8 Eylül Pazartesi gününden ekonominin öne çıkan başlıkları

Türkiye ekonomisinin 3 yıllık hedef ve politikalarının yer aldığı Orta Vadeli Program belli oldu. Buna göre; enflasyonun bu yıl sonunda yüzde 28,5 olacağı tahmin edilirken, enflasyon hedefi gelecek yıl için yüzde 16, 2027 için yüzde 9, 2028 için yüzde 8 olarak belirlendi. Büyüme için bu yıl gerçekleşme tahmini yüzde 3,3 oldu. Ekonominin 2026'da yüzde 3,8, 2027'de yüzde 4,3, 2028'de ise yüzde 5 büyüyeceği öngörüldü. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, "Enflasyonun 2025'te yüzde 28,5'e, 2026'da yüzde 16'ya, 2027'de yüzde 9'a ve 2028'de yüzde 8 seviyesine gerilemesini, program sonunda tek haneye kalıcı inmesini hedefliyoruz" dedi. Türkiye İstatistik Kurumu, ağustos ayına ilişkin finansal yatırım araçlarının reel getiri oranlarını açıkladı. Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın, hazine bonosu ihracı ve kira sertifikasının doğrudan satışı da günün ekonomi gündeminde yer alırken bir yandan da bu hafta açıklanacak Merkez Bankası'nın faiz kararı yatırımcıların gündeminde.

ORTA VADELİ PROGRAM AÇIKLANDI

Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Strateji ve Bütçe Başkanlığınca hazırlanan ve 2026-2028 dönemini kapsayan OVP ile temel ekonomik büyüklükler ve hedefler belirlendi. Buna göre, büyüme için bu yıl gerçekleşme tahmini yüzde 3,3 oldu. Ekonominin 2026'da yüzde 3,8, 2027'de yüzde 4,3, 2028'de ise yüzde 5 büyüyeceği öngörüldü. Enflasyonun bu yıl sonunda yüzde 28,5 olacağı tahmin edilirken, enflasyon hedefi gelecek yıl için yüzde 16, 2027 için yüzde 9, 2028 için yüzde 8 olarak belirlendi. Bütçe açığının gayrisafi yurt içi hasılaya oranının 2026'da yüzde 3,5, program dönemi sonunda ise yüzde 2,8 olarak gerçekleşeceği öngörüldü. Programda, işsizlik oranının bu yılın sonunda yüzde 8,5 olacağına yer verilerek, gelecek yıl hedefi yüzde 8,4, 2027 yılı için yüzde 8,2 ve 2028 için ise yüzde 7,8 olarak belirlendi.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, "Enflasyonun program sonunda tek haneye kalıcı inmesini hedefliyoruz" ifadelerini kullandı. Yılmaz, "İzlenen politikalar ve sağlanacak kazanımlarla Türkiye ekonomisi, program dönemi sonunda, çok daha güçlü bir tabloya kavuşacaktır" derken "Yeni OVP döneminde hayata geçireceğimiz politika ve reformlar, Türkiye ekonomisini sadece bugünün ihtiyaçlarına değil, Türkiye Yüzyılının fırsatlarına da hazırlayacaktır" şeklinde konuştu.

AĞUSTOSTA EN FAZLA AYLIK REEL GETİRİ BIST 100 ENDEKSİNDE OLDU

Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) ile indirgendiğinde, ağustosta en yüksek aylık reel getiri yüzde 4,6 ile BIST 100 endeksinde gerçekleşti.

YURT İÇİNDE TCMB'NİN FAİZ KARARI TAKİP EDİLECEK

Bu hafta açıklanacak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) faiz kararı yatırımcıların odağına yerleşti. AA Finans'ın beklenti anketine katılan ekonomistler, eylül ayında TCMB'nin politika faizini 200 baz puan indirerek yüzde 41'e çekmesini bekliyordu.

26 ekonomistin katılımıyla sonuçlanan beklenti anketine katılan ekonomistlerin 18'i politika faizinde 200 baz puan, 3'ü 250 baz puan ve 5'i 300 baz puan indirim yapılacağını tahmin etmişti. Ekonomistlerin yıl sonu politika faizi beklentilerinin medyanı ise yüzde 36,5 olmuştu. Temmuz ayında yapılan Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında, politika faizi 300 baz puan indirilerek yüzde 43'e çekilmişti.

BRENT PETROL FİYATI

Brent petrolün cuma günü 66,86 dolara kadar yükselen varil fiyatı, günü 65,45 dolar seviyesinde tamamladı. Bugün saat 09.37 itibarıyla fiyat yüzde 1,7 artarak 66,57 dolara çıktı. Aynı saatte Batı Teksas türü ham petrolün varili 62,77 dolardan işlem gördü.

Fiyatlardaki yükselişte, Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sonrası oluşan yaptırım endişeleri ile Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ grubunun sınırlı üretim artışı kararı etkili oldu. Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik en büyük hava saldırısı yeni yaptırım endişeleri ve arzın daralacağı beklentilerini artırarak petrol fiyatlarını yukarı yönlü destekledi.

