Ülkemizde kart, kredi veya senet borcu bulunan milyonlarca vatandaş bulunuyor. Bunların kimi sigortalı olarak bir iş yerinde çalışırken kimileri de emekli maaşlarıyla hayatını sürdürüyor. Bazıları ise ne yazık ki işsizlikle mücadele etmek zorunda kalıyor. Ancak kişilerin gelir durumu ne olursa olsun, borçlarını ödeme zorunlulukları baki kalıyor.
Borçlarını çeşitli nedenlerle ödemeyenler için alacaklı şahıs ya da işletmeler İcra Mahkemelerine başvurarak haciz işlemini başlatabilirler. Haciz işleminin sonrasında ilgili mahkeme uyarınca borçlulara tebligat gönderilir. Tebligatta belirtilen sürenin sona ermesinden sonra ihtarname gönderilir. İhtarnamede işaret edilen zamanın bitmesinden sonra ise haciz işlemi başlatılır. Borçlunun taşınır ya da taşınmaz tüm mallarına haciz konulsa dahi borcun karşılanmasına yeterli olmayabilir. Bu durumda ise kişinin maaşına haciz konur. Maaşa haciz koyulabilir mi? Hangi durumlarda koyulur? İşte maaşa getirilen hacze dair merak edilen tüm detaylar…
Maaş haczi uygulaması çoğu kişi tarafından bilinmiyor. Birçok kişi, ilk kez duyduğu bu uygulamayla karşılaştıklarında adeta şok oluyorlar. Maaş haczi, İcra İflas Kanunun 83. maddesi kapsamında borçlunun düzenli olarak çalışma karşılığında iş yerinden almış olduğu ücretin belirli bir kısmına el konulması anlamına gelir. Maaşa el konulacak miktar borç tutarına göre değişir.
90 gün içinde ödenmeyen borçlar için bankalar yasal işlemi başlatıyor. 90 günü geçen borçlar için bankalar gecikme faizi alıyor. Gecikme faizi de dahil olmak üzere borcun tamamını ödemeleri için borçlulara son kez çağrı yapılarak 7 günlük ek süre veriliyor. Ek sürenin de dolmasından sonra borç için avukatlar devreye giriyor. Avukatların devreye girmesi ve yasal işlemin başlatılmasının ardından artık borçlu kişi bankanın kara listesinde yer alır.
Kesinleşen icra kararının ardından alacaklı veya alacaklı vekili ilgili İcra Müdürlüğü üzerinden borçlu kişinin SGK kaydının sorgulanmasına izin verilir. SGK kaydı sırasında borçlunun sigortalı olarak bir işte çalışıp çalışmadığı bilgisine erişilir. Borçlunun çalışıyor olması durumunda ise; iş yeri adresi öğrenilebilir ve ihtarname gönderilir. Bu ihtarnamede de borçlu kişinin maaşından kesinti yapılabilmesi için işverene durum bildirilir. İşveren belirtilen miktarda kesintiyi borçlu kişinin maaşından yaparak ilgili İcra Müdürlüğüne gönderilir. İşverenin yasal olarak verilen bu karara uyması gerekir. Aksi durumlarda cezai yaptırımla karşılaşması söz konusu olur.
Borçlu kişinin özel sektör ya da devlet kurumlarında çalışması fark etmeksizin maaşına haciz yapılabilir. Anacak yapılacak haciz işleminin yasal bir sınırı bulunur. Borçlu kişinin hayatını devam ettirebilecek kadar olan tutarı mutlaka kendisine bırakılır. İş Kanunu çerçevesinde nafaka borçları dışındaki tüm borçlarda çalışanların maaşın 4’te 1’inden fazlası haczedilmez. Kişinin net maaşı üzerinden aile yardımı, Asgari Geçim İndirimi ve çocuk parası gibi ek kalemler düşürüldükten sonra kalan kısmından haciz kesintisi yapılır.
4A ve 4B sigortalılık statüsünde emekli olanların 3. kişilere borçlarında maaşlarının haczedilmesi için yasal izin gereklidir. Yalnızca SGK’nın alacakları için maaşa haciz konulmasına izin verilir.