9 Ocak 2025 önemli ekonomi başlıkları: Dolar endeksi son iki yılın zirvesini gördü!

Piyasalarda güvenli liman arayışı sürerken Fintables Türkiye'de ve Dünya'da yaşanan finans gelişmelerini aktarmaya devam ediyor. İşte bugün öne çıkan ekonomi haberleri...
☑ Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek, Türkiye ekonomisinde kırılganlıkların azaldığına dikkat çekerek, makro finansal istikrara vurgu yaptı. Şimşek, enflasyon için bu yıl sonu %20’ler civarı ifadesini kullanırken, 2026’da tek hanenin gündeme gelebileceğini söyledi.
☑ Son birkaç gündür global piyasalarda güvenli liman arayışı var. Dolar endeksi 108,86 seviyesine yükselerek son iki yılın zirvesine yaklaştı. Fed’in faiz indirimi beklentileri gün geçtikçe zayıflıyor. Bu da riskten kaçış refleksini tetikliyor.
☑ Çin, Japonya’nın 90’larda savaştığı deflasyon riskiyle karşı karşıya. Ekonomideki karar alıcılar neredeyse her gün yeni teşvikler açıklıyor ancak etkileri sınırlı. Çin için ekonomistler ‘bilanço durgunluğu’ resesyonundan endişe duyuyor.
☑ Goldman Sachs, Türk hisse senetleri için tavsiyesini "piyasa altı getiri" seviyesinden "piyasaya paralel getiri" seviyesine yükseltti. Goldman, açığa satış yasağının kalkmasının da momentum artırıcı etkisinden bahsetti.

AJANDA

1 Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, haftalık para ve banka istatistiklerini açıklayacak.
2 Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, haftalık bankacılık sektörü verilerini yayımlayacak.
3 Gülermak Ağır Sanayi, talep toplamaya devam edecek.

BAKAN ŞİMŞEK'TEN AÇIKLAMALAR

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, MÜSİAD'ın düzenlediği 2024 Değerlendirme ve 2025 Beklentileri Toplantısında önemli açıklamalarda bulundu. Türkiye ekonomisinde kırılganlıkların azaldığını söyleyen Şimşek, makro finansal istikrarın güçlendiğini vurguladı. Şimşek, “Deprem sonrası bütçe disiplini sağladık. Dezenflasyon başladı ve cari açık dramatik bir şekilde azaldı. Brüt dış finansman ihtiyacımız azalıyor. Rezervlerimiz arttı ve dış borç çevirme oranlarımız daha düşük maliyetlerle gerçekleşiyor. Türkiye'nin risk primi düştü, dış finansmana erişim sorunumuz kalmadı" dedi.
Bütçe disiplininin önemine vurgu yapan Şimşek, alınan vergi artırımı kararlarının zorunlu olduğunu belirtti. Şimşek, “Kimse yüksek vergi istemez, bunu anlıyorum. Ancak deprem yaralarının sarılması için tedbirler almak
zorundaydık. Geçen yıl bütçe açığını yüzde 5,2 ile sınırladık ve bu açığın üçte ikisi deprem kaynaklıydı. Tedbir almasaydık çok daha kötü sonuçlarla karşılaşabilirdik" dedi. Enflasyonla mücadelede ilerleme kaydettiklerini belirten Şimşek, “Enflasyonda birkaç puanlık sapma yaşansa da dezenflasyon süreci başladı. Hedefimiz bu yıl yüzde 20 seviyesine, 2026'da ise yüzde 10'un altına çekmek. Ancak hizmet sektörü enflasyonunda katılık var ve bu katılığı kırmak zaman alacak" dedi.

