Sigortalı olarak çalışmış olan ya da çalışmaya devam eden bir kişinin ölümünün ardından belli şartlara bağlı olarak geride kalan aile üyelerine bazı haklar tanınır. Bu haklar devlet tarafından verilmektedir ve geride kalan aile üyesinin ölen kişinin hangi dereceden akrabası olduğuna kadar farklı şekillerde gerçekleştirilmektedir.
Ölüm aylığı, devletin vatandaşlarına sağladıkları bir hak olarak sigortalı çalışan kişinin ölümünden sonraki süreçte geride kalan aile üyelerine ya da bakmakla yükümlü olduğu kişilere bağlanan aylıktır. Ancak bu ölüm aylığının verilebilmesi için ölen kişide de geride kalan aile üyelerinde de aranan bazı şartlar bulunmaktadır.
Herkes ölüm aylığı alamayabilir. Ölen kişinin geride bıraktığı aile üyeleri kaçıncı dereceden akraba olursa olsun eğer bazı resmi koşul ve kurallara uygun değilse o kişiye ölen kişiden ölüm aylığı bağlanmaz. Ayrıca ölmüş olan kişinin de sağlığında bazı şartları yerine getirmiş olması gerekir.
Ölüm aylığı, dul ve yetim maaşı olarak da bilinmektedir. Sosyal Sigortalar Kurumu’na bağlı olarak çalışmış olan ya da BAĞ-KUR (Esnaf ve Sanatkârlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu) emeklisi olan kişilerin öldükten sonra geride kalanlarına bağlanan maaş türüdür. Ancak ölen kişinin aile üyelerinin bu maaşı alabilmesi için belli koşullara uygun olması gerekmektedir.
2025 yılında yapılmış olan resmi açıklamalara göre dul ve yetim aylığı taban maaşlarının yaklaşık olarak şu şekilde olacağı belirlenmiştir:
Herkesin alamayacağı ölüm aylığı başvuru şartlarına tabi olarak verilmektedir. Malul, yaşlı, emekli gibi farklı maaşlar dışında ölen kişinden kalan ölüm aylığı adı verilen maaş da çeşitli koşullara bağlı olarak verilir ve öncelikli olarak başvuru işlemi yapılmalıdır. Ölüm aylığı başvurusu e-Devlet üzerinden ya da SGK il ya da ilçe müdürlüklerine şahsen gidilerek gerçekleştirilebilmektedir.
Sigortalı kişilerin evraklarının bulunduğu il ve ilçe müdürlüklerine ödenek talep belgesi verilerek başvuru yapılabilir. Seçilen yoldan başvuru yapıldıktan sonra ölüm aylığı başvuru sorgulaması da yine aynı kanal üzerinden yapılabilmektedir. Ölüm aylığı sorgulaması e-Devlet üzerinden ya da direkt kuruma gidilerek gerçekleştirilebilmektedir.
Ölüm aylığı herkese bağlanan bir maaş türü değildir. Ayrıca ölen kişi için de sağlığında çalışırken belli bir miktar prim ödemelerinin yapılmış olması gerekir. Kanunlar doğrultusunda ölen bir sigortalının ondan geriye kalan ve hak sahibi olduğu netleşen kişilere aylık bağlanabilmesi için gerekli şartlardan bazıları şunlardır:
Ölüm aylığı ölen kişinin annesine, babasına, çocuklarına ve eşine belli şartlara uygun olduğu resmen tespit edildiyse bağlanabilmektedir. Aylık bağlanan hak sahibinin maaşı da bazı durumlarda kesilebilmektedir. Açıklanan resmi kanunlara göre ölüm aylığı şu şartlarda kesilebilir:
Hak sahipleri sigortalı olarak bir işe girmişse.