milyar doları geçerek yeni bir rekor kırması bekleniyor.

SERMAYE PİYASALARI VE BORSA İÇİN ÖNEMLİ

İstanbul'da düzenlenen Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği (GYODER) Zirvesi’nde konuşan SPK Başkanı Gönül, Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları'nın (GYO) sermaye piyasaları ve borsa için önemini vurguladı. Gönül, GYO’ların gayrimenkul yatırımlarını halka açarak yatırımcılara ortak olma imkanı sunduğunu belirtirken, vergisel düzenlemelerle birlikte GYO’lara %10 kurumlar vergisi ve temettü dağıtım zorunluluğu getirdiklerini, bu düzenlemenin yatırımcılardan olumlu geri dönüş aldığını açıkladı.

PETROL FİYATLARI YÜKSELİŞE GEÇTİ

ABD seçim sonuçlarının ardından petrol fiyatları yeniden yükselişe geçti. Brent petrol varil başına 76 dolara yaklaşırken, ABD ham petrolü 72 doların üzerinde seyretti. Trump yönetiminin, ABD petrol üreticilerine karşı daha destekleyici bir politika izlemesi beklenirken, İran’a yönelik yaptırımların sıkılaştırılması olasılığı gündeme geldi. Bu durum, İran’dan gelen petrol akışını kısıtlayarak piyasada arz daralmasına yol açabilir.

Avrupa, küresel LNG arzına bağımlı hale gelen gaz piyasasında zorlu bir kışla karşı karşıya olabilir. Avrupa gaz depoları şu anda dolu olsa da, uzmanlar küçük tedarik kesintilerinin bile piyasayı önemli ölçüde etkileyebileceği konusunda uyarıyor. AB, LNG’nin Avrupa gaz arzının %34’ünü oluşturmasıyla Asya’ya karşı rekabet etmek zorunda, bu oran 2021’de sadece %20 seviyesindeydi. Geçtiğimiz iki ılımlı kış Avrupa'nın gaz tasarrufu yapmasına yardımcı oldu ancak bu yıl ‘normal’ bir kış beklentisi talebi artırabilir.

SABANCI FİNANSAL SONUÇLARINI AÇIKLADI

Sabancı Holding, 2024 yılı üçüncü çeyreğine ilişkin enflasyon muhasebesi uygulanan finansal sonuçlarını açıkladı. KAP'a yapılan açıklamaya göre, Holding, 9 aylık dönemde 11 milyar 128 milyon TL zarar bildirdi. 2023 yılı aynı döneminde 2,7 milyar TL kâr açıklamış olan şirket, bu yıl çeyrek bazda ise 2,8 milyar TL net zarar kaydetti. Konsolide özkaynak kârlılığı 2023 sonunda %7 iken, 2024 ilk dokuz ayında %2,5’e geriledi. Banka dışı özkaynak kârlılığı ise %4,3 olarak gerçekleşti. Net borç/FAVÖK oranı 0,67 ile holdingin 2,0x hedefinin altında.

Yarı İletken Endüstrisi Birliği'nin (SIA) 2024 yılının üçüncü çeyreğine ilişkin verilerine göre, küresel yarı iletken satışları bir önceki çeyreğe göre %10,7 artarak 166 milyar dolara ulaştı. Yıllık bazda ise bu artış %23,2 olarak gerçekleşti. Eylül ayında satışlar 55,3 milyar dolarla tüm zamanların en yüksek aylık seviyesine ulaşırken, Ağustos ayına göre %4,1'lik bir artış kaydedildi. Bölgesel bazda, Eylül ayında yarı iletken satışları ABD'de %46,3, Çin'de %22,9 ve Japonya'da %7,7 artış gösterirken, Avrupa'da %8,2'lik bir düşüş yaşandı.

Kaynak: Fintables