Şirket yöneticileri rüşvetten yakınıyor

Denetim ve danışmanlık firması Ernst & Young’ın 25 Avrupa ülkesinden 2 bin 365, Türkiye’den de 105 kişi ile görüşerek hazırladığı “Avrupa Yolsuzluk ve Usulsüzlük Anketi 2011” raporuna göre, Türk yöneticilerin yüzde 77’si Türkiye’de rüşvetin büyük bir sorun olduğunu düşünüyor.

Bu oran Avrupa’da yüzde 62 düzeyinde. Türkiye, yolsuzluk ve rüşvet konusunda Rusya’dan daha iyi konumda, Polonya ve Bulgaristan gibi gelişmekte olan Avrupa ülkeleriyle benzerlik gösteriyor, ancak gelişmiş Avrupa ülkelerinin gerisinde kalıyor.

105 yönetici
Ernst & Young Türkiye Ülke Başkanı Mustafa Çamlıca ile Güney Doğu Avrupa ve Türkiye Usulsüzlük İncelemesi ve Uyuşmazlık Danışmanlığı Bölüm Lideri Dilek Çilingir, dün düzenledikleri toplantıyla araştırma sonuçlarını açıkladı. Türkiye’de çoğunluğu orta düzey yönetici olan 105 kişiyle görüşerek gerçekleştiren araştırmada, bankacılık ve sermaye piyasaları, tüketim ürünleri, üretim, sağlık ve ilaç, kamu ile medya ve eğlence sektörleri öncelikli sektörler olarak belirlendi. 105 görüşmenin yüzde 43’ü beş bin ve üzeri çalışan sayısı olan şirketlerde yapıldı. Araştırma sonuçlarına göre, Avrupa ülkelerinde katılımcıların yüzde 16’sı son iki yılda şirketlerinde önemli bir yolsuzluk olayı yaşandığını belirtirken, bu oran Türkiye için yüzde 17 oldu. Türk katılımcıların yüzde 42’si şirketlerinde usulsüzlükle mücadele çabalarının arttığını kaydetti. Bu, Avrupa genelindeki en yüksek oran olmakla beraber, geçen yıl yapılan araştırmadaki yüzde 46’lık orana göre düşüş gösterdi.

Mali performans baskısı
Raporda, Türk katılımcıların yüzde 35’inin sektörlerinde yeni iş almak için rüşvet vermenin olağan kabul edildiğini belirttiği kaydedildi. Yöneticilerin yüzde 83’ü mali performansın artırılması konusunda ciddi baskı gördüğünü, yüzde 74’ü hedeflere ulaşmak için “kestirme” yollara başvurulabileceğini belirtti. Türk yöneticiler, yeni iş almak veya iş kaybetmemek için şahsı hediye veya hizmet (yüzde 37), para (yüzde 29) ve eğlence (yüzde 11) sağlanmasını haklı görebileceklerini ifade ederken, bu oranlar Avrupa’da sırasıyla yüzde 19, 17 ve 17 oldu.

Beklentiyle ücret arasındaki uçurum yolsuzlukla kapanır
Ernst & Young Türkiye Ülke Başkanı Mustafa Çamlıca, şunları söyledi: “İşveren ve işi yapan arasındaki ilişki menfaatleri gündeme getiriyor. Bir işverenin çalışanına bin liralık maaşla işi yaptırması, çalışanın da 5 bin liralık bir faydayı beklemesi durumunda ortada 4 bin liralık fark oluşacaktır. Aradaki 4 bin liranın bir şekilde kapatılması lazım. Bu da yolsuzlukla kapanıyor.”

Dış denetim caydırıcı oluyor
Raporda, yolsuzluk eylemlerinin önlenmesinde tercih edilen yöntemlere değinilirken, Türk yöneticilerin bu konuda yüzde 65’inin iç denetim yaptırdığı, yüzde 47’sinin davranış ilkelerini caydırıcı bir önlem olarak kullandığı, yüzde 43’ünün ise harcamaları daha sıkı kontrol ettiği bildirildi. Caydırıcı bulunan diğer faktörlerin ise yüzde 43 ile dış denetim, yüzde 36 ile hukuki durum tespiti olduğu bildirilen raporda, Avrupa genelinde bu oranların tamamının Türkiye’den daha düşük olmasının ise Türkiye için dikkat çekici bir gelişme olarak nitelendirildiği vurgulandı.