Bir ayakkabı tabanı... Yol kenarlarındaki bariyerler ya da çocuk parklarındaki zeminler... Bu ürünlerin ortak noktası hepsinin ömrünü tamamlamış (ÖTL) lastikten üretiliyor olması. Lastiğin geri dönüşümünden elde edilen ürünler sadece bunlarla da sınırlı değil. Özellikle son dönemde piroliz (yüksek ısıda yakma) adı verilen yöntemle ÖTL’den elde edilen yağ ve gazlar enerji üretiminde de kullanılmaya başlandı. Türkiye’de ÖTL toplama konusunda tek yetkili kurum olan Lastik Sanayicileri Derneği’nin (LASDER) 2010 yılında topladığı ÖTL miktarı 87 bin ton ÖTL elde edilen hammadde ve enerjinin ekonomiye katkısı ise yılda yaklaşık 100 milyon TL.
Türkiye’de ÖTL toplama işinin 2006 yılına kadar merdiven altı yöntemlerle gerçekleştirildiğini düzenli toplamaya ise 2006 yılından itibaren çıkan bir kanunla başlandığını belirten LASDER Genel Sekreteri Bahadır Ünsal, “2007’de 6 büyük lastik üreticisi olarak LASDER’i kurduk. Dernek olarak amacımız ÖTL’leri sanayiye yeniden hammadde olarak kazandırmak. Bu yıl dernek olarak 87 bin ton ÖTL toplayacağız” dedi.
87 bin ton ÖTL’nin ekonomik değerinin de oldukça önemli olduğunu kaydeden Ünsal, şunları söyledi: “Sadece malzeme geri kazanımı açısından bakıldığında 87 bin ton ÖTL’nin parasal değeri 34 milyon lira. Aynı şekilde piroliz (enerji) açısından değerlendirildiğinde de 87 bin tonluk ÖTL yaklaşık 72 milyon liralık bir ekonomik değeri oluşturuyor.”
Elektrik de üretilecek
ÖTL’leri malzeme ağırlıklı geri kazanıma dönüştüren kuruluşlara son dönemde enerji üreten firmaların da eklendiğini kayden Ünsal, ÖTL’nin istihdama da çok önemli bir şekilde katkı sağladığını belirterek “Sadece toplama işi yapan yükleniciler 200 kişiye isdihtam sağlıyor bu iş onlara ciddi bir ekmek kapısı oldu” açıklamasını yaptı.
Lastik iki yöntemle geri kazanılıyor
Lastikten malzeme üretmek için iki metod kullanılıyor. Bunlardan birisi ÖTL’lerin ortam ısısında dönüştürüldüğü granül. Granül sessiz asfalt, karo taşı, izolasyon malzemesi, çocuk oyun parkları, ayakkabı üretimi gibi birçok alanda kullanılıyor. Diğer bir geri dönüşüm yöntemi ise piroliz adı verilen lastiği çok yüksek ısıda eritmek.(RADİKAL)