BİZE ULAŞIN
Çalışma hayatıyla ilgili düzenlemeler içeren İşsizlik Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin yasalaşmasıyla çalışana ve işverene önemli destekler verilecek. Bu düzenlemeler nelerdir sorusuna, Sosyal Güvenlik Uzmanı Melis Elmen merak edilenleri A Haber'e anlattı.
İşte Elmen'in açıklamaları;
"Şuanda düzenleme adı altında yapılıyor. Bunla ilgili çalışma yapılıyor. Bağkur'lu için prim günü indirimiyle bir paket üzerine bir konuşma geçti. Hazırlanacak yazı için en merak edilen EYT'li Bağkur'lu erkek bireyler için. Bu kişilerin EYT'den emekli olma şartı 25 hizmet yılı ve 9000 gün olarak belirlenmişti. Kadınlarda bu 9000 gün 7.200 gün olduğu için eşitlik istedi erkekler. "Bizde kadın esnaf gibi çalışıyoruz bizde 7.200 güne inelim" dediler. Bakanlıkta bunla ilgili çalışma yaptığını belirtti.
EYT'li bir erkek birekseniz ve küçük esnafsanız (Kuaför,bakkal,çilingir) 20 hizmet yılı 7.200 güne düşmüş olacak. Prim düşüşüyle birlikte bu da 5 yıl erken emeklilik demek oluyor. Yani EYT ile birlikte yaş şartları kalkmıştı. Prim günleri de düşünce 5 yıl erken emekli olacaklar."
"Peki neden küçük esnaf?" sorusuna ise Sosyal Güvenlik Uzmanı Melis Elmen, şu yanıtı verdi;
"Küçük esnafın prim ödeme güçlüğü sebebiyle erken emeklilik yolunda hem 5 yıl erken emekli olacak hem de 5 yıl daha az prim ödemiş olacak. Böylece cebine giren tutar artacak."
Ev hanımlarını yakından ilgilendiren bir düzenleme daha geldi. Ev hanımlarının beklediği bir durum da; Şuanda ev hanımları isteğe bağlı BAĞKUR adında bir prim ödüyorlar. Bu 4B primidir. Evde oturup bu primi dışardan ödeyebilirler. Mevcut durumda EYT kapsamında 20 yıl 7.200 gün sonunda ev hanımları emekli olabilir. EYT kapsamında olmayanlar 9000 gün 58-65 yaş aralığında emekli olabiliyor. En az prim genelde tercih edilen budur. Yaş haddi emekliliklerine yürürler. 5400 prim günü öderler.
Tasarıda şöyle bir şey de var; 3'te 1'ini devlet desteğiyle ödeyeceğiz. BAĞKUR isteğe bağlı primimiz 6.600 TL, 1/3 devlet desteği de 2.133 TL. Bizim cebimizden çıkan tutar 4.267 TL oluyor. Bunu aylığa yıllığa çarptığınızda çok ciddi bir rakam cebinizden çıkmamış oluyor.Buna rağmen alacakları aylık değişmeyecek. Mesela 10.000 TL alıyorlarsa 10.000 TL alacaklar. Bu sadece devlet desteğidir. Sizin yine alacağınız prim 6.600 TL'den görülecektir. Sıkıntı yaşamayacaklar.
Üçüncü bir konu ise çalışan anneler. Çocuğuyla ilgilenebilmek için erken emeklilik talep ediyor. Bunun için şu yapıldı. Çalışan anne için doğum borçlanması yapıldı. Çocuğu doğurduktan sonra 2 yıl işten ayrıldığı zaman o arası boş kalıyor. Prim ödeme kısmı boş kalıyor. Maksimum 3 çocuğa kadar satın alabilirsin. 6 seneniz boş geçse bile bunu toplu olarak satın alıp emekliliğinizi sağlayabilirsiniz.EYT süresince çok işlerine yaradı. 1 çocuk için 720 gün veriliyor. Bunu arttırmak için bir tasarı sunulacak. Bu tasarı geçrkleştiğinde bu doğum borçlanması iki şartla yapılıyor. İlk işe girişinizden sonra doğum yapıyorsunuz bunu borçlanıyorsunuz. 1990 yılında işe girdiniz 1995'te çocuk doğurdunuz bunu borçlanabiliyorsunuz ama 89 doğumlu çocuğu borçlanamazsınız. Bunda tek bir istisna var; Stajınız var. Evet stajlar başlangıç sayılmaz ama kadınlar için stajı ile ilk işe girişi arasında doğum yaparsa bunu borçlanabiliyorlar.
4) İşverenlere ek yüzdelik prim indirimi veya devlet desteği. Ödenen asgari ücret kaynaklı prim artışı olduğu için örnek veriyorum yüzde 5 indirimleri varsa bunu yüzde 10'a tamamlamak gibi bir destek.
5) Uzaktan çalışma,kısa çalışma sistemleri özellikle pandemiyle birlikte giren bir sistem. Bunun bir yasası yok genelgesi var. Yasaya oturtup bu kısa çalışma sürelerini borçlandırmak ya da uzaktan çalıştırdığına bir destek ya da kısa çalışma verdiğine bir destek planlanıyor.
6) Tamamlayıcı emeklilik sistemi.Buna TES deniliyor. 2024 sonu devreye girmesi beyan edildi. 2. emekli aylığı ve devlet emekliliğinden erken emeklilik sağlayacak. Sizin maaşınızdan BES gibi bir tutar kesilecek ve bu kesilen tutar bu bütçeye yatırılıp size 2. emekli aylığı olarak kar sağlayacak.
Son olarak memurların çok beklediği 1. Derece'ye çıktığınız ve 30 hizmet yılı tamamladığınız 3600 Ek gösterge veriliyor. Böylece ilerde alacakları maaşları artmış oluyor.
