8 Kasım önemli ekonomi başlıkları: Başkan Karahan enflasyon raporunu açıklayacak, Fed'in faiz indirimi...

Ekonomi dünyası için oldukça yoğun bir haftayı geride bırakmak üzereyiz. Peş peşe gelen açıklamalar, kararlar derken piyasalar oldukça hareketliydi. Bugün ise Merkez Bankası Başkanı liderliğinde enflasyon raporu açıklanacak. Yılın son raporu öncesi Fintables Türkiye'deki ve dünyadaki gelişmeleri sıraladı...

TCMB’den aldığımız EVDS verilerine göre gelen son haftalık veride kredi kartı harcamalarının dört haftalık ortalamasında yıllık değişim oranı %69,8 seviyesine gerileyerek 2021’den bu yana en düşük seviyesine ulaştı.

Fed, Trump galibiyetinin gölgesinde 25 baz puan indirime gitti. Powell, görev süresi 2026 yılında sona erene kadar yeni yönetimin kendisini görevden almasının yasal olarak mümkün olmadığını vurguladı ve bu yönde bir talep gelirse bunu reddedeceğini belirtti.

Kış yaklaşırken Avrupa’da yine enerji telaşı var. Rus gazı olmadan üçüncü kışa hazırlanan Avrupa’nın depolarını LNG ile ikame etse de soğuk bir kışa karşı bir B planına ihtiyacı var.

TCMB Başkanı Fatih Karahan’ın yılın son enflasyon raporunu bekliyoruz. Satır aralarında faiz indiriminin zamanına dair ipuçlarını arayacağız.

AJANDA

• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan, 4’ncü Enflasyon Raporu’nu tanıtımı amacıyla bilgilendirme toplantısı düzenleyecek.
• Türkiye İstatistik Kurumu, finansal yatırım araçlarının ekim ayı reel getiri oranları ile 2023 yılı hizmet-ticaret sektörü nihai enerji tüketim istatistiklerini açıklayacak.
• Şişecam, Kontrolmatik, Katılımevim, Ak Enerji, Park Elektrik ve Meditera’nın bilançolarını açıklaması bekleniyor.

FED FAİZ KARARINI AÇIKLADI

Fed, Trump’ın ezici seçim galibiyetinin gölgesinde gerçekleştirdiği FOMC toplantısında gösterge faiz oranını 25 baz puan düşürdü. Fed, oy birliğiyle alınan karar ile politika faizini %4,5-4,75’e seviyesini indirdi ve eylül ayında ABD işgücü piyasasındaki zayıflığı önlemek için yapılan yarım puanlık faiz indiriminin ardından faiz indirim hızında yavaşlamaya gitti. Karar metninde, ekonominin ‘sağlam bir hızla’ büyüdüğünü ancak işgücü piyasası koşullarının yılın başlarına kıyasla yavaşladığına yer verildi. FOMC, istikrarlı enflasyonu koruma hem de sağlıklı bir işgücü piyasasına ulaşma risklerinin ‘dengede’ olduğunu ifade etti.

TRUMP YÖNETİMİNDE FED NELER YAPACAK?

Fed Başkanı Jay Powell, merkez bankasının yeni Trump yönetimine nasıl yanıt vereceği konusunda spekülasyon yapmaktan kaçındı ve yeni yönetimin ekonomi politikalarının içeriğinin ne olacağını değerlendirmek için henüz erken olduğunu söyledi. Powell gelen sorulara ithafen, “Biz spekülasyon yapmayız, tahmin yürütmeyiz ve varsaymayız” diye konuştu. Trump, ilk döneminde faiz oranlarını yeterince hızlı düşürmediği için Fed’e eleştirilerde bulunmuştu. Powell, görev süresi 2026 yılında sona erene kadar yeni yönetimin kendisini görevden almasının yasal olarak mümkün olmadığını vurguladı ve bu yönde bir talep gelirse bunu reddedeceğini belirtti.

