BİZE ULAŞIN
TÜİK, Avrupa İstatistik Kurumu Eurostat’a uyum için işsizlik verilerinde soru kağıdını revize ederek, işsizlik anketinde “Son 3 ayda iş aradınız mı?” sorusunu, “Son 1 ayda iş aradınız mı?” olarak değiştirecek. Böylece TÜİK, işsizlik tanımında iş aramada 4 hafta kıstasına geçecek. Bu durumda TÜİK’in açıkladığı resmi işsizlik rakamları 1-2 puan düşecek, ancak işsizlik verilerinde ‘ümidi kırıklar’ olarak bilinen ve ‘çalışmak isteyen ama iş bulma ümidini kaybedenlerin’ oranı artacak.
TÜİK’in işsiz tanımı bellirli bir referans dönemi içinde, istihdamda olmayan, iş aramak için, son 3 ay içinde iş arama kanallarından en az birini kullanmış yani herhangi bir girişimde bulunmuş ve iş bulduğu takdirde 15 gün içinde işbaşı yapabilecek durumda olanları kapsıyor. Yani son 3 ay içinde iş bulmak için herhangi bir girişimde bulunmamış olanlar işsiz tanımı içinde yer almıyor. TÜİK için referans haftası ise her ayın Pazartesi ile başlayan ilk haftası oluyor. Yani ayda 1 hafta referans dönemini oluşturuyor.
Öte yandan çeşitli nedenlerle bir iş aramayan, ancak 2 hafta içinde işbaşı yapmaya hazır olduğunu belirten kişiler, işsiz tanımı içinde yeralmıyor. Bunlar ‘çalışmaya hazır olanlar’ diye bir başka başlıkta yer alıyor. Bunlar içinde ‘Daha önce iş aradığı halde bulamayan veya kendine uygun bir iş bulabileceğine inanmadığı için iş aramayan ancak işbaşı yapmaya hazır olduğunu belirten kişiler’ tanımına uyanlar ‘ümidi kırıkları’ oluşturuyor.
TÜİK’in işsizlik verilerini oluşturma yöntemi Eurostat’tan bazı kritik noktalarda farklılık içeriyor. Buna göre Eurostat, TÜİK’in ‘3 ay için iş arama’ sorusu sormasını kabul etmiyor, bu sorunun her hafta sorulması gerektiğini şart koşuyor. Buna göre Avrupa Birliği işsizliği ölçerken, işsizlik anketinin yılın her haftası yani 52 hafta uygulanması gerektiğini vurguluyor. Eurostat’ın itirazı, TÜİK’in ‘işsizlik tanımı’ için de sürüyor. Eurostat, işsiz tanımı için “İş aramada ‘4 hafta’ esas alınmalıdır” diyor.
‘Ümidi kırıklar’ artacak
TÜİK ise iş arama sorusunu resmi olarak 3 ay için soruyor. Ancak TÜİK, bir süredir Eurostat’a 4 hafta sorusuna göre hazırladığı verileri gönderiyor. Ulusal verileri ise 3 ayı esas alarak yayınlıyor. Buna göre, 4 hafta kıstasına göre Eurostat’a gönderilmek için hazırlanan verilerle, 3 aya göre hesaplanmış ulusal yayında görülen işsizlik oranları arasında içerde açıklananlar daha yüksek olmak üzere 1-2 puan fark oluşuyor. TÜİK, Eurostat’a uygun şekilde verileri hesaplayıp, açıkladığında mevcut işsizlik oranı daha düşük çıkacak, ancak ‘ümidi kırıkların oranı’ ise yükselecek.
Şimdi geçseydi işsizlik yüzde 8.3’e inecekti
2012 yılı boyunca teknik çalışmaları tamamlayacak olan TÜİK, 2013 yılı başından itibaren yeni işsizlik hesabına geçmeyi planlıyor. TÜİK, yeni sisteme şimdi geçmiş olsaydı, örneğin 2011 yılı 3. çeyrek için yüzde 9.2 olarak açıklanan resmi işsizlik rakamı, yüzde 8.3 çıkacaktı.
1 gecede 2 bin $ birden zenginleşmiştik
TÜİK’in milli gelir hesabı da AB’ye uyum için değiştirilmiş ve herkes bir gecede 2 bin 20 dolar zenginleşmişti. TÜİK, Avrupa Hesap Sistemi’ne (ESA) geçerek yaptığı yeni milli gelir hesaplama yöntemine göre Türkiye’nin milli gelirini 2006 yılında açıklamıştı. Yeni sistemle yapılan hesaplamalara göre daha önce 576 milyar YTL olarak açıklanan 2006 yılı GSYH’sı (Gayrisafi Yurtiçi Hasıla) yüzde 31.6 artışla 758 milyar YTL’ye çıkmıştı. Kişi başına düşen milli gelir ise 5 bin 480 dolardan, 7 bin 500 dolara yükseldi. Yapılan değişiklik bazı çevreler tarafından da eleştirilmişti.
Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’ın ‘Makro dengeleri kiraz mı belirleyecek?’ sözleriyle ele?tirdiği enflasyon hesabında da beklenen değişiklik yapılmıştı. TÜİK, enflasyonda mevsimlik gıdanın etkisini kontrol altına alacak yeni uygulamayı devreye aldı. (GAZETE VATAN)
