İhbarla gelen operasyon

Aramalı inceleme yapılan olayların arkasında genelde ‘ihbar’ olduğunu vurgulayan vergi uzmanları, “Durduk yerde arama, inceleme yapılmaz. Bu işler genelde ihbarla olur. Mahkemeden arama ve el koyma işlemleri için izin alınır. İhbar asılsız çıkarsa ihbar edenin kimliği açıklanır’’ diye konuştu.

Maliye Bakanlığı ekipleri, önceki gün Tüpraş, Opet, Aygaz, Shell&Turcas gibi şirketlere yönelik vergi incelemesi başlattı. Maliye Bakanlığı’nın konuya yönelik açıklamasında yer alan “Mahkeme kararına dayanarak bazı mükelleflerin kanuni merkezlerinde aramalı inceleme faaliyeti yürütülmekte” ifadesi ise dikkat çekti. Bu tür incelemelerin yapılması için nasıl bir mahkeme kararı olması gerektiğini sorduğumuz vergi uzmanları, “Aramalı inceleme yapmak için, jandarma, polis gibi kolluk kuvvetlerinin de olduğu olaylarda ihbar olabilir.

İHBARCININ KİM OLDUĞU AÇIKLANIYOR

O ihbara dayalı olarak mahlemeye gidip, mahkemeden vergi kanunları uyarınca arama emri çıkartırsınız. Ancak inceleme elemanının elinde, yargıç tarafından da uygun görülecek geçerli bir neden olması lazım” diye konuştu. Öte yandan, ilgili kanun gereği yapılan incelemerin en geç üç ay içinde sonuçlanması; incelemeleri uzatmak için ise Sulh Mahkemesi’nden uzatma kararı çıkartılması gerekiyor. Tüm incelemeler sonuçlandığında, eğer hiçbir kanıta rastlanmazsa “ihbarcı”nın kim olduğu açıklanıyor.

İHBAR OLMASI LAZIM
Konuyla ilgili görüştüğümüz bir vergi uzmanı, bir şirkete arama yapılması için mahkemeden arama kararı çıkartılması şartı bulunduğunu vurgularken, şunları söyledi: “Genelde bu işler ihbarla olur. Çünkü inceleme elemanının elinde bir neden olması gerekir ve bu nedenin hakim tarafından da uygun görülmesi gerekir. İnandırıcı ve somut birşeyler olmalı. Örneğin ‘Nakliye faturaları yanlıştır’ gibi somut ihbarlar olması lazım. Vergi Usul Kanunu 142. maddesinde aramanın nasıl yapılacağı anlatılır. Aramalı inceleme yapabilmek için ya bir ihbar olması lazım veya vergi kaçırdığını gösteren delil, emare olmalı.”

POLİS BULUNMASI ZORUNLU
İnceleme elemanlarının ihbar olmadan da, “gerekli gördükleri yerlerde” mahkemeden arama kararı aldırabileceğini anlatan söz konusu vergi uzmanı, şöyle devam etti: “İnceleme elemanı, arama nedenlerini gösteren bir yazıyla işletmenin bulunduğu yerdeki Sulh hukuk hakimine gider. Hakim karar verir. İnceleme elemanı da elindeki birtakım bulgu ve belgelerden böyle bir kanaate ulaşmış olabilir. İnceleme yapanları korumak adına polis bulunması ve jandarma bulunması zorunludur. Çünkü inceleme yapmak her zaman kolay olmayabiliyor. Akaryakıt sektörü bu tip ihbarlara çok müsait. Maliye ekipleri taşıma evraklarından, depoda bulunan mallara, birçok belgeyi incelemek durumunda.”

BAKAN: ULUSAL MARKER’LA İLGİLİ
Opet ve Shell&Turcas yetkilileri Reuters’a şirketlerinde vergi denetimi yapıldığını belirtirken, Shell&Turcas’tan bir yetkili denetimin 30 Temmuz’a kadar sürmesinin beklendiğini kaydetti. Shell’in Tüpraş’ta yüzde 2 oranında hissesi bulunuyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız ise Cnbc-e’ye yaptığı açıklamada, Tüpraş’ta gerçekleştirilen vergi denetimlerinin “rutin bir inceleme” olduğunu söyledi. Ulusal marker uygulamasını Tüpraş ve bütün ithal mallara yaymak istediklerini, akaryakıt sektörü denetimlerindeyse kaygıya yol açacak herhangi bir durum olmadığını kaydeden Yıldız, “Kamu kurumları da denetleniyor. TPIC’in bir alt şirketi var, onun da marker işlemlerini biz denetliyoruz” diye konuştu.

