BİZE ULAŞIN
Cezeri ismi verilen Türkiye’nin ilk uçan arabası araştırılmaya başlandı. Yapılan testlerin hepsinden başarıyla geçen Cezeri'nin adı araştırılmaya başlandı. Cezeri buluşları nelerdir? Cezeri kimdir? Cezeri ne demek? İşte Cezeri'nin buluşları ve Türk-İslam coğrafyasına katkıları...
İlk uçan arabaya ismi verilen Cezeri, Türk-İslam coğrafyasına kazandırdıkları ile 13. yüzyılda yaşamıştır. Diyarbakır ve Cizre çevresinde yaşayan Cezeri, insanlık tarihinin ilk robotik teknolojilerine ve sibernetik alanının kurucusu olan ve bu alanlara yoğunlaşan kişi olmuştur.
Diyarbakır'da yaşayan Cezeri yüksek miktarda suyu yukarı taşımak amacıyla beş düzenek tasarlamıştı. Cezeri bu düzeneklerden ikisini kendi kendine işleyen diğer üçünü de hayvan gücüyle çalıştırmıştır. Bu çalışmalarla ilk kez krank mili kullanan Cezeri, dönme hareketini doğrusal harekete dönüştüren krank mili, önemli bir buluş olarak tarihte yerini almıştır. Halen lokomotif ve otomobillerde kullanılmaktadır.
El-Cezeri'nin yaptığı su gücüyle çalışan pompa düzeneğinde; bakır pistonlar, emme ve iletme amaçlı borular, tek yönlü sürgülü vanalar ve dişli çarklar kullanıldı. El-Cezeri bu düzenekle suyu emerek yaklaşık on iki metre yukarı taşıdı..
Cezeri'nin adının ilk uçan arabaya verilmesinin bir diğer sebebi de yaptığı araç tasarımlarıdır. Cezerî, kitabında 50 aracın tasarımını vermiştir. Bu sebeple bu toprakların medar-ı iftiharlarından biri olmayı hak etmiştir. Bu araçların 6'sı su saati, 4'ü mumlu saat, 1'i kayık su saati, 6'sı ibrik, 7'si eğlence amaçlı kullanılan çeşitli otomatlar, 3'ü abdest almak için kullanılan otomat, 4'ü kan alma teknesi, 6'sı fıskiye, 4'ü kendinden ses çıkaran araç, 5'i suyu yukarı çıkartan araç, 2'si kilit, 1'i açı ölçerdir.
El Cezeri'nin mezarı daha sonra türbe haline gelmiştir. Türbesi şu an Şırnak'ın Cizre ilçesinde yer alıyor.
