BİZE ULAŞIN
Sosyal güvenlik kanununda belirtilen şartları tamamlayan herkes emeklilik hakkına kavuşur. Emekli olmak çalışan herkesin hakkıdır. Bir nevi yaşam sigortası olarak düşünülebilecek emeklilik döneminde verilen maaş kişinin çalışma yeteneğini kaybettiği zamanlarda en büyük destekçisidir. Emekli statüsüne kavuşmak için emeklilik süresi, yaş ve prim gün sayısını tamamlama şartı aranır. Ancak bu şartların her üçünün aynı anda sağlanamadığı haller de vardır. Tabii emeklilik şartları işe giriş tarihine göre de değişiklik gösterir. Emekli olunamadığı durumlarda ise devletin tanıdığı hak kapsamında toplu bir ödeme alma şansı da mevcut. Her ne kadar bu toplu ödeme haberi karışıklığa neden olsa da ödemenin kimler tarafından alınabileceği kanunla belirlenmiştir.
Toplu ödeme yapılması için aranan şartlar şu şekildedir;
Kendine ait iş yerini kapatmak ya da çalıştığı işten ayrılmak,
Yaş sınırını tamamladığı halde emekli olmaya hak kazanamamak.
Yaş sınırı erkek çalışanlar için 60, kadın çalışanlar için 58'dir. Bu yaş sınırına ulaşmış olmasına rağmen emekli olamayanlar SGK tarafından verilen toplu ödeme kapsamına girer.
Toptan ödeme başvuruları şahsen bağlı bulunan sigorta il müdürlüğüne yapılır. Başvuru sırasında sigortalılık biçimine göre değişen evrakların da sunulması istenir. İşten çıkış ile ilgili istenen belgeler şunlardır;
Hizmet akdi ile çalışan sigortalıların çalıştıkları işten ayrıldıklarına dair belge,
Kamu görevlilerinin işten ayrıldıklarına dair belge,
Köy ve mahalle muhtarları ile kendi hesaplarına bağımsız çalışan sigortalıların iş yerlerini kapattıklarına dair belge sunulur.
İş yerinden ayrıldıklarına dair veya iş yerlerini kapattıklarına dair belgelerini hazırlayanlar bunlara ek olarak tahsis talep ve beyan taahhüt evraklarını da hazırlayarak başvurularını yapabilirler. Toplu ödeme kapsamı dışında tutulan sigorta kolları da vardır. Kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası primleri toplu halde geri alınamaz. Hizmet borçlanmaları ve isteğe bağlı sigorta primleri ise ölüm ve yaşlılık toptan ödemeleri kapsamındadır.
Toptan ödemenin hesaplanmasında müracaat yapılan tarih göz önünde bulundurulur. Hesaplama sırasında her yılın güncellenen kat sayısı göz önüne alınarak hesaplanan güncel tutarın ödemesi yapılır. Toptan ödeme hakkından sigortalının hak sahipleri de yararlanabilir. Ölüm halinde sigortalının yasada belirlenen hak sahipleri de bağlı bulunan sigorta il müdürlüğüne başvuru yaparak ödemelerini alabilirler.
Toplu ödeme hakkı ile birlikte sunulan bir başka hak ise ihya hakkıdır. Sigortalı hak sahibi eğer toplu ödeme talep ederse o güne kadar ödediği bütün primler silinir. Bu arada bu kararından vazgeçenler için tanınan bir başka hak daha vardır. İhya hakkını elde etmek için toplu olarak alınan paranın geri yatırılması istenir. Geri ödeme yapılacak tutarın hesaplanmasında da aynı sistem uygulanır. Ödemenin tamamlanmasının ardından prim günleri kişiye iade edilir ve istenildiği takdirde emeklilik hakkına ulaşmak için çalışma yapılabilir.