Öte yandan, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ grubu üyesi 8 ülke dün petrol üretimini ekim ayında günlük 137 bin varil artırma kararı aldı.

Suudi Arabistan, Rusya, Irak, Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt, Kazakistan, Cezayir ve Umman'ın üretim artışı kararı beklentilerin altında kalırken fiyatlar, piyasalarda bu sınırlı üretim artışı kararına ilişkin oluşan rahatlamayla desteklendi. Grup daha önce, eylül ayı için 547 bin varil, ağustos ayı için ise 548 bin varil üretim artışı kararı almıştı.

ASYA BORSALARINDA SEYİR

Asya borsalarında, politik risklere karşın ABD Merkez Bankasının (Fed) faiz indirim patikasına yönelik iyimserlikler ve bölgedeki veri akışının etkisiyle pozitif bir seyir öne çıkıyor.

Bölge piyasalarında Fed'in beklenenden daha fazla gevşeyebileceği öngörüsünün güçlenmesi risk iştahını artırırken, Japonya tarafındaki politik belirsizlikler ve bölgedeki veri akışı piyasaların yönü üzerinde etkili oluyor.

Japonya Başbakanı İşiba Şigeru, temmuzdaki seçim sonuçlarını gerekçe göstererek Başbakanlık ve Liberal Demokrat Parti (LDP) Genel Başkanlığı görevlerinden istifa edeceğini açıkladı. Konuya ilişkin haber akışı bölgede politik bir risk olarak öne çıkarken, İşiba'nın istifası Japonya Merkez Bankasının (BoJ) politika adımlarına ilişkin belirsizliği de artırıyor.

Buna karşın, Japonya'da bugün açıklanan ve beklentileri aşan büyüme verileri, Fed'in faiz indirim beklentilerine yönelik fiyatlamalar ve zayıflayan "yen"in desteğiyle ülke piyasaları pozitif seyrediyor.

KÜRESEL GIDA FİYATLARI ARTIYOR

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), ağustosta küresel gıda fiyatlarının yıllık bazda yüzde 6,9 arttığını bildirdi. FAO, gıda emtia sepetinin uluslararası fiyatlarındaki aylık değişimlerinin izlendiği ağustos ayı Gıda Fiyat Endeksi verilerini açıkladı.

Verilere göre, Gıda Fiyat Endeksi, ağustosta bir önceki aya göre yüzde 0,1 puan artarak 130,1 puana yükseldi. Gıda fiyatları, ağustos ayında geçen yılın aynı döneminin yüzde 6,9 üzerine çıktı. Böylece, Gıda Fiyatları Endeksi son iki buçuk yılın en yüksek seviyesine ulaştı.

Ağustos ayında gıda fiyatları endeksinde yer alan tahıl ve süt ürünleri fiyat endekslerindeki düşüşler, et ve bitkisel yağ endekslerinde ise artışlar oldu. Tahıl Fiyat Endeksi ağustosta bir önceki aya kıyasla yüzde 0,8 düşerek 105,6 puan oldu. Tahıl Fiyat Endeksi geçen yılın aynı dönemine kıyasla da yüzde 4,1 azaldı.

Uluslararası buğday fiyatları bol küresel arz ve zayıf ithalat talebini yansıtarak düşüş gösterdi. Mısır fiyatları ise çoğunlukla Avrupa Birliği'ndeki (AB) sıcak hava dalgalarının verim üzerindeki etkisine ilişkin endişeler ve özellikle ABD'de yem kullanımı ve etanol üretimine olan talebin artmasıyla desteklenerek yükseldi.

Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi ağustosta aylık yüzde 1,4 artarak 169,1 puan oldu. Ağustos ayındaki belirgin artış palm, ayçiçeği ve kolza yağı fiyatlarındaki yükselişten kaynaklandı. Et Fiyat Endeksi de ağustosta aylık yüzde 0,6, yıllık yüzde 4,9 yükselerek 128 puanla yeni rekor seviyeye ulaştı. Bu artış sığır ve koyun eti fiyatlarındaki yükselişin devam etmesinden kaynaklandı.

Uluslararası sığır eti fiyatları, Avustralya fiyatlarını artıran ABD'den gelen güçlü talep ve ek gümrük vergilerinin uygulanmasının ardından ABD'ye yapılan satışların azalmasına rağmen Brezilya'nın ihracat fiyatlarını sabit tutan Çin'den gelen güçlü ithalatın desteğiyle yeni bir rekor seviyeye ulaştı. Süt Ürünleri Fiyat Endeksi ise ağustosta aylık bazda yüzde 1,3, yıllık bazda yüzde 16,2 gerileyerek 152,6 puan oldu. Şeker Fiyat Endeksi de ağustosta aylık bazda yüzde 0,2 artarken, yıllık bazda yüzde 9 gerileyerek 103,6 puanı gördü.

Bu içerik Hande Dağ tarafından yayına alınmıştır