Öğretmen geçinemiyor

En büyük sorunlar geçim sıkıntısı ve mobbing. Sendikaların verilerine göre öğretmenlerin yüzde 86'sının alım gücü düştü, her iki öğretmenden biri mobbing mağduru.

Öğretmenlerin en büyük sorunlarından biri geçim sıkıntısı. Maaşları geçmiş yıllara oranla artsa da, öğretmenler alım güçlerinin düşmesinden şikâyetçi.

Hizmet yaptıkları yıllara göre değişse de 2016 zam oranlarıyla birlikte ek ders ücretleri, ek ödeme ve aile yardımı olmadan en düşük öğretmen maaşı 2 bin 515 TL, en yüksek öğretmen maaşı 3 bin 503 TL olacak.

Maaş arttı ama OECD'nin gerisinde

Öğretmenler yapılan zam oranından memnun değil. Emekli olunca maaşlar daha da düşüyor. Ocak ayı rakamlarına göre emekli öğretmen maaşı 1803 TL olacak. Türkiye'deki öğretmenler, gelişmiş ülkelere göre düşük maaş alıyor.

Örneğin 2012 rakamlarına bakıldığında, Kanada’da, mesleğe yeni başlayan bir ilkokul öğretmenin yıllık maaşının yaklaşık 42 bin, İsviçre’de 81 bin, Almanya’da 51 bin, Fransa’da 28 bin dolar olduğu görülüyor. Türkiye’de yıllık ilköğretim öğretmeni maaşı ise bu rakamların çok altında; 13 bin 368 dolar.

Ek iş olarak özel ders veriyorlar

Sendikaların yaptığı araştırmalar da öğretmenlerin hem geçim sıkıntısını hem de mesleki sorunlarını rakamlarla ortaya koyuyor. Türk Eğitim-Sen 21 bin 313 öğretmen ile yaptığı ankete göre öğretmenlerin 79.3’ü son beş yıl içinde bankadan kredi çekti.

En düşüğü 2 bin 515 lira olan öğretmen maaşları sizce yeterli mi? #24KasımÖğretmenlerGünü https://t.co/clOhAvAoeQ

— Mynet Finans (@FinansMynet) November 24, 2015

Ankete katılan öğretmenlerin yüzde 94’ü kredi kartı kullanıyor. Yüzde 22.6’sının aylık kart harcaması 1001- 1500 TL arasında. Yüzde 41’i düzenli kredi kartı borcunun tamamını ödeyemiyor.

Öğretmenlerin yüzde 86.6’sı son bir yıl içinde alım gücünde azalma olduğunu söylüyor. Ankete katılanların yüzde 27.3’ü ek iş yapıyor. Ek iş yapanların yüzde 32,8’i özel ders veriyor, yüzde 21.3’ü çiftçilik yaptığını, yüzde 8.3’ü boya-badana, tamirat işleri yaptığını, yüzde 6.8’i ticaretle uğraştığını, yüzde 1.2’si taksicilik yaptığını, yüzde 1.2’si garsonluk yaptığını belirtiyor.

Yüzde 30'u psikolojik sorunlar yaşıyor

Öğretmenler son bir yılda gıda harcamalarının da yüzde 70 oranında arttığını belirtiyor. Yüzde 23.6’sı 801-1.000 TL arasında gıda harcaması yapıyor. Araştırmaya göre öğretmenler psikolojik açıdan da sorunlar yaşıyor. Ankete katılanların yüzde 34’ü psikolojik rahatsızlık yaşadığını ifade ediyor. Rahatsızlık yaşayanların yüzde 36.6’sı ilaç tedavisi görüyor. Psikolojik sorunların nedeni yüzde 54.8 ile ekonomik sorunlar, yüzde 23.2 ile mesleki sorunlar, yüzde 9’u ile ailevi sorunlar.

İstifayı düşünüyorlar

Ankete katılan öğretmenlerin yüzde 56.4’ü öğretmenlik mesleğinden istifa etmeyi düşündüğü zamanlar olduğunu da belirtiyor. İstifayı düşünme nedenleri arasında üst sıralarda adam kayırmacılık, ekonomik olarak tatmin olmamak, öğrencilerin-velilerin olumsuz tutum ve davranışlar yer alıyor. Ayrıca araştırmaya katılan öğretmenlerin yüzde 41’i öğrenci ve veli şiddetine maruz kaldığını belirtiyor. Şiddete maruz kalanların yüzde 69.9’u sözlü, yüzde 19.2’si psikolojik, yüzde 10.6’sı fiziksel, yüzde 0.3’ü de cinsel şiddete maruz kaldığını ifade ediyor.

İki öğretmenden biri mobbing mağduru

Eğitim Bir Sen'in yaptığı araştırma ise öğretmenlerin okullarda maruz kaldığı mobbingi (kurum içi psikoljik şiddet, baskı ve taciz) daha ayrıntılı bir şekilde ortaya koyuyor. 12 ilde 2039 öğretmenle görüşülerek yapılan anketin sonuçları her iki öğretmenden birinin ‘yıldırma’ya maruz kaldığını gösteriyor.

Öğretmenlerin ‘her zaman’ maruz kaldığını söylediği 'yıldırma' türleri arasında üst sıralarda şunlar yer alıyor:
"İftira atılması, dedikodu çıkarılması", "amirlerimin bana bağırması", "başkalarının önünde kötü duruma düşmememi sağlayacak sözler sarf edilmesi", "Amir ya da meslektaşlarım tarafından okulda istenmediğimin sözle ve davranışla ifade edilmesi", "ders esnasında kontrol amaçlı sınıfın kapısının açılması ve dinlenmesi", "ders verilmemesi, disiplin soruşturulması ile tehdit edilmesi."

Yıldırmanın kaynağı yönetici
Araştırmaya göre kadın öğretmenler erkek öğretmenlerden, İlkokul öğretmenleri de ortaokul ve lise öğretmenlerinden daha çok yıldırmaya maruz kalıyor. Mobbing mağduru öğretmenler arasında genç öğretmenler çoğunlukta. Öğretmenler en çok 21-30 yaşları arasında yıldırmaya maruz kaldığını söylüyor. Öğretmenlerin maruz kaldığı yıldırmanın kaynağı yüzde 50.9 yöneticileri, yüzde 25,8’i meslektaşları, yüzde 12,9’u veliler. Öğretmenlerin yüzde 75.7’si de okulda yıldırmayı önlemeye dönük bir politika olmadığını söylüyor.

Kaynak: Al Jazeera