'75 bin TL maliyeti var' Vergide yeni sistemin kritik rakamı 'Dükkanı açmasanız, yola çıkmasanız bile...'

Vergi sisteminde kritik bir değişiklik yapıldı ve vergide basit usul kapsamı daraltıldı. Buna göre büyük şehirlerdeki taksici, minibüsçü esnafı, tamirci, kuyumcular basit usule göre değil gerçek usule göre vergi ödeyecek. Yani KDV stopaj ve gelir vergisine tabi olacaklar. Peki bu yeni vergi düzenlemesi esnafı nasıl etkileyecek? İşte detaylar...

Ekol TV'de her alan haberde konuşan Mali Müşavir İsmet Çetinkaya şu ifadeleri kullandı:

"Türkiye genelinde yaklaşık 800 - 850 bin basit usule tabi vergi mükellefimiz var. Vergilendirme şu şekilde hesaplanıyor... Bir; basit usul şeklinde, bir de gerçek usul şeklinde. 850 bin mükellef basit usule tabiydi. Ancak iki gün önce yayınlanan Cumhurbaşkanı kararıyla beraber, Resmi Gazete'de yayınlandı, büyük şehirlerdeki basit usule tabii bazı sektörler gerçek usule tabi olarak vergilendirilecek.

7 tane başlık halinde incelersek birinci başlıkta her türlü emtia imalatı yapan... Siz ne imal ediyorsanız edin artık basit usule tabi vergi mükellefi olamayacaksınız. Her türlü alım satım... Yani pazarcı da buna dahil mi? Evet pazarcı da dahil. Yani sokak sokak elinde bir el arabasıyla gezip bir şey de satsa büyükşehir sınırları içinde basit usule tabi mükellef olamayacak. İnşaat işiyle uğraşanlar illa inşaat yapmasına gerek yok. Zaten inşaat yapanlar basit usule tabi olamazlar. Tamir, tadilat, dekorasyon işi yapanlar da basit usule tabi olamayacaklar. Oto tamircileri, oto sanayi sitelerindeki oto tamircileri de basit usule tabi olamayacaklar. Lokantalar ve benzeri yerler. Eğlence ve istirahat yerleri. Kahvehaneler de bir istirahat yeridir. Kahvehaneler de artık basit usule tabi olamayacaklar. Şehir içi yolcu taşımacılığı yapanlar... Taksiler dolmuşlar ve servis araçları da artık gerçek usule tabi.

BASİT USUL VE GERÇEK USUL ARASINDAKİ FARKLAR

Basit usul ve gerçek usul arasındaki farkları bir izah edelim. Şimdi basit usulde katma değer vergisi beyanname verme zorunluluğu yok, Vermiyorsunuz. Ancak gerçek usule geçtiğiniz zaman her ay katma değer vergisi beyannamesi vermeniz lazım. Hiç alım satımınız da olmasa herhangi bir katma değer vergisi çıkmasa da yani ödemesi çıkmasa da 650 TL beyannamenin damga vergisi var. Yılda 12 tane katma değer vergisi beyannamesi veriliyor. Toplamda yıllık maliyeti 7 bin 980 TL oluyor. KDV beyanının 2025 rakamı bu. Muhtasar beyannamesi vermek zorunda. Yılda 12 tane muhtasar beyannamesi var. Yani stopaj diye bilinen, basit usulde yok, ancak gerçek usulde var. Şimdi stopaj demişken artı parantez yapalım. Herhangi bir işletmeniz var, dükkanınız var. Dükkanda diyelim 5 bin TL kira ödüyorsunuz. Büyükşehir sınırları içindesiniz. Mal sahibine sadece 5 bin TL kira ödüyordunuz. Ancak gerçek usule geçtiğiniz zaman devlete stopaj ödemek durumundasınız; yüzde 25. Yani 5 bin lira kira ödeyeceksiniz, 1250 lira da her ay devlete stopaj ödeyeceksiniz. Yine yıllık gelir vergisi basit usule yok. Yıllık gelir vergisi beyannamesi vermiyor. Ancak gerçek usule geçtiğiniz zaman beyanname vermek zorunda. Yine bununla bağlantılı olarak yıllık gelir vergisi senede bir hesaplanır. Ancak 3 ayda bir de geçici vergi olarak devlete ödenir. Yine bunun da gerçek usule geçtiğiniz zaman beyan zorunluluğu var.