YATIRIMCI TEDİRGİN OLDU BORSA GERİLEDİ
Maliye’nin Koç Grubu’na bağlı Tüpraş ve Aygaz’da inceleme başlattığına dair haberler borsadaki Koç Grubu şirketlerinin hisselerini dün dalgalandırdı. Dün açılışta Tüpraş hisseleri bir ara yüzde 7 kayıpla gün içindeki en düşük seviyesi 39.60 liraya kadar gerilerken Koç Holding hisselerinde kayıp ilk anda yüzde 4’ü, Aygaz hisselerinde kayıp ise yüzde 3’ü aştı. Tüpraş hisseleri daha sonra toparlanırken günü yüzde 3,05 kayıpla 41,30 liradan kapattı. Koç Holding hisseleri yüzde 3,87 düşerek 8,94 liradan, Aygaz hisseleri ise yüzde 2,63 kayıpla 8,88 liradan günü kapattı. Kayıp dalgası diğer şirketlere de yayıldı. Tofaş hisseleri yüzde 4’ü aşkın kayıp yaşadı. Borsa İstanbul da Koç Holding şirketlerinin düşüşü ve ABD 10 yıllık tahvil faizlerinin yüzde 2,60’a yükselmesiyle büyük oranda ekside geçirdiği günü, gün sonunda toparlanarak 0,22 düşüşle 73 bin 849 puandan kapadı.

KURUMLAR VERGİSİ ARTACAK MI?
Bakan Taner Yıldız’ın akaryakıt sektörüne yönelik “Akaryakıt ürünlerinden 46 milyar lira dolaylı vergi alındı. Sektörden toplanan kurumlar vergisinin de artması gerekiyor” açıklaması ise merak uyandırdı. Sektöre yönelik yeni bir vergi çalışması olup olmadığını sorduğumuz Maliye uzmanları, “Türkiye’de kurumlar vergisi karın yüzde 20’si. Akaryakıt sektöründe volüm büyük ancak karlılık oranları düşük. Vergiyi yükseltmenin yolu farklı vergi oranları uygulamaktır. Ancak vergi oranı farklılaştırması bugüne kadar hiç uygulanmadı. Hepsi yüzde 20’dir. Akaryakıttan alınan dolaylı vergiyi aşağı çekmemiz mümkün görünmüyor. Önemli olan kirada olduğu gibi kayıt dışı ekonomiyi kavramaktan geçiyor” diye konuştu.

100 LİRAYA 150 MİLYON DOLAR
Bir akaryakıt sektörü temsilcisi ise akaryakıt dağıtım sektörünün cirosunun 100 milyar lira olduğunu, bu nedenle elde edilen kurumlar vergisinin çok düşük görünüyor olabileceğini söyleyerek, “Bunun ana nedeni sektörde karlılık yok. Örneğin bir şirket 10 milyar dolar para çeviriyor, net karı vergilerden sonra 50-60 milyon lira. Kurumlar vergisinin düşüklüğü, sektördeki karlılığın düşüklüğü ile ilgilidir. Tüm sektörün toplam net karı 150 milyon doların üzerinde değildir” diye konuştu.

ŞİMŞEK: GEZİ İLE İLİŞKİSİ YOK
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, dün Twitter’da yaptığı açıklamada, “Vergi Denetim Kurulu yıllık 50,000 vergi incelemesi yapıyor. Gezi olayları ile vergi incelemeleri arasında kesinlikle bir ilişki yoktur” dedi. Şimşek, aynı tweet’i İngilize olarak da tekrarladı.

9 İLDE EŞZAMANLI DENETİM
Edinilen bilgiye göre Maliye Bakanlığı incelemeleri dokuz ilde eş zamanlı yapıldı. Tüpraş’ın sadece Kocaeli’ndeki merkezinde değil 4 dağıtım şirketinde denetime gidildiği öğrenildi. Akşam saatlerine kadar devam eden incelemeden sonra ekipler belgeleri de alarak Tüpraş’tan ayrıldılar. Yetkililer bu denetimin akaryakıt sektörüne yönelik yapılan denetimler kapsamında gerçekleştirildiğini, herhangi bir karışımın söz konusu olup olmadığına bakıldığını söylediler.

Denetim kapsamında; ÖTV’ye tabi her türlü hava, kara, deniz yakıtlarının ithal eden, dağıtım ve perakende satışını yapanlara ilişkin denetimin yer aldığı ifade ediliyor. Ayrıca Vergi Denetim Kurulu’nun bu yıl yapacağı eylem programının da belli olduğunu anlatan yetkililer sadece akaryakıt sektörü değil lüks otomobiller, lüks konut, sigara kaçakçıklığı gibi sektörlerde de denetim yapıldığını, bunların bir kısmının başladığını bir kısmının da başlatılmak üzere olduğunu belirttiler. (Hürriyet)