9 Aralık 2024 önemli ekonomi başlıkları: Suriye'de Baas rejimi bitti, Çin yuanı değer kaybediyor...

Haftanın ilk gününe yoğun bir gündem ile başlanıldı. Suriye'de yaşananlar, dolar karşısında zayıflayan Çin yuanı derken Fintables tüm sıcak gelişmeleri takip etmeye devam ediyor. Peki 9 Aralık pazartesi günü neler oluyor? işte detaylar...

EKONOMİ BAŞLIKLARI

☑ Suriye’de 1953’ten bu yana devam eden Baas rejimi, cumartesi gecesi Şam’ın da düşmesiyle 10 günde çöktü. 24 yıldır ülkeyi yöneten Beşşar Esed, ülkeyi terk ederek Rusya’dan sığınma talep etti. Türkiye’de yaşayan Suriyeli mülteciler, meydanlarda rejimin bitişini kutladı.

☑ Dolar karşısında güç kaybeden Çin yuanı ve Euro, para birimi çıpası fonksiyonu yüzünden gelişmekte olan olan para birimlerini baskılıyor. Goldman Sachs, doların güçlü kalmaya devam edeceğini ve bunun euro, yuan ve gelişmekte olan piyasa para birimlerini daha fazla baskılayacağını öngörüyor.

☑ Türkiye'nin 5 yıllık kredi risk primi (CDS) Şubat 2020'den bu yana ilk kez 250 puanın altını gördü. Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek, “İyileşen risk primimiz sayesinde dış finansmana erişim kolaylaşırken dış finansman maliyeti de düşmektedir” paylaşımında bulundu.

☑ Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK), sigorta sektöründe enflasyon muhasebesi uygulamasına yönelik genelgesini yayımladı. Genelgeye göre, sigorta, reasürans ve emeklilik şirketleri için 2025 yılında enflasyon muhasebesi uygulanmayacak.

AJANDA

• Türkiye İstatistik Kurumu, kasım ayına ilişkin finansal yatırım araçlarının reel getiri oranlarını açıklayacak.
• Hazine ve Maliye Bakanlığı, Türk lirası gecelik referans faiz oranına (TLREF) endeksli devlet tahvil ihalesi düzenleyecek.
• Dışişleri Bakanlığı tarafından düzenlenen "15. Büyükelçilik Konferansı" Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın açılış konuşmasıyla başlayacak.

SURİYE'DE 61 YILLIK REJİM SONA ERDİ

Suriye’de 61 yıllık Baas rejimi sona ererken, Beşşar Esad ve ailesi Rusya’dan sığınma hakkı isteyerek ülkeyi terk etti. Rusya Dışişleri Bakanlığı, Esad’ın istifa ettiğini ve ülkeyi terk ettiğini açıkladı. Heyet Tahrir el-Şam (HTŞ) liderliğindeki muhalif güçler, 27 Kasım’da başlattıkları karşı saldırıyla çok hızlı bir şekilde Halep, Hama, Humus ve Şam’ı ele geçirdi. Suriye halkı, Şam’da ve diğer bölgelerde Esad rejiminin düşüşünü coşkuyla kutladı. Türkiye’de ise milyonlarca Suriyeli mülteci arasında benzer bir sevinç havası yaşandı. Ajansların geçtikleri görüntülerde sınır kapılarında Suriye’ye geçmek isteyen mülteciler olduğunu gördük.

Yeni başlangıcın nasıl olacağı Suriye'nin çok aktörlü muhalefetinin nasıl bir araya geleceğine bağlı olacak. Rejimin çöküşüyle birlikte muhalefet grupları ya federal bir sivil hükümet kurarak birlikte çalışacak ya da yeni bir karışıklık dönemi başlayacak. İlk işaretler umut verici. Rejim değişikliğine rağmen, polis ve sivil otoriteler görevlerinde kalmaya çağrıldı. Şam’da yağmacılığı önlemek için sokağa çıkma yasağı uygulandı. Başkanlık sarayından alınan birkaç parça dışında yağma görüntüleri görmedik. Muhalifler, ülkenin çeşitli dini ve etnik azınlıklarına koruma sözü vererek mezhepçi söylemlerden uzak durmaya çalışıyor.

YUAN-EURO

Son aylarda Çin yuanı ve eurodaki zayıflama, Asya ve Avrupa’daki gelişmekte olan piyasa para birimleri için karamsar bir tablo çiziyor. Çin'in teşvik önlemlerinin yetersiz bulunması yuanın değer kaybetmesine neden oldu. Avrupa Merkez Bankası’nın faiz indirimi beklentileri euro üzerindeki zayıflığı derinleştirdi. Yuan ve euronun bu piyasalarda "para birimi çıpası" olarak işlev görmesi, söz konusu para birimlerini ya destekliyor ya da zayıflatıyor. Ancak son dönemde bu çıpa rolü daha da belirgin hale gelmiş durumda. Çin ve Euro Bölgesi, bölgesel ticaret için kritik önemde. Güney Kore, Malezya gibi ülkeler ihracatlarının %20’den fazlasını Çin’e yaparken, Polonya ve Çekya gibi ülkeler için bu oran Euro Bölgesi’nde %50’yi aşıyor. Goldman Sachs, doların güçlü kalmaya devam edeceğini ve bunun euro, yuan ve gelişmekte olan piyasa para birimlerini daha fazla baskılayacağını öngörüyor. Yuanın düşüşü, düşük faizli Asya para birimlerini olumsuz etkileyebilir. Euro Bölgesi'ndeki ticaret gerilimleri ve ekonomik belirsizlikler, özellikle Orta ve Doğu Avrupa ekonomileri için risk yaratıyor. Yuan ve eurodaki değer kaybı, Asya ve Avrupa’daki ihracata dayalı ekonomiler üzerinde baskı yaratmaya devam ediyor. Doların güçlü seyri ve ABD’nin ticaret politikalarındaki belirsizlik, bu para birimlerinin karşı karşıya olduğu zorlukları artırıyor. Bu süreç, gelişmekte olan piyasalarda ihracat rekabetini koruma çabalarını daha kritik hale getiriyor.