HARCAMALAR

TCMB’den aldığımız EVDS verilerine göre 1 Kasım haftası itibarıyla, Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) ve vergi ödemeleri hariç tutulduğunda, kredi kartı harcamalarının dört haftalık ortalamasında yıllık değişim oranı %69,8 seviyesine gerileyerek 2021’den bu yana en düşük seviyesine ulaştı. Bu dönemde, kredi kartı ile yapılan harcamalar toplamda 321 milyar 729 milyon TL seviyesinde gerçekleşti. Bir önceki hafta olan 25 Ekim haftasında bu rakam 307 milyar 138 milyon TL olarak kaydedilirken, 18 Ekim Ekim haftasındaki harcamalar ise 313 milyar TL düzeyindeydi. Bu durum, aylık bazda yavaşlama sinyallerini gösteriyor.

En yüksek düşüş, telekomünikasyon harcamalarında yaşandı. 25 Ekim haftasında 3 milyar 269 milyon TL olan harcamalar, 1 Kasım haftasında %13,26 oranında düşüşle 2 milyar 835 milyon TL seviyesine geriledi. En yüksek artış, 29 Ekim tatilinin muhtemel etkisiyle yurt dışına çıkışların etkilediği gümrük vergisi ödemelerinde gerçekleşti. 25 Ekim haftasında 353 milyar TL olan gümrük vergisi ödemeleri, 1 Kasım haftasında %81,64 oranında artarak 642 milyar TL seviyesine ulaştı.

AVRUPA'DA ENERJİ TELAŞI BAŞLADI

Avrupa, son 2 yıldır Rusya’nın doğal gazı silah olarak kullanmasının ardından LNG’ye olan bağımlılığını artırarak küresel enerji piyasalarına daha duyarlı bir hale geldi. Bu kış için projeksiyonlar önceki 2 kışa göre biraz daha olumsuz gözüküyor. Şu anda Avrupa’nın gaz depoları dolu ve kış dengesi olumlu görünüyor ancak olası arz kesintileri ya da beklenenden soğuk bir kış, gaz talebini hızla yükseltebilir. Özellikle Ukrayna üzerinden gaz taşıyan hatlardan birinin geçiş sözleşmesinin sona erecek olması ve Avrupa’nın kış boyunca Ukrayna'ya gaz ihraç etme ihtimali endişeleri artırıyor. LNG'nin talep gördüğü Asya ile rekabet, Avrupa'da fiyatları yukarı çekebilir. Orta Doğu’daki jeopolitik gerilimler de enerji piyasasını tehdit eden bir diğer unsur olarak öne çıkıyor.

LNG İTHAL ETMEK ZORUNDA KALABİLİR

Kış sonu depolama seviyeleri düşük kalırsa, Avrupa bir sonraki kışa hazırlık için daha fazla LNG ithal etmek zorunda kalabilir ve bu durum yaz aylarında bile fiyat baskısı oluşturabilir. Analistlere göre, normal bir kış Avrupa'nın depolarını %45-55 dolulukla kapatmasını sağlarken, daha soğuk bir kış bu oranı %35’e kadar düşürebilir. AB’nin enerji denetleyicisi Acer, kış boyunca yoğun gaz çekimleri olması durumunda AB ülkelerinin stokları yenilemek için daha yüksek fiyatlarla LNG alımına gidebileceği konusunda uyarıyor. Avrupa’nın bu kış asıl riski arzın tükenmesi değil, gazı temin edeceği fiyatın yüksekliği olarak öne çıkıyor.

