Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan ve 18 yaşını dolduran erkeklerin sağlık durumunun elverişli olması ile eğitim şartlarını tamamlaması halinde vatani görevini yerine getirmesi zorunludur. Kısa ya da uzun dönem veya bedelli olarak askerlik görevini tamamlayan erkekler, bu süre boyunca iş hayatından uzak kalırlar. Uzak kalınan süre zarfında kişilerin adına prim ödemesi yapılmaz ve bu durum emeklilik zamanını olumsuz yönde etkiler. Erkek sigortalıların mağduriyet yaşamaması açısından bu eksik günleri geriye dönük olarak ödemesine imkan verilir. Peki, askerlik borçlanması nedir? Kimler bu haktan yararlanabilir? Ne kadar ödenir? Askerlik borçlanması nasıl yapılır? İşte erkek sigortalıları yakından ilgilendiren askerlik borçlanmasına dair merak edilen detaylar...
Askerlik borçlanması erkek sigortalılara özel olarak tanınan hizmet borçlanması hakkıdır. Erkek sigortalıların askerlik borçlanmasından yararlanmak için 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında belirlenen şartlara uygun olması gerekir.
Kişilerin askerlik borçlanması hakkından yararlanarak (sigorta başlangıç tarihini öne çekip) erken emekli olabilmek için hizmet akdine bağlı olarak 4A, kendi namına bağımsız olarak 4B veya kamu görevlisi statüsünde 4C sigortalılık koluna mensup çalışma hayatına başlamadan önce vatani görevini tamamlaması gerekir.
Askerliğin kısa, uzun dönem ya da bedelli olmasına bakılarak askerlik görevinin süresi kadar borçlanma hakkı sunulur. Askerlik süresinin bir kısmı ya da tamamı geriye dönük olarak borçlanılabilir. Bu sayede eksik günler tamamlanır.
Askerlik borçlanması için kişilerin er ya da erbaş olarak silahaltına alınmış olması veya yedek subaylık okulunda eğitim alması gerekir. Aynı şekilde yedek subaylık okuluna hazırlık aşamasında geçen süre; askerlik borçlanması kapsamında değerlendirilir.
Askerlik nedeniyle çalışma hayatına ara verilen süre boyunda kişilerin adına SGK'ya prim ödemesi yapılmamalıdır.
Askerlik borçlanması hakkını kullanmak için kişilerin resmi başvurularını iletmesi şarttır. 4A ve 4B sigortalılık statüsünde çalışanlar, en son çalışmasının geçtiği Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü ya da Sosyal Güvenlik Merkezi'ne bizzat başvuru yapabilir. Kamu görevlisi statüsünde olan 4C sigorta koluna mensup erkek sigortalılar ise Sosyal Güvenlik Kurumu Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Tescil ve Hizmet Daire Başkanlığına borçlanma talep dilekçesiyle başvurularını tamamlayabilir.
Askerlik borçlanması için online başvurular ise e-Devlet kapısından yapılır. Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından oluşturulan "4A Askerlik Borçlanması Başvuru" sayfası tercih edilir.
Askerlik borçlanmasına ilişkin prim ödemeleri, borçlanma yapılacak yılın brüt asgari ücreti üzerinden hesaplanır. 2020 yılı için belirlenen 2.943 TL olarak brüt asgari ücretin %32'si askerlik borçlanmasının tabanı; %32'sinin 7.5 katı ise askerlik borçlanması ödemesinin tavan miktarını oluşturur. Buna göre; askerlik borçlanması günlük prim ödemesinin taban miktarı 31.39 TL; tavan miktarı ise 235.44 TL olarak belirlenmiştir.
1 aylık (30 günlük) askerlik borçlanması için taban miktar 941.7 TL olurken; tavan miktar ise 7.063 TL şeklinde hesaplanmıştır.
Kısa dönem askerlik (6 ay-182 günlük) askerlik borçlanması için taban miktarı 5.712 TL olurken; tavan miktarı ise 42.850 TL olarak belirlenmiştir.