BİZE ULAŞIN
İşçilerin haklarını bilmeleri son derece önemli. Maaşları kadar, SGK’ya ödenen prime de dikkat edilmesi gerekiyor. Bunun kontrolünü e-Devlet üzerinden gerçekleştirebilirsiniz. Eğer primleriniz aldığınız maaştan yatırılmıyorsa, şikayette bulunmanızı öneririz. Çünkü bu durum sizin emeklilikte alacağınız maaşın da düşük olmasına neden olacak. Bordro oyununa başvuran işverenlere verilen cezalar şöyle…
Bazı işverenler kar elde edebilmek adına işçi üzerinden çeşitli oyunlara giriyor. Bunlardan biri de eksik yatırılan primler. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) çalışanın maaşını düşük göstererek vergi ve prim kaybına yol açan işverenler hakkında çalışma başlattı. Kurum işverenin bildirdiği kazançta yüzde 20 ve üzerinde azalma olan çalışanların telefonlarına mesaj göndermeye başladı. Bu yılın ilk altı aylık döneminde 150 bin çalışana bu amaçla SMS göndererek kazançlarında azalma olduğu uyarısı yapıldı. Maaşı düşük gösteren işveren hem tazminat hem de ceza ödeyecek. Ayrıca eksik bildirdiği primleri de yatıracak. Bordro üzerinden prim kaçırılmasını, eksik kazanç bildirilmesini kayıt dışılığın bir alt başlığı olarak tanımlayan SGK, ücretin düşük gösterilerek prim kaçırılması, bir ay çalışan bir işçinin bordroda 15 gün çalışılmış gösterilmesi gibi kayıt dışı uygulamalara izin vermiyor.
Bordroda usulsüz uygulamalara karşı çalışan haklı fesih kullanarak tazminat talep edebiliyor. Yapılan incelemelerde SGK bildirgesi kayıtlarında bazı işletmelerin usulsüz uygulamalara gittiği saptandı. Bu usulsüz uygulamalara karşı Türk Ceza Kanunu, Borçlar Kanunu kapsamında 5 yıla kadar hapis istemiyle dava açılabiliyor.
Kurum prime esas kazancın mesleğe uygunluğunu denetlerken yanlış kod beyanıyla düşük ücrete izin vermiyor. Personelin yaptığı iş Kurum'a meslek koduyla bildiriliyor. O mesleğe uygun prime esas kazanç belirleniyor. İşverenin yanlış kod beyanıyla düşük ücret gösterdiğine ilişkin şikayetler incelemeye alınıyor. Primleri düşük yatırılan çalışanların öncelikle işverenden gerçek ücretten bildirim yapılması istemesi gerekiyor. İşverenin bunu kabul etmemesi durumunda Alo 170'e ihbar ya da iş mahkemesine gitme seçeneği bulunuyor. Bu nedenle sözleşmesini fesheden çalışan kıdem tazminatını alma hakkına sahip.
Çalışanlar için maaş kadar, ilerde alacakları emekli maaşı da çok önemli. Emekli aylıkları prime esas kazançlar üzerinden hesaplanıyor. Emekli aylığının düşük olmaması için alınan ücretle bordronun aynı olması önem taşıyor. Kazancın yüksek bildirilmesi daha çok prim ödenmesi, daha yüksek emekli aylığına hak kazanılması anlamına geliyor. Primi düşük yatırılanlar düşük emekli aylığına mecbur kalıyor. Emeklilikte mağdur olmamak için kazancın bordroya tam olarak yansıyıp yansımadığının takip edilmesi büyük önem taşıyor.
