Ekonomik faaliyet nedir? Ekonomik faaliyet örnekleri nelerdir?

Dünya üzerindeki her bir ülkede yaşam standartlarının ortaya çıkması için çeşitli faaliyetler gerçekleştirilir. Bu kapsamda insanların temel ihtiyaçlarını karşılamak ve gelişmiş standartlara sahip olmak için farklı meslek kollarında çalıştığı görülür. Tarihsel sürece bakıldığında ise çalışma alanlarının avcılık ve toplayıcılıktan sanayi ve teknoloji faaliyetlerine kadar genişlediği anlaşılır. Dolayısıyla ekonomik faaliyet kavramı, insanların yaşam standartlarıyla meslek kollarının ortaya çıkma ve gelişme aşamalarının açıklanmasını sağlar. Ayrıca ekonomik faaliyetlerin temel özelliklerine göre 5 ayrı kategoride sınıflandırıldığı belirtilebilir.

Ekonomik faaliyet nedir?

İnsanların gündelik yaşamlarını devam ettirebilmeleri için belirli ihtiyaçlarını karşılamaları gerekir. Ayrıca bireyler daha iyi yaşam standartlarına sahip olmak amacıyla farklı alanlarda çalışmalar gerçekleştirir. Bu kapsamda çeşitli mesleki faaliyetlerin gerçekleştirilmesi söz konusu hâle gelir. "Ekonomik faaliyet ne demek?" sorusu da insanların hayatlarını devam ettirmek ve belirli standartlara sahip olmak için çeşitli sektörlerde yaptıkları çalışma etkinlikleri olarak cevaplanmalıdır.

Ekonomik faaliyet türleri kaça ayrılır?

Ekonomik faaliyetlerin zaman içerisinde değişim gösterdiği bilinir. Tarihi sürece bakıldığı zaman bu kapsamda ortaya çıkan ilk faaliyetler acılık ve toplayıcılık olarak sıralanır. Bu etkinlikleri takiben tarım, hayvancılık ve diğer çalışma alanları meydana gelmiştir. Sanayileşme ve teknoloji devrinin başlamasıyla da ekonomik faaliyetlerin son derece çeşitlendiği görülür. Dolayısıyla ele alınan faaliyet türleri kapsamlarına göre birincil, ikincil, üçüncül, dördüncül, beşincil şeklinde sınıflandırılır. Söz konusu ekonomik faaliyet türleri ve içerdiği meslek kollarıysa aşağıda detaylı olarak derlenmiştir:

• Birincil ekonomik faaliyetler: İlgili kategoride temel maddelerin doğrudan ya da dolaylı olarak doğal yollarla temin edildiği açıklanmalıdır. Bu kapsamda avcılık, toplayıcılık ve ormancılık birincil ekonomik faaliyetlerin örnekleri arasındadır. Ayrıca tarım, hayvancılık, balıkçılık ve madencilik de aynı kategoride yer alan çalışma kollarındandır.
• İkincil ekonomik faaliyetler: Bu kategoride birincil ekonomik faaliyetlerden elde edilen ham maddeler veya yarı işlenmiş mamuller kullanılır. Buna bağlı olarak yeni ürünlerin üretilmesi mümkün hâle gelir. Dolayısıyla ikincil ekonomik faaliyetlere inşaat, enerji üretimi, kimya sanayi örnek sunulabilir. Ayrıca otomotiv, demir-çelik, dokuma sanayi de ilgili kategoride yer alan faaliyetlerdendir.
• Üçüncül ekonomik faaliyetler: Doğrudan üretim çalışmalarının yer almadığı bu kategoride ürün/hizmet sunma anlayışı mevcuttur. Bu çerçevede eğitim, sağlık, ulaşım, ticaret gibi faaliyetlerin üçüncül grupta sıralandığı söylenmelidir. Ayrıca turizm, pazarlama, güvenlik de ilgili kategoriye dahil olan meslek alanlarındandır. Üçüncül ekonomik faaliyetlerin diğer örnekleri de bankacılık, sigortacılık, hukuk ve belediye hizmetleri şeklinde belirtilmelidir.
• Dördüncül ekonomik faaliyetler: Teknoloji çağıyla birlikte ortaya çıkan dördüncül ekonomik faaliyetler bilgi toplama ve işleme gibi hizmetleri içerir. Ayrıca işlenen bilgileri değiştirme ve yayma çalışmaları da bu kapsamda yer alır. Buna bağlı olarak dördüncül ekonomik faaliyetler yazılım hizmetleri, reklam yayıncılığı, grafik tasarım, ağ işletmeciliği olarak örneklendirilebilir.
• Beşincil ekonomik faaliyetler: Bu grupta yer alan ekonomik faaliyetler genellikle üst düzey yöneticileri kapsar. Dolayısıyla kamu alanında ve özel sektörde yönetici pozisyonunda çalışan kişilerin ilgili faaliyetleri gerçekleştirdiği açıklanmalıdır.

Yukarıda sıralanan kategoriler dikkate alındığı takdirde bir ekonomik faaliyetin temel özelliklerine bakılarak hangi türde olduğunun söylenebildiği anlaşılır. Örneğin, iletişim alanındaki çalışmalar dördüncül ekonomik faaliyetleri temsil eder. Bununla birlikte üçüncül grupta sıralanan çalışma etkinlikleri borsacılık gibi işlemlerle çeşitlendirilebilir.

Ülkelerin gelişmişlik seviyeleri ile ekonomik faaliyetler arasındaki ilişki

Bir ülkenin gelişmişlik seviyesi incelenirken farklı meslek kollarında gerçekleştirilen faaliyetlere bakılması önem arz eder. Bu kapsamda birincil ekonomik faaliyet türlerinin yaygın olduğu ülkelerin gelişmişlik seviyelerinin daha düşük olduğu söylenmelidir. Bunun aksine üçüncül ve dördüncül ekonomik faaliyetlerin merkezi hâline gelen ülkelerin gelişmişlik seviyelerinin arttığı görülür. Çünkü bu ülkelerde hizmet sektörü, sanayi alanı ve teknolojik çalışmalar daha ileri düzeydedir.