BİZE ULAŞIN
EYT ile ilgili milyonlarca kişinin merak ettiği detaylar tek tek ortaya çıkıyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’in EYT ile ilgili yaptığı son açıklamada ‘8 Eylül 1999 öncesi prim gün şartını değiştirmiyoruz’ açıklaması ile birlikte EYT’de taşlar yavaş yavaş yerine oturmaya başladı. Yıl ve prim şartı değişmeyecek tek soru işareti yaş şartında kaldı.
Eğer o beklenti gerçekleşir ve EYT’nin öznesi olan yaş şartı kaldırılırsa 8 Eylül 1999 öncesi işe giren bir kişi ne zaman emekli olabilir? Çalışma ekonomisi öğretim üyesi Okan Güray Bülbül EYT ile ilgili detayları şu sözlerle anlattı:
“Bu yaş şartı tamamen kalkacak mı esneyecek mi bundan emin değiliz ama beklenti eski koşullara dönmesi. 1 Ocak 1998 tarihinde ilk kez sigortalı olmuş erkek bir sigortalı 4447 kanun uyarınca 25 yıl sigortalılık süresi 57 yaş ve 5 bin 900 prim günü ile emekli olabilecekti. EYT eğer 25 yıl sigortalılık süresi ve 5 bin prim günü şartı ile çıkacak olursa bu durumda 1 Ocak 2023’de bu kişinin primi de tamamsa yani 5 bin günlük çalışması var ise kendisine emekli aylığı bağlanacak. 14 yıllık bekleme süresinden kurtulmuş olacak.”
“Ancak kadınlarda durum farklı. 1 Eylül 1999’da sigortalı olmuş bir kadın sigortalı da 20 yıl sigortalılık ve 56 yaş şartına tabiydi. 20 yıl sigortalılığı tamamlamış olduğu için 5 bin prim günü de var ise 1 Ocak 2023’de 13 yıl beklemeden emekli aylığı bağlatabilecek.”
“Düzenleme ile yaş şartı kalksa bile emekli olmak isteyen tüm EYT’lilerin prim ve yıl şartını sağlaması gerekecek. 5 bin prim gününden eksikleri var ise bu durumda ya doğum, askerlik, yurt dışı borçlanması gibi sürelerle prim ödeme gün sayısını arttıracak ya da yasa çıktıktan sonra bu 5 bin prim gününü doldurmak için işe girip çalışmak durumundalar.”
Çalışma Bakanı Bilgin EYT’lilerin yüzde 87’sinin özel sektör çalışanı olduğuna dikkat çekmişti. Bilgin açıklamasında ‘özel sektör kıdem tazminatı sorunu ile karşı karşıya kalacaktı’ ifadelerini kullanmıştı.
Kıdem tazminatı peşin ödenmek durumunda ancak işçinin rızası var ise bu kıdem tazminatı ödemesi taksitlendirilebilir. Bu nedenle de EYT’de işverenler kıdem tazminatı sorunu yaşamamak için finansman kredisi istiyor. Kanal D Ana Haber’e konuşan Ege Bölgesi Sanayi Odası Başkanı (EBSO) Ender Yorgancılar, EYT ile birlikte ortaya çıkması muhtemel olacak kıdem tazminatı sorunu için şu ifadeleri kullandı:
“5 yıl vadeli 1 yıl ödemesiz kredi sistemi ile yapıldığı takdirde mali konunun çözümünün çok daha rahat bir şekilde geçirilebileceğini düşünüyorum. İşverenler açısından EYT düzenlemesi bir yandan da nitelikli çalışan kaybı anlamına geliyor. Nitelikli çalışan kaybına sebebiyet vermemek için en asgariye indirebilmek için yaş ve çalışma süreleri dikkate alınarak kademeli bir şekilde yapılırsa son derece faydalı olacağına inanıyorum.”
