Radye temel nedir, ne işe yarar? Radye temel depreme dayanıklı mı?

İnsanların hayatlarını sürdürdüğü binaların, çalışma alanlarının depreme dayanıklı olması oldukça önemli bir konudur. Bu noktada sadece yapıların sağlam olması yeterli değildir. Aynı zamanda zemin kısımlarının da dayanıklı olması gerekmektedir. Binaların zemin bölümlerinin sağlamlaştırılabilmesi için bazı teknik sistemlerden faydalanılabilinmektedir. Bu sistemlerin başında da radye temel denilen bir temel türü gelmektedir.

Radye temel nedir, ne işe yarar?

Binaların kendileri kadar zeminlerinin de sağlam olması hayati değer taşımaktadır. İnsanların yaşadıkları alanlarda güvenli bir şekilde oturması son derece önemlidir. Birçok yapının temeli sağlam olmadığından en ufak bir sarsıntı anında hasar görebilmekte veya yıkılabilmektedir. Bu yüzden temeli sağlam olmayan yapıların güçlendirilmesi gerekmektedir.

Deprem esnasında binalara binen yükün hafifletilmesi için bazı temel çeşitlerine gereksinim vardır. Bu temel çeşitlerinden biri de radye temel olarak isimlendirilen ve bir binanın zemin kısmına betonarmeden oluşan temellerin atılmasıyla gerçekleştirilen bir sistemdir. Bu temel çeşidinin yanı sıra fore kazıklı radye temel sistemi de kullanılabilmektedir.

Radye temel sistemi özellikleri açısından 2 farklı grupta ele alınmaktadır. Bunlardan ilki duvar ve kolon arasına yapılan kirişli radye temel çeşididir. Bu temel çeşidi de kendi içerisinde alttan ve üstten kirişli radye temel olarak ayrılmaktadır. İkinci grup ise duvar ve kolonların birbirine yakın olduğu alanlarda kullanılan kirişli radye sistemidir. Bu sistem içerisinde de ters kemer ve mantar olmak üzere 2 farklı sistem söz konusudur.

Radye temel depreme dayanıklı mı?

İnşa edilen binaların gerek zemin yapıları gerekse temellerinin zemin yapısına uygun olması, dayanıklılık açısından büyük önem taşıyan bir konudur. Yapıların deprem gibi hayati tehlike içeren doğal afetlere karşı dayanıklı olabilmesi için temellerinin de sağlam olması gerekir. Bu yüzden binaların zemin kısımları yeterince dayanıklı değilse radye temel denilen sistemden faydalanılır. Bu noktada radye temel ne kadar güvenli konusu gündeme gelebilir. Bu temel sistemi deprem esnasında yapıyla beraber hareket etme özelliğine sahiptir. Bu özelliğinden kaynaklı yapının daha az hasar almasını sağlamakta ve içerisinde yaşayan insanların hayatlarını korumaktadır.

Radye temel kaç şiddetinde depreme dayanır?

Radye temel sistemi, doğru malzemeler kullanılıp doğru bir biçimde uygulandığında binaların zemin yapısını sağlamlaştırmakta ve dolayısıyla depreme karşı da dayanıklı yapmaktadır.

Deprem olduğu esnada binanın hem kendisine hem de zeminine yüksek oranda yük binmektedir. Bu yükün azaltılmasında büyük bir rol oynayan radye temel sistemi, aynı zamanda yapının daha az hasarla kurtulmasını da sağlamaktadır. Geniş bir betonarme malzemesi kullanılarak yapılan bu sistem, depreme karşı koruması dışında yapısal açıdan oluşabilecek hasarlarını da engelleme niteliği taşımaktadır.

Bu bağlamda radye temel sistemiyle inşa edilmiş bir yapının hangi deprem şiddetine kadar dayanıklı olduğunu söylemek ise doğru değildir. Tek başına radye temel sisteminin bir yapıyı kaç şiddetinde veya büyüklüğünde bir depreme dayanıklı hâle getirdiği garanti edilemez. Bir binanın kaç şiddetinde veya büyüklüğünde depreme dayanıklı olduğu genellikle birçok etmene bağlıdır.

Radye temel dezavantajları nelerdir?

Radye temel sisteminin avantajları olduğu kadar dezavantajları da olabilmektedir. Bu bağlamda radye temel dezavantajları genel olarak şu şekildedir:

• Yapım esnasında demir ve beton gibi önemli malzemeler kullanıldığı için maliyeti daha yüksektir.
• Kurulum aşaması diğer temel çeşitlerine nazaran biraz daha zor olabilmektedir.
• Uygulaması yanlış yapıldığı takdirde aşınmalar söz konusu olabilir.
• Ters kirişli veya kirişli çeşitlerinin uygulaması kolay değildir.
• Radye temel sistemi uygulamasının alanında uzmanlaşmış kişiler tarafından yapılması gerekir.