Avokado yetiştiriciliği nasıl yapılır, zor mu, devlet desteği var mı? Avokado nasıl yetiştirilir?

Amerikan armudu olarak da nitelendirilen avokado, Orta Meksika’dan dünya geneline yayılan faydalı bir meyvedir. Bu meyvenin yetiştirilmesi için rüzgar ve don etkisinden uzakta kalan bir ortam hazırlanır. Ayrıca hasat sürecinde başarıya ulaşılması için dikilecek olan meyve fidanı çeşidinin doğru bir şekilde tespit edilmesinde fayda vardır. Bu sayede dikime hazır hâle getirilen fidanların üretim ortamına uyum sağlaması desteklenir. Ayrıca avokado yetiştiriciliği yapmayı planlayan kişilerin sulama teknikleri, budama gereksinimi ve gübreleme gibi hususlar hakkında bilgi edinmeleri gerekir.

Avokado yetiştiriciliği nasıl yapılır?

Ana vatanı Orta Meksika olan Avokado, Amerikan armudu olarak da nitelendirilen yağllı bir meyvedir. Bu meyvenin yetiştiği ağaç da genellikle yaygın, nadiren ise belirgin bir şekilde dikine doğru büyür. 6-20 metre uzunluğa ulaşabilen bir ağaçta yetişen avokado meyvesinin birçok çeşidi vardır. Buna ek olarak avokadonun çoğaltma yöntemleri de oldukça çeşitlidir. Avokadonun yetiştirilmesi için ise bu çoğaltma yöntemlerinden biriyle elde edilen dikime hazır fidanlar kullanılır. Ardından uygun iklim ve ortam koşulları yakalandıktan sonra avokado ağacının fidanları dikilebilir. Bu kapsamda “Avokado nasıl yetiştirilir?” sorusunu yanıtlayan temel aşamalar aşağıdaki alt başlıklarla öne çıkarılmalıdır.

Avokado yetiştiriciliğinde bahçe tesisi

Meyve ağacının rüzgarlardan korunan bir ortama dikilmesi gerekir. Buna ek olarak dikim yapılacak alan bu özellikte değilse rüzgar kıran tesisi yapılması önerilir. Bununla beraber bahçenin toprak yapısında killi ve sert tabakaların mevcut olup olmadığı incelenmelidir. Bu bağlamda taban suyu 1,5-2 metreden yüksek olan alanlarda da kapalı ve açık drenaj işlemleriyle belirtilen seviyenin düşürülmesi gerekir. Bahçenin taban suyu seviyesi ideal düzeye getirildikten sonra eğim durumuna göre hangi sulama yönteminin kullanılacağı belirlenir. Bununla birlikte seçilen yönteme göre alanda toprak hazırlığı yapılır.

Avokado yetiştiriciliğinde çeşit seçimi

Avokado çeşitleri soğuk hava koşullarına karşı dayanıklılıkları bakımından farklılık gösterir. Bu nedenle dikim yapılacak olan alana göre ideal avokado çeşidinin seçilmesi önerilir. Böylece dikilen fidanların büyüme evresinde dal kırılması ve çürüme gibi olumsuz durumlara karşı korunması mümkün olur.

Avokado yetiştiriciliğinde dikim aralığı

Avokado fidanlarının dikim aralığı temelde toprak yapısı, meyve çeşidi ve kültürel uygulamalar çerçevesinde belirlenir. Ancak genel olarak uygun dikim aralığı 7x7 veya 6x6 metre şeklinde açıklanır. Buna ek olarak verimi artırmak amacıyla sık dikim yapıldığı takdirde ağaçların budama işlemleriyle kontrol altında tutulması önerilir.

Bununla birlikte dikim çukurlarının toprak yapısı uygunsa en az 60 santimetre derinlikte açılması gerekir. Ardından toprağın üstte kalan kısmının ahır gübresiyle karıştırılması ve açılan çukurlara dökülmesi tavsiye edilir. Dikim öncesindeki çukur açma işleminin sonbaharda yapılması önerildiği için bu süreçte mümkün ise işaretleme tekniğinin kullanılmasında fayda vardır.

