BİZE ULAŞIN
Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) yasası geçtiğimiz hafta resmen yürürlüğe girdi. Kanunun Resmi Gazete’de yayımlanmasının ardından 2 milyonun üzerinde vatandaş emeklilik başvuru dilekçelerini vermek için ya Sosyal Güvenlik Kurumlarına (SGK) koştu ya da e-Devlet üzerinden işlemlerini yapmaya başladı. EYT şartlarını yerine getirmeyenler ise koşulları tamamladıkları tarihten itibaren emeklilik başvurusu yapabilecekler.
Emekli olup çalışmaya devam etmek isteyenler Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirim yaparak işe devam edecek. SGK ve Bağ-Kur’lu olanlar hem çalıştıkları kurumdan hem de emekli maaşlarını aynı anda alabilecek. Çalışanın emekli aylığı da talebini izleyen ayın başından (1 Nisan) geçerli olacak. Çalıştığı işyerindeki maaş takvimi değişmeyecek.
Memurlar ise çalışmaya devam etmesi durumunda emekli maaşı alamayacak. EYT’li olup da prim ve süre şartını tamamlamamış olanlar koşulları yerine getirdikleri tarih itibariyle emeklilik dilekçesi verebilecek. İşverene kıdem tazminatı desteğinin ayrıntıları da bu hafta netleşecek. Kıdem desteğinde 6 ay ödemesiz, 3 yıl vadeli seçeneği ön plana çıkıyor.
TV100’de yer alan habere göre, Mart ayında emeklilik başvurusunda bulunacak kişi sayısının 1.8 – 2 milyon kişi arasında olması bekleniyor. Emeklilik başvuruları, sigortalıların çalıştıkları illerde sonuçlandırılıyor. Her ne kadar hizmet dökümlerine ilişkin veriler otomasyon sistemine aktarılmış olsa da tüm başvurular tek tek kişilerin kendi dosyasından kontrol edilerek emeklilik işlemi gerçekleştiriliyor.
SGK personeli geçen haftadan itibaren mesaiye sabah 06.00’da başlıyor. Ancak, bu yoğun temponun uzun süre devam etmesi çok zor. Bu nedenle tüm emeklilik başvurularının sonuçlandırılması zaman alacak görünüyor. İncelemesi tamamlanan EYT’lilerin emekli aylığı ödemelerine nisan ayında başlanacak. Nisan ayına yetişmeyenlerin aylıkları ise Mayıs ayında topluca ödenecek.
Türkiye 14 Mayıs’ta bir değişiklik yapılmadığı takdirde sandık başına gidecek. Bu kapsamda EYT’lilerin ilk emekli aylıklarının seçim öncesi ödenmesi konusunda bir beklenti var. Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’ne göre, emekli aylığının 90 gün içinde ödenememesi durumunda SGK tarafından aylık bağlamaya hak kazandığı tespit edilen kişilere, yazılı talepte bulunmaları halinde ilerideki emekli aylığı alacaklarından mahsup edilmek üzere avans ödenebiliyor.
Avans miktarı her üç ay için, net asgari ücretin üç katını (25 bin 523 TL) geçmemek üzere SGK tarafından belirlenebiliyor. Avansın emekli aylığından fazla olan bölümü, her ay 4’te 1 oranında kesilerek mahsup ediliyor. Yönetmelikte avans için aylığın 90 gün içinde ödenememesi koşulu aranmakla birlikte, yönetmeliğe dayanak teşkil eden 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 97. maddesinde süre sınırı bulunmuyor. Kanun, “Hak edilen alacakların süresi içinde ödenememesi halinde avans verilmesine” olanak sağlıyor.
Yönetmelikte değişiklik yapılarak 90 günlük sürenin kısaltılması mümkün bulunuyor. Örneğin, 90 günlük süre tamamen kaldırılarak veya 30 güne çekilerek de avans ödenmesinin yolu açılabilir.
Daha önce yapılan düzenleme ile en düşük emekli aylığı 5.500 TL olarak belirlendi. Avans tutarının en az 5.500 TL olarak belirlenmesi halinde EYT’lilere, emekli aylığı bağlama işlemlerinin tamamlanması beklenmeden avans ödemesi yapılması mümkün görünüyor.
İlk ay için yapılacak avans ödemesine 1.100 TL bayram ikramiyesi de dahil edildiğinde en az 6.600 TL avans ödemesi yapılabilir. Avans ödemesi yapılabilmesi için yazılıma ihtiyaç olduğu belirtiliyor. Böylece, işlemleri tamamlanan EYT’lilere nisan ayında normal emekli aylığı bağlanır. Nisan ayına kadar yazılım tamamlandığı takdirde, emeklilik işlemleri tamamlanmamış EYT’lilere avans ödemesi mümkün görünüyor.
