'Ciddi anlamda getiri sunduğunu görenler buraya park etti' Mevduatta o oran değişti! 100 bin TL'de...

Vadeli mevduat hesaplarında getiri değişti mi? Son olarak parasını bankadaki vadeli mevduat hesaplarında tutanları ilgilendiren bir gelişme oldu. Değişen o oranı ve getiriye etkisini uzman isim değerlendirdi.

"YENİ ORANLARA GEÇİLDİ"

CNN Türk yayınında konuşan Posta Gazetesi Ekonomi Müdürü Bilal Emin Turan şu ifadeleri kullandı:

"Öncelikle Merkez Bankası'nın Aralık itibarıyla başladığı faiz indirimini hatırlatmakta fayda var. Çünkü hem Aralık ayında hem de Ocak'ta 2,5 puanlık indirime gitmişti Merkez Bankası. Dolayısıyla bu noktada politika faizi yüzde 45'e geriledi. Şu anda ortalama vadeli mevduattaki getiriler yüzde 43 ile 45 bandına oturmuş durumda. Tabii bu gelirin de faiz gelirinin de bir vergisi ve stopajı söz konusu. 3 ay önce yani 1 Kasım'la 31 Ocak arasında vadelere göre farklı oranlar uygulanıyordu. Yeni oranlara geçildi.

"YÜZDE 10'DAN 15'E ÇIKARILDI"

6 aya kadar olan vadeli mevduatlarda oran stopaj oranı kesinti oranı yani elde edilen gelirden alınacak olan vergi oranı yüzde 10'dan 15'e çıkarıldı. Bu 5 puanlık bir arttırım anlamına geliyor. 6 ay ile 12 ay arasında eğer vadeli mevduat hesabı açılmışsa bu noktada kesilecek olan stopaj oranı da yüzde 7,5'tan 12'ye çıkarıldı. 1 yılın üzerindeki vadelerde ise bu oran yüzde 5'ten 10'a çıkarıldı. Yani bu aslında gelirden bir miktar daha fazla stopaj kesileceği anlamına geliyor. 1 Kasım'da yapılan düzenlemeyle birlikte orada 2,5 puanlık bir arttırım yapılmıştı. Eğer 1 Şubat itibarıyla vadeli mevduat hesabı açanlar, vadeli mevduat hesabı açılacaksa ve fon alınacaksa artık yeni oranlar geçerli olacak.

Sadece vadeli mevduatta değil bu oranlar, aynı zamanda para piyasası fonlarında, borçlanma araçları fonlarında, işte sepet fonlarda uygulanan stopaj oranı da arttı aslında. Daha önce yüzde 10'du buradaki stopaj oranı, yüzde 15'e çıkarıldı. Burada biliyorsunuz günlük getiriler söz konusu.

"HALA CAZİBESİNİ KORUDUĞUNU SÖYLEYEBİLİRİZ"

Tabii bu artış TL mevduatın cazibesini etkiledi mi etkilemedi mi kısmı da aslında burada soru işareti olarak karşımıza çıkıyor. Fakat öngörülen enflasyon biliyorsunuz Merkez Bankası yıl sonu için yüzde 21 enflasyon öngörüyor. Şu anda vadeli mevduatların geldiği seviye aslında yüzde 43, 44, 45 oranlarında yıllık vadeli mevduat faizleri işlemeye devam ediyor. Günlük fonların getirileri de aslında bileşikte baktığımız zaman yüzde 50 - 55 civarında seyrediyor. Bu vergiye rağmen TL'nin TL yatırımlarının hala cazibesini koruduğunu söyleyebiliriz. Tabii ki önümüzdeki dönemde Merkez Bankası'nın faiz indirimleri devam edebilir. Tabii ki bu enflasyona göre belirlenecek bir tutum olacaktır. Bu indirimlere rağmen TL'nin bu yıl da yatırımcısına kazandıracağını söyleyebiliriz. Tabii burada bu indirimlerin devlete ek bir gelir sağlayacağını söyleyebiliriz. Buradaki gelirin yaklaşık 45 - 50 milyar TL seviyesinde olacağı hesaplanıyor. Fakat bunları daha sonra tekrar hesaplayabiliriz.

"CİDDİ ANLAMDA TL'NİN GETİRİ SUNDUĞU GÖREN BİREYLERİN BURAYA PARK ETTİĞİNİ GÖRÜYORUZ"

Şunu da da belirtmekte fayda var; işte TL'nin bu cazibesi nedeniyle son dönemde aslında hem fonlara hem de vadeli mevduat hesaplarına ciddi anlamda teveccüh oluşmuştu. Merkez Bankası'nın son verilerine göre vadeli mevduat hesaplarında yaklaşık 9.2 trilyon lira bulunuyor. Yani aslında ciddi anlamda TL'nin getiri sunduğunu gören vatandaşların, bireylerin buraya park ettiğini görüyoruz. Diğer taraftan da 1.7 trilyon liralık paranın da borçta kaldığını söyleyebilirim. Vadesiz hesapta bu paraların da aslında vadesiz hesaplarda kalmaması, günlük fonlarda en azından değerlendirilmesi faydalı olacaktır.