Defter tutma zorunlu basit usulde yok. Her ne kadar e-beyan sisteminde evrakları işleniyorsa defter tutma zorunluluğu yok. Ancak gerçek usule geçtiği zaman defter tutma zorunluluğu var. Bahsedilen esnaflar, meslek grupları kendisi tutup da kendi defterini tutmayacak. Bir mali müşavirle anlaşacak. Mali müşavir aracılığı ile bu beyannameleri defter tutmalarını sağlayacaklar. Bu bir zorunlu. Basit usuldeyken bir mali müşavirle anlaşma zorunluluğu yoktu. Mali müşavir de işlemlerini takip edebiliyordu. Ancak esnaf odalarına da bu işlemlerini takip ettirebiliyordu. Ancak gerçek usule geçtikten sonra artık esnaf odaları gerçek usule tabi olan mükelleflerin defterlerini kesinlikle tutamaz. Yani bir mali müşavire anlaşmak zorunlu.

KUAFÖRLER, BERBERLER BASİT USULE GÖRE Mİ VERGİLENDİRİLECEKLER?

Basit usulün de kendi içinde belli şartları var. Büyükşehirdeki belli şartları var, küçük ilçelerde ya da küçük vilayette yine belli şartları devam ediyor. Kuaförlerden örnek vermek gerekirse; son zamanlarda maliyenin de onları inceleme altına aldıkları haberler gelmişti. Biz de takip etmiştik. Ancak burada ben şöyle zannediyorum ki kuaförlerle ilgili kendi bağlı olmuş olduğu esnaf odaları kendi durumlarını maliye gelir idaresine doğru bir şekilde aksettirebildikleri için ancak buradaki sektör temsilcileri maliye ve gelir idaresine kendilerini tam manasıyla aksettiremedikleri için kuaförler zannımca kapsam dışı kaldı ama önümüzdeki dönemlerden itibaren de kapsama alınır diye düşünüyoruz.

BU UYGULAMANIN VATANDAŞA YANSIMALARI NE OLACAK?

Bir kere kabaca sabit maliyet yıllık 75 bin lira sabit maliyeti var. Siz hiç o dükkanı açmasanız da, hiç o taksinin şoför koltuğuna oturmayıp yola çıkmasanız da bir mükellefiyetiniz olduğu zaman yıllık ortalama mali müşavir ücreti, ödediğiniz damga vergileri ile beraber 75 bin sabit maliyet var, artı kazanırsanız kazanç vergisi, artı katma değer vergisi çıkarsa onu ödeyeceksiniz.

Gelelim buraya taksilere ya da diğer sektörlere. Şimdi tahmin ediyorum ki alım satım işiyle uğraşanlarla ilgili çok ciddi bir fiyat artışı olacağını ben zannetmiyorum. Ama özellikle hizmet sektörü yani taksi sektörü ile ilgili olacak olursa zaten taksi sektörü İstanbul'da diğer vilayetlere baktığımız zaman biraz düşük kalmış vaziyette. Yani toplu taşıma ücretleriyle yakın bir vaziyette. Bunun ücret artışları da bildiğiniz üzere İstanbul Büyükşehir Belediyesi UKOME toplantısında çıkıyor. UKOME'den de bununla ilgili yakın zamanda bir düzenleme olur diye düşünüyorum. Çünkü diyelim siz bir yere gittiniz 200 TL taksi ücreti ödediniz. Bu 200 TL'nin içinde artık gerçek usule tabi olduğunuz zaman yüzde 20 taksici katma değer vergisi ödeyecek. Yani bu da yaklaşık 35 lira ödeyecek. Yani almış olduğu 200 liranın 35 lirasını devlete ödediği zaman 165 lira kalıyor. 165 liranın içinden de ilave bir gelir vergisi ödeyecek. Yani cebine kalan para ortalama 200 liradan 130 lira kalır. Artık bunun ne kadarını akaryakıta harcayacak, ne kadarını amortismana harcayacak onu düşünmekte fayda var"