Avrupa Elektrik İletim Ağı (ENTSO-E) Türkiye Proje Grubu ve Türkiye Elektrik İletim AŞ (TEİAŞ) tarafından ortaklaşa olarak hazırlanan "31 Mart Sistem Çökmesi Raporu"ndan yaptığı derlemeye göre, söz konusu tarihte ilk olarak Osmanca-Kurşunlu hattı aşırı yükten servis dışı kaldı.
Rapora göre, 31 Mart günü Türkiye elektrik sisteminde, 400 kV iletim hattı aşırı yüklenerek servis dışı kaldı. Bunun üzerine 12 saniye sonra sistem çökmesi ortaya çıktı.
Söz konusu tarihte ülke genelinde etkili olan elektrik kesintisi, 17 Ağustos 1999'da yaşanan Marmara depreminden sonra Türkiye elektriksisteminin yaşadığı en ciddi olay olarak nitelendirildi.
Bu tarihteki elektrik kesintileri sadece Türkiye'yi etkiledi, diğer enterkonnekte sistemlerin işletilmesi üzerinde bir etkisi olmadı.
Osmanca-Kurşunlu hattının aşırı yükten dolayı servis dışı kalmasını takiben Türkiye elektrik sisteminde doğu-batı alt sistemleri arasında 1,9 saniye içerisinde hızlı ardışık arızalar yaşandı. Bu durum, doğu-batı alt sistemleri arası senkranizosyonun kaybolmasına ve birbirinden ayrılmasına neden oldu.
KOMŞULARLA BAĞLANTI 1 SANİYEDE KOPTU
Raporda ayrıca, batı alt sisteminin yüzde 20,5 elektrik enerjisi yetersizliğine maruz kaldığına işaret edildi ve bu ani dengesizliğin ENTSO-E elektriksistemiyle senkronizasyonun kaybolmasına yol açtığı, Türkiye'de iki alt sistemin birbirinden ayrılmasından yaklaşık 1 saniye sonra Türkiye'ninelektrik sisteminin Bulgaristan ve Yunanistan enterkoneksiyon hatlarından servis dışı kaldığının altı çizildi.
Elektrik Şebeke Yönetmeliğinde belirtilen frekans sınırının üstündeki çok sayıda santralin en az 10 dakika boyunca serviste kaldığına ve daha sonra servis dışı olduğuna işaret edilen raporda, şu ifadelere yer verildi:
"Bu, batı alt sisteminin yaklaşık 10 saniye içinde çökmesine neden olmuştur. Doğu alt sisteminin arıza öncesi yükü yaklaşık 11080 MW olup, yaklaşık 4700 MW (~%42) fazla elektrik enerji üretim arzı söz konusudur. Çok sayıda santralin aşırı frekanstan bağlantısının kesilmesine karşın, doğu alt sistemi de birkaç saniye içinde çökmüştür."
Raporda, sistemdeki toparlanmanın ilk olarak Trakya bölgesinden başladığı belirtilirken, Türkiye'nin, Karadeniz ve doğu bölgeleri sistemlerini 11.30'da yenilediği ve birbirine senkronize ettiği aktarıldı. Bu merkezlerden sonra ise Ankara'nın önemli kısmını besleyen Orta Anadolu ENTSO-E sistemine bağlandığı bildirilen raporda, son olarak da doğu ve batının, ENTSO-E Kıta Avrupası ile senkronizasyonunun 400 kV Kayseri Trafo Merkezinde 16.12'de gerçekleştirildiği anlatıldı.
AA