Yıl sonuna yaklaşırken emeklilik sistemi, kafalarda belirsizlikler yaratan bir konu olmaya devam ediyor. Sosyal güvenlik ve emeklilikte adalet arayışı, milyonlarca çalışan ve emekli için hassas bir gündem. Bu süreçte, HAK-İŞ Genel Başkanı Mahmut Arslan’dan önemli açıklamalar geldi. Arslan, yalnızca sorunları değil, çözüm önerilerini de paylaştı; sosyal güvenlik sisteminde yapılacak köklü reformların, Türkiye’nin geleceği için kritik olduğuna dikkat çekti.
HAK-İŞ Genel Başkanı Mahmut Arslan, sosyal güvenlik sistemi ve emeklilik konusunda şu bilgileri paylaştı:
"Sosyal güvenlik sistemimizdeki aktüaryel dengenin korunamamasındaki ve bozulmasındaki asıl sorun, EYT veya emekli maaşları değil, kayıt dışı istihdam ve prim gelirlerinin tahsil edilememesidir. Kayıt dışı istihdamı azaltıp prim tahsilatlarını artırabilirsek, sistem çok daha sağlam hale gelir. Ekonomi büyüse de emeklilere ayrılan kaynaklar yetersiz kalıyor, bu yüzden sosyal güvenlik sistemine daha fazla kaynak aktarılmalı ve köklü bir reform yapılmalıdır.
2008 reformu, enflasyon dinamiklerini yeterince öngörmediği için emekli maaşlarında büyük kayıplar yaşanıyor. 2025 yılında emekli olacak bir kişi, bir önceki yıla göre yüzde 35’e varan bir gelir kaybıyla karşı karşıya kalacak. Daha fazla prim ödemelerine rağmen daha düşük maaş alacak olan bu kişiler, emeklilik sistemindeki adaletsizlikten olumsuz etkilenmesine yol açacak. Bu durum, sosyal güvenlik sistemimizin mevcut yapısının, adil bir emeklilik sistemi sunmadığını gösteriyor.
EYT uygulaması yapılmadan önce 2020 yılında Aktif-Pasif dengemiz 2.37, 2023 yılında 1.82’ye düşüyor. Dolayısıyla bizim 1.82 çalışanımız bir emekliyi finanse etmek zorunda. Şimdi ise yaklaşık dört yüz bin kişi 2024’te yüzde 35’lik maaş kaybı yaşamamak için erken yaşta emekli oluyor. Aktif pasif dengesi daha da düşecek. Bu da ciddi bir sıkıntıyı işaret ediyor. Biz ise dört çalışanın bir emekliyi finanse ettiği ideal bir sistem öneriyoruz. Önümüzdeki dönemde yaşanacak daha büyük sorunları ortadan kaldırmak için gerekli mercileri beraber çalışmaya davet ediyoruz.
Sosyal güvenlik sistemine yönelik köklü bir değişiklik yapmalı, kayıt dışı istihdamı azaltmalı ve prim tahsilatlarını artırmalıyız. Ayrıca, gelir dağılımı adaletsizliğini de bu reform sürecinde ele almalıyız. Yıl sonuna doğru emeklilikteki gelir kaybı ile ilgili bir düzenleme yapılması konusunda beklentimiz var. Sosyal tarafların katılımı ile Emeklilik Şurası yapılmasını ve bu sorunun kökten çözülmesi için gerekenlerin yapılması yönündeki talebimizi yineliyoruz."