KDV ve ÖTV'de artış söz konusu

Geçtiğimiz hafta Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Ali Babacan tarafından açıklanan Orta Vadeli Program'da 2015 bütçeleri belli oldu. Buna göre devlet 2015'te halktan 452 milyar TL para toplayacak, 21 milyar TL borçlanacak. Yani toplam 472 milyar harcama yapmış olacak. Bu kapsamda ekonominin yüzde 4 büyümesi hedefleniyor. Ancak bütçe gelirlerinin yüzde 12.1 oranında artırılması şuna işaret ediyor. Yakın zamanda KDV ve ÖTV'de artış yaşanabilir. Güngör Uras'ın konuyla ilgili Milliyet'te yer alan yazısı şöyle:

Bütçe devletin bir yıl içinde parayı nereden bulacağını ve nerelere harcayacağını gösterir.
Bütçe, gelecek bir yıl içinde devletin kimlerin cebinden ne kadar para alacağını, bu paraları kimlerin cebine aktaracağını gösterir. Bu nedenle bütçe başta Ayşe Hanım Teyzem ile Ali Rıza Bey Amcam olmak üzere her vatandaşı ilgilendirir.

2015 yılı bütçesinin temel büyüklükleri Orta Vadeli Mali Plan ile açıklandı. Buna göre devlet halktan gelecek yıl 452 milyar TL para toplayacak, 21 milyar TL borçlanacak, böylece toplam 472 milyar TL harcama yapacak.

Devletin halktan değişik şekilde toplayacağı ve harcayacağı paranın büyüklüğü milli gelirin (GSYH) dörtte biri büyüklüğünde.

Devlet 2015 yılında harcayacağı paranın yüzde 83’ünü vergi olarak halktan toplayacak, yüzde 13’ünü varlık satarak, özelleştirmeyle ve diğer şekillerde bulacak. Yüzde 4’ü için de borçlanacak.
2015 yılında devletin toplam harcamalarının yüzde 30’u personel harcamalarına gidecek. Toplam harcamalarda sağlık, sosyal yardım ve emeklilik için yapılan harcamaların payı yüzde 20 oranında. Toplam harcamaların yüzde 9’u devletin mal ve hizmet alımına, yüzde 9’u devlet yatırımlarına gidecek. Mahalli idareler de toplam harcamalardan yüzde 11 dolayında pay alacak.

Ekonomi küçülürken...

Önce yargı mensuplarına, ardından akademisyenlere maaş zammı gündeme geldi. Bunun arkası da gelir. Diğer çalışanlara da zam yapma zorunluluğu ortaya çıkar. Çalışanlara yapılan zammı, emekli zammı ve sosyal yardımlarda artış izler...

2015 yılı için ekonominin büyüme tahmini yüzde 4.0 oranında, buna karşılık bütçe giderlerinin yüzde 8.3, gelirlerinin yüzde 12.1 oranında artırılması öngörülüyor.

Almadan vermek sadece Tanrı’ya mahsustur. Ekonomi yüzde 4.0 büyürken bütçe gelirinin yüzde 12.1 oranında artırılması ancak vergi artırımı, zamla mümkündür.

Kısa sürede Kurumlar Vergisi ve Gelir Vergisi gibi doğrudan vergilerde artırım yapılamayacağına göre, yakın günlerde KDV ve ÖTV gibi Ayşe Hanım Teyzem ile Ali Rıza Bey Amcam’ın ödedikleri dolaylı vergilerde artış olacaktır. Devlet buna mecburdur.

Almadan vermek imkânsız

Hatırlatmak için tekrarda yarar var: Daha çok harcama yapmak için, devletin gelirinin artması gerekir. Devletin gelirinin artması için; (1) Büyümenin artması, (2) Büyüme artmıyorsa enflasyonun artması, (3) Büyüme ve enflasyon artmıyorsa vergilerin artması, (4) Vergiler artmıyorsa, para bulmak arayışında özelleştirmeye ve varlık satışına gidilmesi, (5) Bütün bunlar işe yaramıyorsa daha çok borçlanılması gerekir.
2015 bütçesinin vergi gelirleri hedefi belirlenirken 2014 yılı bütçesindeki dolaylı vergi hedeflerinin çok üzerinde hedefler belirlenmiş durumda. Dahilde alınan KDV’nin yüzde 12.8, ithalde alınan KDV’nin yüzde 13.6, ÖTV’nin yüzde 5.6 oranında artması hedef alınmış.

Özetlersek, 2015 yılında büyüme yüzde 4.0’lerde kalacağına göre, KDV ve ÖTV oranlarının bütçede öngörülen oranlarda artması için; (1) Ya enflasyonun ipi sonuna kadar gevşetilecektir. (2) Ya da cari açığın büyütülmesi pahasına, ithalat kapısı açılacaktır. (3) Ya da KDV ve ÖTV oranları artırılacaktır.