DOLAR ENDEKSİ SON İKİ YILIN ZİRVESİNDE

ABD dolar endeksi 108,86 seviyesine yükselerek son iki yılın zirvesine yaklaştı. Diğer büyük para birimleri ise dolara karşı zayıfladı. Japon yeni, düşük gelen tüketici verilerinin ardından değer kaybederken, Avrupa’da hızlı faiz indirimi beklentilerini Euro’yu güçsüzleştiriyor. Sterlin %0,24 gerilerken, yuan son 16 ayın en düşük seviyesini test etti. ABD ekonomisi güçlü görünüm sergilerken, diğer bölgelerde zorluklar dikkat çekiyor. Avrupa’daki siyasi belirsizlikler, özellikle Trump yönetiminde yeniden gündeme gelebilecek tarifeler ve NATO içindeki gerilimler, Euro'ya olan güvenini sarsıyor.
ABD’de 10 yıllık Hazine tahvili getirileri, son sekiz ayın zirvesi olan %4,699 seviyesine ulaştı. Artık gözler, Fed'in bir sonraki adımını şekillendirebilecek kritik istihdam verilerinde. Fed’in faiz indirimi yapabileceği beklentisi bir miktar rahatlama sağlayabilir ancak bu beklenti, düşük enflasyon seviyelerine bağlı. Trump’ın Uluslararası Ekonomik Acil Durum Yetkileri Yasası’nı kullanarak yeni tarifeler getirmeyi planladığı yönündeki söylentiler, önceki yönetimi dönemindeki ticaret gerilimlerini hatırlatıyor. Bu türden bir strateji, küresel ticaret akışlarını bozabilir ve enflasyonist baskıları artırabilir. Bu da küresel ekonomik istikrarın bozulması anlamına geliyor.

DEFLASYON MU?

Son dönemde Çin’den ekonomik aktiviteye yönelik olumsuz haberler gelmeye devam ediyor. Çin’in kısa vadeli tahvil getirileri %1’in altına düşerek Japonya’nın seviyelerinin aşağısına geldi ve bu durum Çin ekonomisinin uzun vadeli durgunluk riskiyle karşı karşıya olduğuna dair endişeleri artırıyor. Pekin yönetiminin ekonomiyi canlandırmak ve tüketici talebini artırmak için uyguladığı teşvik paketleri beklenen etkiyi yaratamadı. Gösterge endeks SSE Composite Index, bu yıl %3,5 değer kaybetti ve ülkenin döviz rezervleri aralık ayında 64 milyar dolar azaldı. JP Morgan’a göre Çin’den büyük miktarda sermaye çıkışı gerçekleşiyor. Çin’deki bu tablo, Japonya’nın 1990’larda yaşadığı deflasyon sarmalını akıllara getiriyor.
Çin, son dönemde birçok teşvik paketi açıkladı. Ancak şu ana kadar açıklanan önlemler, hükümetin umduğu etkiyi yaratmadı. Son açıklanan teşvik paketinde ev aletleri, telefon, tablet ve akıllı saat alımlarında 6.000 yuan’a (818 dolar) kadar sübvansiyon sağlanması, elektrikli ve hibrit araçlar için hurda programı yeniden devreye girmesi ve fabrikaların yeni sanayi ekipmanları alımlarında para iadesi alabilmesi yer alıyor. Çin’in ‘bilanço durgunluğu’ (balance sheet recession) adı verilen bir ekonomik tuzağa düşmesinden endişe duyuluyor. Bu durum, şirketler ve hanehalklarının, harcama ve yatırım yapmak yerine borçlarını geri ödemeye öncelik vermesi anlamına geliyor.

ATIŞTIRMALIKLAR

İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından açıklanan Türkiye İhracat İklimi Endeksi, Aralık 2024 döneminde 50,9 seviyesine yükselerek ihracat pazarlarındaki talep koşullarının yıl genelinde iyileştiğini ortaya koydu. İhracat pazarlarındaki en güçlü üretim artışları Ortadoğu bölgesinde görüldü. Bölgede en yüksek genişleme, üretim artış hızının yılın en yüksek seviyesine ulaştığı Suudi Arabistan’da kaydedildi. Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ise üretimdeki genişleme hızının son sekiz ayın zirvesine ulaşmasıyla bu listede ikinci sırada yer aldı.