Avokado yetiştiriciliğinde dikim zamanı

Avokado fidanlarının dikileceği çukurların sonbaharda hazırlanması daha uygundur. Dikim işlemlerinin ise ilkbahar döneminde yapılması tavsiye edilir. Bu bağlamda soğukların azaldığı mart ayında ya da nisan ortalarında dikim süreci tamamlanabilir. Don tehlikesinin bulunmadığı bölgelerdeyse dikimin sonbahar aylarında yapılması uygundur.

Avokado yetiştiriciliğinde dikim işlemi

Avokado fidanlarının yaygın olarak polietilen torbalarda yetiştirildiği görülür. Bu çerçevede dikim yapılırken torbalara kesik atılması ve kıvrılmış köklerin makasla alınması gerekir. Ardından temizlenen fidan toprağa oturtularak, kök ve tacın dengelenmesi önerilir. Bununla birlikte dikim seviyesi de fidanın alt kısmı arazinin 3-5 cm altında kalacak şekilde ayarlanır. Fidanların daha derin bir alana dikilmesi ağacın gelişim sürecini olumsuz etkileyebilir. Bu hususa dikkat edilerek gerçekleştirilen dikim işleminden sonra ise fidanlara can suyu verilerek herekleme yapılır.

Avokado yetiştiriciliğinde bakım işlemleri

Avokado fidanlarının dikim işlemi tamamlandıktan sonra aşırı güneş alarak yanmasının önüne geçilmelidir. Bu nedenle ilk birkaç senede fidanların çevresinde hurma dalı, gölgelik bezi veya çıta gibi malzemelerle gölgelik alan oluşturulmalıdır. Söz konusu yöntemin kullanılmadığı durumlarda ise gövdenin su geçirmez kağıtlarla sarılması mümkündür.

Fidanların iklim koşullarına karşı koruma altına alınmasıyla birlikte gelişmeyi engelleyen yabancı otların da sıklıkla temizlenmesi önerilir. Ayrıca yaz mevsiminde bahçenin işlenerek temiz tutulması gerekir. Kış aylarındaysa baklagiller gibi çeşitli bitki örtülerinin ortamda bulundurulması uygundur. Avokado dikiminin yapıldığı ortamda derin toprak işlemesi yapılması ise doğru olmayan uygulamalardandır. Bununla birlikte dikim yapılan alanda kök yaralanmalarının önlenmesi için ot öldürücü ilaçlar kullanılabilir.

Avokado yetiştiriciliğinde gübreleme

Avokado fidanları dikildikten sonra ilk gelişim aşamalarından itibaren toprağın gübrelenmesi tavsiye edilir. Bu bağlamda azotlu gübrelerin kullanılmasında yarar vardır. Gübreleme işleminde malzemelerin genç ağaçların gövdelerine temas etmemesiyse oldukça önemlidir. Her bir gübreleme işleminden sonra da kontrollü bir şekilde ve az miktarda sulama yapılmalıdır.

Avokado yetiştiriciliğinde sulama

Avokado dikilen bahçelerin ilk senelerde çanaklar veya karıklar aracılığıyla sulanması gerekir. Bunun yanı sıra fidanların 7 ile 10 gün arasında kök bölgeleri ıslatılacak kadar sulanması yeterli görülür. Ağaçlardan verim alındıktan sonra ise karık ve tava usulüyle sulama yapmaya devam edilmelidir. Buna ek olarak uygun alanlarda damla ve mini sprink sulama yöntemleri de denenebilir. Avokado ağaçlarının en çok suya ihtiyaç duyduğu dönemse temmuz-ağustos civarı olarak belirtilir. Bu dönemde sulama işlemleri aksatıldığı zaman aşırı meyve dökülmeleri görülür.

Avokado yetiştiriciliğinde budama işlemleri

Avokado yetiştiriciliğinde genellikle sistematik bir budama süreci izlenmez. Ancak ilk senelerde taç gelişiminin düzgün bir şekilde olması amacıyla dikine büyüyen ağaçlarda sürgün uçlarının koparılması ve eğilimin kırılması mümkündür. Bununla birlikte dalın 2-3 santimetreden kesilen yerlerine aşı macunu sürülmesi önemlidir. Avokado ağaçlarının budanması için en uygun dönemse şubat ayıdır. Kış mevsiminin sert geçtiği bölgelerde de bu işlemin don tehlikesi bittiğinde yapılması uygun olur.

