Son dakika: Asgari ücret zammı ne kadar olacak? İlk kez telaffuz edildi! 6 aylık enflasyon farkı + yüzde 5 + prim desteği…

Son dakika haberi: Milyonlarca kişinin gelirini arttıracak asgari ücrete zammı için geri sayım başladı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na işveren tarafıyla görüşülerek asgari ücretin yeniden değerlendirilmesi talimatını verdiğini ifade ederek asgari ücrette rakamların bu hafta içinde netliğe kavuşup açıklanacağını söyledi. Peki, asgari ücrete ara zam için nasıl bir yol haritası izlenecek? Asgari ücret için masada hangi formüller var? İşte asgari ücrete ek zam haberin detayları…

SİNEM ERYILMAZ / MYNET ÖZEL

Erdoğan, “Yapılan artışın istihdamda herhangi bir olumsuz etkiye yol açmasına da meydan verilmeyecektir. Asgari ücret için talimat verdim. İnşallah en kısa sürede bu konuda müjdeli bir haberi işçilerimizle, emekçilerimizle paylaşmayı umut ediyoruz. Kamu çalışanlarımıza ve emeklilerimize enflasyon farkını zaten vereceğiz. Bu düzenlemenin 13,7 milyon emeklimizin tamamını kapsadığının altını çizmek istiyorum. Şu anda Çalışma Bakanım çalışmayı hafta sonuna varmadan inşallah bitirecekler ve ardından NATO görüşmelerinden döner dönmez bunu milletimle paylaşma fırsatını bulacağız” diye konuştu.

ASGARİ ÜCRET TESPİT KOMİSYONU BUGÜN TOPLANIYOR

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nda işçi kesimini temsil eden TÜRK-İŞ ve işveren kesimini temsil eden Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) bugün saat 14.00’te toplanacak. Basına kapalı olacağı öğrenilen toplantıya işçi, işveren ve hükümetten 5'er temsilci olmak üzere 15 kişi katılacak.

İŞVERENLER ELİNİ TAŞIN ALTINA KOYMAYA HAZIR

Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) tarafından asgari ücrete zam yapılmasına ilişkin son derece olumlu bir açıklama geldi. TİSK asgari ücret zammı için yapılacak toplantıda masada olacağını belirtirken, işçilere yapılacak olan asgari ücret zammı için tarafların formüllerini değerlendirmeye ve işbirliğine açık olduğunu belirtti. Açıklamada, "Asgari ücretle ilgili olası değerlendirmeye olumlu yaklaşacağız" ifadesi yer aldı.

ENFLASYON FARKI FORMÜLÜ İLE 6 BİN LİRAYA YAKLAŞACAK

Asgari ücrette artış için en çok konuşulan iki formül ise enflasyon farkı ve prim desteği oldu. Bu kapsamda ilk formül olan enflasyon farkı için rakamlar netleşmeye başladı. Merkez Bankası’nın son yayımladığı piyasa katılımcıları anketinde Haziran ayı enflasyon beklentisi yüzde 3,77'ye yükseldi. Böylece 5 ay için yüzde 35,64 olarak kesin olan enflasyon farkının 6 ayın sonunda 40,75’e yükselmesi bekleniyor. Böylece 6 aylık enflasyon verisine göre hesaplanan net asgari ücretin 5 bin 986,66 liraya yükselme ihtimali bulunuyor.

“ASGARİ ÜCRETE YÜZDE 35 ARTIŞ VE PRİM DESTEĞİ”

Asgari ücrete hangi formül ile ne kadar zam geleceğine ilişkin değerlendirmelerde bulunan Beykoz Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Ekonomist Prof. Dr. Sinan Alçın, “Asgari ücrette mevcut durumda 6 aylık enflasyon farkını aşan bir artış formülü üzerinde çalışılacaktır. 6 aylık enflasyon farkı önümüzdeki günlerde açıklanacak. Şu an 5 aylık veri var elimizde. Asgari ücret ile çalışan sayısı Türkiye’de yüzde 62’ye tekabül ediyor. Dolayısıyla reel ücretlerin erimemesi için minimum yüzde 35’lik bir oran yansıtılabilir. Bu yansıtmanın ne şekilde olacağı henüz bilinmiyor ama Sosyal Güvenlik Kurumu işveren payının bir kısmının devlet tarafından karşılanacağı görüşü var. Geçtiğimiz günlerde İTO Başkanı da bu konuya ilişkin ‘Asgari ücretin maliyetini bölüşmeliyiz’ şeklinde açıklaması olmuştu. Ben böylesi bir düzenlenme olacağını düşünüyorum” dedi.