GOLDMAN SACHS'TEN HİSSE DEĞERLENDİRMESİ

Goldman Sachs, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın yıl sonunda yaptığı beklentilerin üzerindeki faiz indiriminin Türk hisse senetlerine sağladığı olumlu etkileri göz önünde bulundurarak, Türk hisse senetleri için tavsiyesini "piyasa altı getiri" seviyesinden "piyasaya paralel getiri" seviyesine yükseltti. Goldman Sachs, MSCI Türkiye Endeksi için değerlemelerin hala ucuz olduğunu vurgularken, BIST-50 endeksindeki hisselere yönelik açığa satış yasağının kaldırılmasının daha fazla işlem hacmini tetikleyebileceğini ve bu gelişmenin yılın başındaki pozitif momentumu destekleyebileceğini belirtti.

FED'DEN FAİZ İNDİRİMİ BEKLENMİYOR

ABD Merkez Bankası'nın (Fed) 2024 Aralık ayına ilişkin toplantı tutanakları yayımlandı. Tutanaklarda, Fed yetkililerinin artan enflasyon riskleri nedeniyle faiz indirimlerini yavaşlatma kararı aldığı görülüyor. Komite üyeleri, politika gevşemesinin hızını azaltmanın doğru zamanının yaklaştığını belirtirken, enflasyonda yukarı yönlü risklerin arttığına dikkat çekildi. Toplantıya katılan üyelerin büyük çoğunluğu, kalıcı enflasyonist risklerin devam ettiğini vurgulayarak, bazı üyelerin faizleri sabit tutmayı tercih ettiği kaydedildi. Bu görüşe göre, enflasyonda henüz istenilen seviyeye gelinmemesi ve ekonomideki belirsizlikler daha temkinli bir para politikası gerektiriyor.

TOFAŞ İÇİN KRİTİK KARAR

Rekabet Kurumu, Stellantis N.V.'nin Türkiye'deki yerel dağıtım işini Tofaş Türk Otomobil Fabrikası'na satma planını yeniden değerlendirmek üzere dün toplanma kararı aldı. Bloomberg News'un konuyla ilgili bilgi sahibi kaynaklara dayandırdığı haberine göre, daha önce 400 milyon euroluk (420 milyon dolar) bu anlaşma, iki şirketin düzenleyici kaygıları gidermek için yeterli taahhütte bulunmaması gerekçesiyle Rekabet Kurumu tarafından reddedilmişti. Yeni toplantıda önceki itirazların gözden geçirilmesi ve anlaşmanın onaylanıp onaylanmayacağına ilişkin nihai bir karar verilmesi bekleniyor.

THY OPERASYONEL VERİLERİNİ AÇIKLADI

Türk Hava Yolları (THY), Aralık 2024 dönemine ilişkin operasyonel verilerini açıkladı. Aralık ayında toplam yolcu sayısı, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 5,3 artış göstererek 6,4 milyon olarak gerçekleşti. Dıştan dışa transfer yolcu sayısı ise yüzde 6,2 artışla 2,8 milyon oldu. Yolcu doluluk oranı, geçen yılın aynı dönemine göre 0,8 puanlık artışla yüzde 80,7 seviyesine ulaştı. THY’nin uçuş kapasitesini ifade eden Arz Edilen Koltuk Kilometre (AKK), Aralık 2023 döneminde 19,8 milyar seviyesindeyken, Aralık 2024 döneminde bu rakam yüzde 7,7 artışla 21,3 milyar olarak ölçüldü.
TAV Havalimanları'nın "Yatırımcı Sunumu"nda paylaşılan bilgilere göre, şirketin 2024 yılındaki toplam yolcu sayısı 106,5 milyon olarak gerçekleşti. Bu rakam, bir önceki yıl olan 2023'e göre yüzde 11,5 artış anlamına geliyor. Özellikle dış hat yolcu sayısındaki artış dikkat çekti. 2024 yılında TAV’ın hizmet verdiği havalimanlarında dış hat yolcu trafiği yüzde 13'ün üzerinde artış gösterdi. Antalya Havalimanı’nda 2024 dış hat yolcusu, 2023'e göre yüzde 7 artış gösterdi. Ankara Esenboğa Havalimanı’nda dış hat yolcu sayısı, bir önceki yıla göre yüzde 14 arttı. Almatı Havalimanı’nda ise dış hat yolcu sayısı 2023'e kıyasla yüzde 24 arttı.
Kaynak: Fintables