ATIŞTIRMALIKLAR

Türkiye'nin 5 yıllık kredi risk primi (CDS) Şubat 2020'den bu yana ilk kez 250 puanın altını gördü. Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “2020 yılı Şubat ayından sonraki en düşük seviyesine gerileyen CDS, ekonomi programımıza duyulan güvenin ve program kazanımlarımızın en somut göstergelerinden biri. 2023 yılı Mayıs ayına göre düşüş, gelişmekte olan ülkelerde ortalama 49 baz puan iken ülkemizde 456 baz puan. İyileşen risk primimiz sayesinde dış finansmana erişim kolaylaşırken dış finansman maliyeti de düşmektedir” ifadelerini kullandı.

TMSF, sigorta kapsamındaki mevduat limitini artırdı. Resmi Gazete’de yayımlanan düzenlemeye göre, sigortaya tabi mevduat ve katılım fonu tutarı, 2025 yılı başından itibaren 950 bin TL’ye çıkarılacak. Önceki sınır 650 bin TL olarak uygulanıyordu. Bu adım, özellikle tasarruf sahiplerinin mevduat güvencesini artırmayı hedeflerken, finansal sisteme duyulan güvenin de desteklenmesi açısından da önem teşkil ediyor.

ENFLASYON MUHASEBESİ UYGULANMAYACAK

Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK), sigorta sektöründe enflasyon muhasebesi uygulamasına yönelik genelgesini yayımladı. Genelgeye göre, sigorta, reasürans ve emeklilik şirketleri için 2025 yılında enflasyon muhasebesi uygulanmayacak. Genelgede, “KGK tarafından kendi alanlarında düzenleme ve denetleme yapmakla yetkili kurum ve kuruluşlara enflasyon muhasebesinin uygulanmasına yönelik serbestlik tanınmaktadır. Bu kapsamda sigorta, reasürans ve emeklilik şirketleri tarafından 2025 yılında enflasyon muhasebesi uygulanmamasına karar verilmiştir” denildi.

Cardata Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın, Türkiye otomotiv pazarında 2024 yılının rekorlarla kapanabileceğini söyledi. Yalçın, 11 ayda 1 milyon adetlik satış barajını aşan sıfır araç pazarının, yıl sonu kampanyalarının da etkisiyle hareketliliğini koruduğunu belirtti. Yalçın, “Aralıkta satışların 160- 180 bin adet seviyelerine ulaşması oldukça muhtemel. Bu durumda, 2024 yılı satışlarının yaklaşık 1 milyon 240 bin ile geçen yılki 1 milyon 232 bin 635 rekorunu geride bırakması şaşırtıcı olmayacak” dedi.

TRUMP VE POWELL ARASINDA GERİLİM DEVAM EDİYOR

Fed Başkanı Jerome Powell ve Donald Trump arasındaki gerilim, Trump’ın Powell’ın görevden ayrılmasını istemeyeceğini açıklamasıyla biraz yumuşamış görünüyor. Powell’ın görev süresi Mayıs 2026’da sona eriyor ve Trump, NBC News’e yaptığı açıklamada, Powell’ın istifasını talep etmeyeceğini ifade etti. Daha önce Powell’ın faiz oranları politikalarını sıkça eleştiren Trump, Bloomberg News’e verdiği bir röportajda, faiz oranlarının yönü hakkında yorum yapma hakkına sahip olduğunu savunmuştu. Yine de, Powell’ı görevden almak için bir adım atmayacağını açıkça belirtti.

Kakao vadeli fiyatları, Batı Afrika’da üretimin düşeceğine dair endişelerin artması ve küresel arzın zaten kısıtlı olmasıyla birlikte, son 6 ayın en yüksek seviyesine ulaştı. New York piyasasında en aktif kontrat, %2,4 artışla ton başına 10.092 dolara yükselerek 14 Haziran’dan bu yana en yüksek seviyeyi gördü. En büyük üretici olan Fildişi Sahili’ndeki limanlara kakao teslimatlarının geçen yılki hızın üzerinde olduğu belirtilse de, mahsul ortası hasatla ilgili kaygılar gündemde. Hava tahmincisi Maxar, bölgedeki kurak koşulların nisan ayında başlayan üretim döngüsü için beklentilere zarar verebileceğini öngörüyor.
Kaynak: Fintables