ATIŞTIRMALIKLAR

1 Kasım haftasında yurt dışında yerleşik yatırımcılar, 4 hafta sonra ilk kez piyasa fiyatı ve kur hareketlerinden arındırıldığında 110,8 milyon dolar net hisse senedi alımı gerçekleştirdi. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) verilerine göre, aynı hafta yurt dışı yerleşiklerin DİBS (Devlet İç Borçlanma Senetleri) net alımları 621,7 milyon dolara ulaştı. Bu dönemde DİBS (Ters Repo) işlemlerinde net 0,1 milyon dolar satım, DİBS (Teminat) işlemlerinde ise 241,9 milyon dolar alım görüldü. Şirket borçlanma senetleri tarafında ise 3,2 milyon dolar net satım gerçekleşti.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, 1 Kasım haftasında brüt rezervler 159,6 milyar dolarla rekor seviyeye ulaştı. Net rezervler ise 60,9 milyar dolardan 61,2 milyar dolara yükseldi. Aynı dönemde, swap hariç net rezervler 45,7 milyar dolar seviyesine çıktı. TCMB’nin swap hariç net rezervlerin kur korumalı mevduatlara oranı %117 seviyesine ulaşarak, swap hariç rezervler kur korumalı mevduat stoğunu aşmış oldu.

BBVA MENA ve Türkiye Stratejisti Tufan Cömert, CNBC-e canlı yayınında ABD ve Türkiye ekonomisine ilişkin önemli açıklamalarda bulundu. ABD seçimleri sonrası piyasa fiyatlamalarının abartılı olduğunu, özellikle Trump’ın başkanlığının kesinleşmesinin ardından fiyatlamaların kalıcı olmayacağını ifade etti. Türkiye’de ise aralık ayında ise faiz indirimi olasılığını düşük gördüğünü, enflasyon trendi ve çekirdek enflasyon verilerine bakıldığında indirimin zor olacağını ifade etti.

BIDEN AÇIKLAMALARDA BULUNDU

ABD Başkanı Joe Biden, Beyaz Saray’da düzenlediği basın toplantısında başkanlık seçimlerinin barışçıl ve sorunsuz geçtiğini belirterek, sistemin sağlıklı bir şekilde işlediğine dikkat çekti. Seçim zaferi kazanan Donald Trump'ı arayarak tebrik ettiğini açıklayan Biden, “Seçilmiş Başkan Trump ile konuştum ve zaferi dolayısıyla tebrik ettim. Yönetimimin onun ekibiyle barışçıl bir geçiş süreci için çalışacağını kendisine ilettim. Amerikan halkının hak ettiği şey bu” dedi. Görev süresinin sonuna kadar en iyi şekilde hizmet edeceğini vurgulayan Biden, 20 Ocak’ta görevini Trump’a devredeceğini söyledi.

PUTİN TRUMP'I TEBRİK ETTİ

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ABD'nin 47. Başkanı seçilen Donald Trump'ı tebrik ederek, kendisiyle konuşmaya hazır olduğunu ifade etti. Soçi’de düzenlenen Uluslararası Valday Tartışma Kulübü toplantısında konuşan Putin, Trump'ın suikast girişimi karşısındaki cesur duruşundan etkilendiğini belirtti. "Cesur bir adam olduğu ortaya çıktı," diyen Putin, Trump’ın ortak idealler uğruna mücadele etme tutkusuna dikkat çekti. Ayrıca, Trump’ın Rusya ile ilişkileri yeniden kurma ve Ukrayna krizini çözme isteğinin dikkate alınması gerektiğini vurguladı.

BİTCOİN REKOR TAZELEMEYE DEVAM EDİYOR

Bitcoin, ABD seçimlerinde Trump'ın zaferinin ardından sürekli rekor tazeliyor. Trump'ın kripto yanlısı söylemleri ve seçim başarısı, Bitcoin'e ivme kazandırdı. Ayrıca, ABD Merkez Bankası'nın (Fed) seçim sonrası ilk toplantısında politika faizini 25 baz puan indirmesi, Bitcoin'in değerini destekledi. Bu gelişmeler sonucunda Bitcoin, 76.956 doların üzerine çıkarak tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. 2024 yılı boyunca %60'ı aşan bir artış gösteren Bitcoin, küresel hisse senetleri ve altın gibi geleneksel varlıkları geride bıraktı.
Kaynak: Fintables