Gelir Testi nedir? Gelir Testi nasıl yaptırılır?
Sosyal Güvenlik Kurumu’nun hizmet kapsamında bulunan ve 18 yaşından büyükler için zorunlu kılınan Genel Sağlık Sigortası’na (GSS) dair bir uygulama olarak yapılıyor. Gelir testi genel anlamı ile; bir işe sahip olmayan veya olamayan; harp ya da vazife malullüğü, işsizlik ödeneği ve 65 yaş aylığı gibi herhangi bir gelire sahip olmayan vatandaşlar için sağlanan bir sağlık hizmetidir.
Gelir Testi 18 yaşından büyük vatandaşlar için zorunlu tutulmuştur. Bu sebeple GSS yaptırmayan vatandaşlara bir para ceza uygulanmaktadır. Bu ceza geçtiğimiz 2020 yılı için 88,29 TL olarak belirlenmiştir. Gelir testi, hem vatandaşların hem de bakmakla yükümlü oldukları kişilerin Genel Sağlık Sigortası primlerinin ne kadar olduğunu ve kimin ödeyeceğinin belirlenmesi amacı ile yapılmaktadır.
GELİR TESTİ NEDİR?
Gelir testi, herhangi bir sosyal güvenceye sahip olmayan vatandaşların gelirlerinin tespit edilmesi sonucunda sağlık hizmetlerinden yararlanabilmesine olanak sağlayan bir testtir. Genel sağlık Sigortası (GSS) kapsamına dahil olmayan vatandaşlar ve aile bireylerinin, prim ödeyip ödemeyecekleri veya ödeyeceklerse ne kadar prim ödeyecekleri gelir testiyle belirlenir. GSS sahibi olmayanların, sağlık hizmetlerinden yararlanabilmek için bu testi yaptırması gerekir.
GELİR TESTİ NASIL YAPILIR?
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) hizmet kapsamında bulunan gelir testi, vatandaşların belirtilen kurumlara bizzat kendi başvuruları ile yapılır. İstisnai durumlarda kişilerin birinci derece yakınları da başvuru yapabilir. Başvuru yapıldıktan sonra kişinin ve hane halkının gelirlerinin, taşınır ve taşınmaz mallarının, harcamalarının ve giderlerinin tespiti yapılır.
Gelir testi yapılırken dikkat edilecek unsurlar:
- Haneye giren toplam aylık gelir,
- Ailenin oturmuş olduğu evin rayiç bedelinin 240’ta biri (ev sahibi veya kiracı olmaları fark etmez),
- Ailenin oturmadığı konutu var ise, o konutun rayiç bedelinin 240’ta biri,
- Ailenin oturmadığı konutu kirada ise, hesaplamaya kira bedeli konu olur,
- Ailenin dükkanları mevcut ise, dükkanların rayiç bedelinin 240’ta biri,
- Arazi veya tarlaların rayiç bedelinin 240’ta biri,
- Binek otomobil veya ticari amaçlı binek araç için, rayiç bedelinin 120’de biri,
- Hayvancılıkla ilgilenen kişiler için, hayvanlar üzerinden elde ettikleri gelir (gelir tespiti ilçe ya da il Tarım Müdürlükleri tarafından yapılır),
- Kişilerin bankadaki mevduat hesaplarının aylık faiz getirisini iki katı,
- Aile bireylerinden burs veya yardım ödemesi alanlar için, aylık ödemenin ortalaması,
- Diğer tüm gelirlerin aylık ortalaması şeklinde hesaplanır.
- Harcamalar ise aylık olarak; gıda, giyim, yiyecek, kira, sağlık, eğitim, ulaşım, sigara gibi gider kalemlerinden hesaplanır.
GELİR TESTİ YAPTIRMAK ZORUNLU MU?
Gelir testini, 2017 Nisan ayına kadar sigortası olmayan kişilerin yaptırması zorunluyken 6824 sayılı Torba yasa ile bu zorunluluk ortadan kaldırılmıştır. Ardından ise tüm vatandaşlar için sabit bir Genel Sağlık Sigortası (GSS) primi belirlenmiştir. Buna göre sosyal güvencesi olmayan bireyler asgari ücretin %3’ü oranında bir tutarı dışarıdan ödeyerek GSS kapsamına dahil olabilir.
SONUÇLAR E-DEVLET’TE
Test sonucu sorgulaması ya Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı ya da e-Devlet aracılığıyla yapılır. İlk seçenek olarak başvuru yapılan kuruma giderek sonuç öğrenilebilir. İkinci seçenek olarak ise e-Devlet üzerinden sorgulanabilir.
