Amortisman ayırma koşulları nelerdir? Amortisman ayırma nelere uygulanmaz?

Amortisman payı bütün şirketlerin envanterleri için kullanılabilen bir yıllık giderdir. Şirketler envanterlerinde bulunan sabit varlıklar için amortisman gideri ayırdıklarında belirli bir süre bu varlıkların yıpranma paylarını kardan düşerler. Ancak her sabit varlık amortisman ayrılmasına uygun değildir. Belirli koşulları sağlamaları gerekir. Amortisman ayırma koşulları nelerdir?

Amortisman Ayırma Koşulları Nelerdir?

Amortisman, şirketlerin sahip olduğu duran varlıkların yıpranma payıdır. Şirketler envanterlerinde bulunan sabit varlıklar için her yıl belirli bir gider ayırırlar. Bu gider amortisman gideridir. Sabit varlıklara amortisman ayırmak için belirli kriterle uymaları gerekir. Amortisman ayırma koşulları:

• Sabit varlığın işletme envanterine kayıtlı olması
• Varlığın kullanılabileceği faydalı ömrün bir seneden fazla olması
• Varlığın kullanıldıkça veya zaman geçtikçe eskimesi, yıpranması, aşınması ve bunlara bağlı olarak değer kaybına uğraması
• Sabit varlığın o yıl için belirlenmiş amortisman sınırının üstünde bir iktisadi değere sahip olması

Yukarıdaki koşulları sağlayan bir durağan varlık için şirketler amortisman gideri ayırabilirler. Amortisman gideri her varlık için ayrı olarak hesaplanmaktadır. Şirket ortaklarının kâr payından her yıl bu giderler düşülmektedir.

Amortisman sınırı nedir? Amortisman kaç yıl ayrılır?

Amortisman Nelere Uygulanmaz?

Şirketlerin envanterlerindeki bütün varlıklara amortisman gideri uygulanmaz. Bir sabit varlığa amortisman uygulanması için o varlığın bir gayrimenkul olması, gayrimenkul benzeri olarak değerlenen iktisadi kıymetlerden biri olması; alet, edevat, mefruşat, demirbaş veya sinema filmi olması gerekir. Bunlar dışındaki varlıklara amortisman uygulanmaz. Bu türden varlıkların amortisman olması için ayrıca amortisman ayırma koşullarını karşılaması gereklidir.

Amortisman Ayırma Nasıl Yapılır?

Amortisman ayırmanın en kolay yolu normal amortisman hesaplamadır. Bu yolla ayrılan amortisman, sabit varlığın KDV’siz satın alma değerinin faydalı ömrü boyunca dağıtılması ile ayrılır. Örneğin 20.000 TL’lik KDV’siz değeri olan ve 10 yıl boyunca kullanım ömrü olan bir sabit varlığın amortisman gideri her yıl için 20.000/10 formülünden 2.000’dir.

Normal amortisman hesaplamanın bir diğer yolu da amortisman oranı kullanmaktır. Amortisman oranı 1/ekonomik ömürdür. Yani ekonomik ömrü 10 yıl olan bir sabit varlık için belirlenen amortisman oranı 1/10’dan %10’dur.

Bu varlığın amortisman değerinin bulunması için KDV’siz satın alma bedeli amortisman oranı ile çarpılır.

21.20.000 TL KDV’siz satın alma bedeli olan ve 10 yıl boyunca kullanılabilen bir sabit varlık için 20.000 X %10 formülünden 2.000 TL yıllık amortisman gideri bulunmaktadır.

Amortisman Ayırma Zorunluluğu Var Mı?

İşletmelerin sahip oldukları sabit varlıklar için yıllık amortisman gideri ayırmaları zorunlu değildir. Bu tamamen isteğe bağlı olarak uygulanan bir işlemdir.

Amortisman ayırmaya karar veren işletmeler, bir sabit varlık için ayrılan amortisman süresindeki herhangi bir dönemde bu gideri ayırmamayı tercih edebilir. Ancak işletme, amortisman ayırmadığı dönemlerdeki payı daha sonrasında ekleyemez veya geçerli sabit varlık için belirlenmiş amortisman süresini aşamaz.