“Yani yüzde 35’lik artışa tekabül edecek bir net asgari ücret ve bunun yanı sıra yüzde 14’lük sosyal güvenlik payının yüzde 10 seviyesine devlet tarafından çekildiği bir formül uygulanabilir” diyen Prof. Dr. Sinan Alçın, “Bu tablo içerisinde net olarak 4 bin 253 lira olan asgari ücretin yaklaşık 5 bin 500 lira civarı bir düzeye gelebileceğini öngörüyorum” şeklinde konuştu.

“TESPİT KOMİSYONU ENFLASYON FARKININ YÜZDE 5 ÜSTÜNDE ZAM YAPABİLİR”

İstanbul Aydın Üniversitesi Öğretim Görevlisi ve Sosyal Güvenlik Uzmanı Emin Yılmaz ise asgari ücrette prim formülü yerine enflasyon farkı formülünün öne çıktığını söyledi. “Asgari ücret belirlenirken enflasyon verileri başrol oynuyor. Asgari Ücret Tespit Komisyonu, o veriler doğrultusunda enflasyon rakamlarının yüzde 5 ila 7 gibi ortalama bir rakam eklenip bunun üzerine belirleniyordu. Bu da her yıl Aralık ayının ikinci ya da üçüncü haftası belli oluyordu. Şu anda ise içinde bulunduğumuz enflasyonist durumdan dolayı yıl ortasında yeniden bir düzenleme yapılması gerekliydi. Bu yıl başında gelir ve damga vergisinde istisna yapılmıştı. Asgari Geçim İndirimi (AGİ) de tedavülden kaldırıldı. Bu sadece 2022’nin sonuna kadar geçerli. Önümüzdeki sene yeniden uygulamaya konulacak” diyen SGK Uzmanı Emin Yılmaz şunları söyledi:

“Burada prim kısmı öne çıkıyor. Primlerde ilk kısım işçi hissesi kısmı. Burada işçi asgari ücret brüt rakamı üzerinden 750 lira, işveren ise 1125 lira gibi bir prim ödüyor. Ancak Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplanmamış olsaydı buradaki primler üzerinden asgari ücrete eklenti gibi bir durum söz konusu olabilirdi. Komisyon Temmuz ayı işin içerisinde girmeden bunu belirleyip, özel sektör ile değerlendirmelerini yapacaktır. Türkiye İşveren Sendikası (TİSK) de ‘Biz de üzerimize düşeni yapacağız’ açıklamasında bulundu. Bu yüzden enflasyon ana aktör. Altı aylık enflasyonun yüzde 37’lerin üzerinde gelmesi bekleniyor. Ancak komisyon devreye girdiğinde yüzde 5 ya da yüzde 7 üzerine eklenebilir. Burada yüzde 40 olarak düz bir hesap yaptığımızda 1700 lira gibi bir rakama tekabül ediyor. Bu da net asgari ücreti 5 bin 950 liranın üzerine çekiyor.”

“İŞVERENE PRİM DESTEĞİ GELEBİLİR”

Öte yandan asgari ücret üzerindeki SGK ve işsizlik sigortası priminin Aralık ayındaki 'Asgari Ücret Tespit Komisyonu' toplantısına kadar kesintilerin tamamının veya bir kısmının devlet tarafından karşılanması değerlendiriliyor. SGK Uzmanı Emin Yılmaz, “Ancak Sayın Cumhurbaşkanının açıklamalarında ‘Belli bir sayının üzerinde işçi çalıştıran işverenlerin maliyetleri öngörülecek’ ifadesi dikkat çekici. Burada teşvikler söz konusu olabilir. İşverenin prim yükü azaltılabilir” ifadelerini kullandı.

Öte yandan bu durumun enflasyon üzerindeki etkisine ilişkin değerlendirme yapan ekonomistler, talebi dengeleyici bir rol oynayacağı ve dış talepteki daralmanın iç talebin doldurması nedeniyle enflasyon üzerinde baskı yaratmayacağını dile getirdi.