100 BİN TL VE 1 MİLYON TL'NİN GETİRİSİ NASIL ETKİLENECEK?

Diğer taraftan şöyle bir örnek verelim; 100 bin liranın getirisi ne kadar etkilenecek? 100 bin lirayı 32 gün vadeli bir hesaba yatırdığımız zaman 32 gün vadeli bir hesaba yatırdığımızda yüzde 44 faizle aslında 3471 lira net getiri sağlıyorduk daha önce. Yani 1 Şubat'tan önce eğer bu hesabı açmışsak cebimize net bu tutar giriyordu. Bugün itibarıyla eğer bu hesabı açarsak cebimize 3279 lira girecek. Yani yaklaşık 100 bin lirada 200 lira, 190 - 200 lira gibi bir kayıptan bahsediyoruz. Yani aslında çok ciddi bir kayıp yok burada. Yani bu artan vergi oranına rağmen, stopaja rağmen TL'nin ciddi anlamda getiri sunmaya devam edeceğini söyleyebiliriz. 1 milyon lirada ise bu tutar kayıp aslında 2 bin lira gibi bir tutara denk geliyor. Ama sonuç itibarıyla yine de risksiz, piyasaların dalgalandığı, işte Amerika'dan gelen haberleri görüyoruz, her gün piyasaları dalgalandıran, alınan kararlar, gümrük vergisi kararları varken burada risksiz bir getiri elde etmek isteyen yatırımcının tercih edeceği bir enstrüman olarak karşımızda duruyor.

YATIRIM TERCİHLERİ DEĞİŞİR Mİ?

Verdiğimiz örneklere göre 100 bin lirada sadece 200 liralık bir gelir farkı oluşuyorsa açıkçası burada yatırım tercihini değiştirmek için erken olduğunu düşünüyoruz. Tabii burada politika faizinin seviyesi çok önemli. Merkez Bankası'nın geri kalan 7 toplantıda ne kadar faiz indireceği, faiz indirdiği noktada enflasyonun hangi seviyede olacağı çok önemli olacaktır. Biz burada Bu yıl reel getiriye odaklanmak zorundayız. yani reel getiri dediğimiz; enflasyondan arındırılmış, yani yıl sonunda gerçekleşmiş enflasyonla bizim elde ettiğimiz kazanç burada önemli.

Tabii şunu biz gözden kaçırıyoruz; bu oranlar yüzde 45'lik örneğin faiz oranı aslında aylık bazda yüzde 3,5 gibi rakamlara tekabül ediyor. Şimdi bunun her ay ana paraya ekleniyor faiz geliri biliyorsunuz. Ana paraya eklendikten sonra bir de onun faizi oluyor. Yani faizin faizi işlemeye devam ettiği noktada bileşik faiz dediğimiz o mucize gerçekleşiyor. Yani burada eklenerek yıl sonuna doğru elde edilecek toplam bileşik getiri eğer yıl sonunda açıklanacak enflasyonun üzerindeyse biz reel anlamda getiri sağlamış olacağız ki uzmanların da çoğu ekonomistin de zaten bu anlamda tahminleri yıl sonunda vadeli mevduatın yaklaşık yüzde 36 ile 42 arasında bileşik getiri sağlayacağı yönünde. Enflasyonda beklenti neydi? Merkez Bankası'nın orta noktasını yüzde 21 olarak belirlediği bir hedef var. Bunun üst noktası yüzde 26 yani yüzde 26 ya da yüzde 30'un altında eğer bir enflasyon gerçekleşirse vadeli mevduata ve para piyasası fonlarına yatırım yapanların reel anlamda getiri sağlayacağı belirtiliyor ki bizim hesaplamalarımız da onu gösteriyor.

Burada fonlar da aslında çok önemli. Para piyasası fonlarında da ciddi anlamda bir artış olmuştu. 1,5 trilyon liraya yakın para burada park ediyor. Bu şunu sağlıyor; günlük olarak esneklik, likidite sağlıyor. Yani siz 10 gün sonra bir fatura ödeyeceksiniz, para piyasası fonlarına TL fonları kastettiğimiz, park ettiğiniz zaman günlük faiz alıyorsunuz. Bu günlük faizler Merkez Bankası'nın son dönemdeki faiz indirimlerine rağmen ciddi anlamda halen yüksek. Yani yüzde 13 örneğin yani en alınabilecek faizler. Bu da 1 milyon lirada yaklaşık günlük olarak 1300 lira getiri anlamına geliyor. Daha önce 1 milyon lirada 1300 liralık getiri elde edenler 130 lira stopaj öderken bu son kararla birlikte bu stopaj ödeyeceği tutar 65 lira artacak 195 lira çıkacak, bunu da özellikle belirtelim"