Avokado yetiştiriciliğinde hasat dönemi

Avokado meyvelerinin çeşitlerine göre farklı dönemlerde olgunlaşması mümkündür. Bu nedenle meyvedeki yağ oranının ölçülmesiyle ideal hasat dönemi tespit edilir. En uygun yağ oranıysa minimum %8 olarak açıklanır. Bunun yanı sıra Türkiye’deki çalışmalarla avokadonun %21 kuru ağırlığa sahip olduğu dönemde olgunlaştığı saptanmıştır.

Evde avokado yetiştiriciliği nasıl yapılır?

Evde avokado yetiştirmeyi amaçlayan kişilerin ilk olarak doğru meyveyi seçmeleri gerekir. Bu ifadeyle olgun ve koyu yeşil renge sahip olan meyvenin kullanılması gerektiği yansıtılır. Ardından uzunlamasına ve kabuğundan etine doğru kesilen avokado meyvesinin çekirdeği çıkarılmalıdır. Bununla birlikte “Evde avokado nasıl yetiştirilir?” sorusunu yanıtlayan diğer temel adımlar da aşağıdaki gibi sıralanmalıdır:

• Elde edilen çekirdeğe sert bir bıçakla çizik atılması gerekir.
• Daha sonra ise çekirdeğin kum rengi iç katmanına ulaşılana kadar soyulması tavsiye edilir.
• Çekirdeğin alt kısmına üç delik açılmasıyla birlikte boşluklara kürdan yerleştirilmelidir.
• Ardından çekirdeğin yarısı su alacak şekilde bir kavanoza veya bardağa yerleştirilmesi gerekir.
• 1 ay içerisinde meyvenin çekirdeğinden kök saplarının çıkmaya başladığı görülür.
• Kökler 5 santimetreye kadar uzadığı zaman ise çekirdek saksıya dikilmelidir.
• Bu süreçte orta boyutlardaki bir saksı seçilerek gübreli toprakla doldurulur.
• Daha sonra kürdanların çıkarıldığı çekirdek, saksıya çok derine ulaşmayacak şekilde yerleştirilmelidir.
• Düzenli olarak sulama işlemi tamamlandığı takdirde avokado fidanının sıcak ortamda büyümeye başladığı fark edilir.
• Köklerin saksının alt kısmından dışarıya çıktığı görülürse bitki mutlaka daha büyük bir alana aktarılmalıdır.
• Tüm işlemler tamamlandıktan sonra 30 santimetre kadar uzayan fidanlar bahçeye de dikilebilir.
• Son olarak sabırlı olunmalı ve yetiştirilen avokado ağacının meyve vermesi beklenmelidir.

Avokado yetiştiriciliği zor mu?

Avokado ağaçlarının gelişmesi ve meyve vermesi yaklaşık olarak 4 sene sürer. Bu bağlamda avokado yetiştiriciliğinin sabır ve çaba gerektirdiği söylenmelidir. Bununla birlikte iklim, ortam, bakım koşulları gibi önemli hususlara dikkat edildiğinde avokado ağaçlarından verim alınması mümkündür.

Avokado yetiştiriciliği devlet desteği var mı?

İl Tarım ve Orman Müdürlükleri bünyesindeki üretim desteklemeleri kapsamında avokado yetiştiriciliği teşvik uygulamaları bulunur. Bu doğrultuda fidanların temin edilmesine yönelik kredi ve hibe desteği sunulması söz konusudur. Ayrıca avokado yetiştiriciliği yapmayı planlayan çiftçilerin Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından hazırlanan İyi Tarım Uygulamaları Desteği isimli programı incelemeleri önerilir.

Avokado yetiştiriciliği kitap önerileri nelerdir?

Avokado yetiştiriciliği üzerine yazılan kitaplar aracılığıyla dikim işlemleri, sulama teknikleri ve bakım uygulamaları hakkında detaylı bilgi edinilebilir. Bu kaynaklar arasında Tarım ve Orman Bakanlığı ile Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nün kitapları öne çıkar. Ayrıca Avokado Yetiştiriciliği El Kitabı gibi kaynaklardan yararlanılarak meyvenin dikim hazırlığı ve faydaları üzerine kritik hususların keşfedilmesi mümkündür.