Tarımda korkunç kayıp

Bu büyüklüğün iki Bursa ili büyüklüğünde olduğunu söyleyen Eker bunun ekonomiye yarattığı toplam kaybın 17 milyar lira olduğunu söyledi. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, aşırı derecede küçülmeden dolayı 2 milyon hektarın işletilemediğini veya kullanılamadığını belirterek, "Bu da Antalya'nın yüzölçümüne eşit bir rakam. Büyüklük 2 Bursa veya 5 Karabük illerinin büyüklüğüne eşit. Ekonominin kaybı ise korkunç bir rakam; tam tamına 17 milyar lira" ifadelerini kullandı.

Eker, yaptığı yazılı açıklamada, tarım arazilerinin devrinde "tek mirasçı" sisteminin kurulabilmesi için hazırlanan ve TBMM'ye sevk edilen Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu ile Medeni Kanunu'nda değişiklik öngören tasarıya ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Türkiye'nin ve milletin geleceği, üretimin sürdürülebilmesi için miras yoluyla bölünmenin mutlaka önlenmesi gerektiğinin altını çizen Eker, bu konuda kamuoyu görüşü almak için 81 ilde 50 bin kişinin katılımıyla geniş kapsamlı anket çalışması yaptıklarını, daha sonra hazırladıkları tasarıyı Meclis'e gönderdiklerini anlattı. Bu yılın sonuna kadar düzenlemenin yasalaşmasını beklediklerini belirten Eker, değişiklikle 1926 yılından beri tarım arazilerinin bölünmesine neden olan uygulamaya son verileceğini bildirdi.

Tasarının ülke tarımının geleceği için büyük önem taşıdığını ifade eden Eker, Türkiye'nin toplam 24 milyon hektarlık tarım arazisinin 15 milyon hektarının Çiftçi Kayıt Sistemi'ne kayıtlı alanlardan oluştuğuna, 3 milyon 100 bin tarım işletmesinin ortalama büyüklüğünün 6 hektar olduğuna dikkati çekti. Ortalama işletme büyüklüklerinin ABD'de 181 hektar olduğuna vurgu yapan Eker, şunları kaydetti:

"Bu topraklarda önümüzdeki kuşaklar tarım yapacaksa bu yapıyı değiştirmemiz lazım. Artık çağdaş, gelişmiş ülkelerde olduğu gibi bu işi mirasla bölünür olmaktan çıkarmamız lazım. Aşırı derecede küçülmeden dolayı 2 milyon hektar işletilemiyor veya kullanılamıyor. Bu da Antalya'nın yüzölçümüne eşit bir rakam. Büyüklük 2 Bursa veya 5 Karabük illerinin büyüklüğüne eşit. Ekonominin kaybı ise korkunç bir rakam; tam tamına 17 milyar lira. Bu rakam, yakın zamana kadar Türkiye'nin bir yıllık bütçesinden daha büyük bir meblağ. Mevcut bölünmüş yapıyı gidermeye yönelik tedbirler de alınıyor. Bu kapsamda toplulaştırma çalışmalarına hız verildi. 4 milyon hektara yakın arazi birleştirildi. Toplam 14 milyon hektarlık alanda toplulaştırma yapılacak."

Düzenlemenin yasalaşmasının olumlu etkiler yaratacağını belirten Eker, tarımsal işletmeler bölünemeyeceği için maliyetlerin azalması ve verimlilik artışı sayesinde çiftçinin kazancının her yıl 10 milyar lira olacağını ifade etti.

Eker, "Tarımsal sulama, makine teçhizat alımı, yakıt tüketimi gibi çok sayıda kalemde çiftçinin cebinden daha az para çıkacak. Tarımsal üretimde ise verimlilik artışı sağlanması hedefleniyor. Devlette verimlilik artacağı için tarımsal desteklere daha az kaynak aktarılmış olacak. Düzenlemeyle birlikte Türkiye'nin tarımsal GSYH'si de önemli oranda artacak. Üretim artışı ve maliyetlerin azalmasıyla birlikte sebze, meyve fiyatlarında da önemli oranda düşüş olması bekleniyor. Tasarı, Türk tarımının geleceğini kurtaracak" ifadelerini kullandı.

MİRASA DÜZENLEME
Tasarı yasalaşırsa, tarımsal arazi ve işletmeler, bölge farklılıkları göz önünde bulundurularak asgari büyüklüklerin altında bölünemeyecek. Mirasçılara vefatın ardından kendi aralarında anlaşmaya varabilmeleri için 1 yıllık süre tanınacak. Anlaşmaya varılamaması durumunda işletmenin kullanıcısını mahkeme belirleyecek. Mirasçılardan istekli olmaması halinde işletmenin tamamı satılabilecek. Arazi sahibinin vefatı halinde mirasçılar devir işlemini en geç 2 yıl içinde tamamlayacak. Devir işlemlerinden damga vergisi, harç ve diğer masraflar alınmayacak.

Mirasçılar, arazilerin işletmesini bir kişiye verebilecekleri gibi şirket vasıtasıyla da işletebilecekler. Mirası devralanlar istekleri halinde kredi de kullanabilecek. Düzenlemeyle, tarlalarda 20 dönüm, dikili arazilerde 5 dönüm, örtü altı tarımı yapılan arazilerde 3 dönümün altında bölünme olmayacak. Mirasçılara devri yapılan arazilerin tarım dışı kullanımlarında meydana gelebilecek değer artışları diğer hissedarlara kullanıcı tarafından eşit olarak ödenecek. Mirasçıların anlaşmazlığı halinde satış işleminde öncelik sınırdaş tarım arazisi sahibine verilecek. Kanun yürürlüğe girmeden önce açılan davalarda eski hükümler uygulanacak.