Tüketici artık kral! İşte yeni haklar

Yapı ruhsatı alınmadan, tüketiciye ön ödemeli konut satış sözleşmesi yapılamayacak. Ön ödemeli konut satışının tapu siciline tescil edilmesi, satış vaadi sözleşmesinin ise noterde düzenleme şeklinde yapılması zorunlu olacak. Satıcı, geçerli bir sözleşme yapılmış olmadıkça tüketiciden herhangi bir isim altında ödeme yapmasını veya tüketiciyi borç altına sokan herhangi bir belge vermesini isteyemeyecek.

Kapıdan satışa düzenleme
Kapıdan satışlardaki sözleşmeler ancak bakanlık tarafından yetkilendirilmiş satıcı veya sağlayıcı tarafından kurulacak. Tüketici sözleşme öncesi açık ve anlaşılır bilgilendirecek. Tüketici, 14 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin sözleşmeden cayma hakkına sahip olacak. İletişim araçlarıyla kurulan mesafeli sözleşmelerde, tüketici, açık ve anlaşılır şekilde satıcı veya sağlayıcı tarafından bilgilendirilecek.

Ayıplı malın iade süresi 6 ay
Taşınır mallarda 2, taşınmazlarda 5 yıl olan zaman aşımı süresinde kalmak kaydıyda, ilk 6 ayda ortaya çıkan ayıplarda, malın ayıplı olmadığını satıcı ispat edecek. Tüketeci ayıplı malda sözleşmeden dönme, ayıp oranında indirim, ücretsiz onarım, ürün değiştirilmesi haklarından birini kullanabilecek.

Tamamlama sigortası
Bakanlıkça belirlenen belli büyüklüğün üzerindeki projeler için satıcının ön ödemeli konut satışına başlamadan önce; bina tamamlama sigortası yaptırması veya Bakanlıkça belirlenen diğer teminat veya şartları sağlaması zorunlu olacak. Satıcı bu şartları yerine getirmezse 500 bin lira ceza verilecek.

İndirim oranı görülecek
Ürün ambalajlarına, görülebilir ve okunabilir şekilde tüketicinin ödeyeceği tüm vergiler dahil satış ya da birim fiyatını gösteren, üretim yeri ve ayırıcı özellikleri içeren etiket konulacak. Etiket ile kasa fiyatı farkı durumunda tüketici lehine fiyat uygulanacak. İndirimli satışlarda, önceki ve indirimli fiyat yazılacak.

Aidatsız kredi kartı
Belirli süreli kredi sözleşmesine ilişkin bir hesap açılması ve bu hesaptan sadece kredi ile ilgili işlemler yapılması durumunda, tüketiciden bu hesaba ilişkin herhangi bir isim altında ücret veya masraf talep edilemeyecek. Tüketicinin açık talimatı olmaksızın, belirli süreli kredi sözleşmesi ile ilişkili bir kredili mevduat sözleşmesi yapılamayacak. Kart çıkaran kuruluşlar, tüketicilere yıllık üyelik aidatı ve benzeri isim altında ücret tahsil etmedikleri bir kredi kartı türü sunmak zorunda olacak. Bu hükme aykırı hareket edenlere bu aykırılığın giderilmesi için bir ay süre verilecek. Bu süre sonunda aykırılığın giderilmemesi halinde, kart çıkaran kuruluşlara 5 milyon lira ceza verilecek.

Yetkili servis krizine son
Üretici ve ithalatçılar, mallar için içeriği yönetmelikle belirlenen bir garanti belgesi düzenleyecek. Garanti süresi malın teslim tarihinden itibaren başlamak üzere asgari 2 yıl olacak. Yetkili servisin olmaması halinde TSE’nin verdiği Hizmet Yeri Yeterlilik Belgesi sahibi işletmelerin yapacağı bakım ve onarımlar garantiyi bozmayacak.

Zehir olan tatil için tazminat
Tur sözleşmesinin önemli unsurlarından birisinin değişmesi ya da turun başlamadan önce iptal edilmesi durumunda tüketicinin sözleşmeden dönme hakkı olacak. Sözleşmeden dönüdüğünün bildirilmesinden itibaren 7 gün içinde ödenen bedel kesintisiz olarak iade edilecek. Tüketici, boşa harcanan tatil zamanı için tazminat talep edebilecek.

Piramit satışı yasak
Piramit satış sistemi kurulması, yayılması ya da tavsiye edilmesi yasaklanıyor.

Teslim süresi 36 ay
Ön ödemeli konut satışında devir veya teslim süresi sözleşme tarihinden itibaren 36 ayı geçemeyecek. Ön ödemeli konut satışında, devir veya teslim tarihine kadar tüketicinin herhangi bir gerekçe göstermeden sözleşmeden dönme hakkı olacak. Sözleşmeden dönülmesi durumunda satıcı; vergi, harç ve benzeri yasal yükümlülüklerden doğan masraflar ile sözleşme bedelinin yüzde ikisine kadar tazminatın ödenmesini isteyebilecek.

Erken ödeme tazminatına sınır
Tüketici kredi borcunun vadesinden önce kapatılması halinde, kredi verene, tüketiciden erken ödeme tazminatı talep etme olanağı veren madde metinden çıkarılırken, konut kredisinde erken ödeme tazminatı, kalan vade 36 ayı aşmayan kredilerde, ödenen tutarın yüzde 1’ini geçemeyecek. Vadesi 36 ayı aşan kredilerde ise yüzde 2’yi geçemeyecek.

Masrafı BDDK belirleyecek
Bankacılık işlemlerinde faiz dışında alınacak ücret, komisyon ve masraflar, bakanlığın görüşü alınarak BDDK tarafından belirlenecek. Banka hizmeti, kredi, sigorta, bireysel emeklilik, yatırım ve ödeme ile ilgili mesafeli sözleşme kurulmadan, tüketici sözleşme şartları hakkında bilgilendirilecek.

Karşılaştırmalı reklam
Aldatıcı, can ve mal güvenliğini tehlikeye düşürücü, şiddeti ve suç işlemeyi özendirici, kamu sağlığını bozucu, hastaları, yaşlıları, çocukları ve engellileri istismar edici ticari reklam yasaklanıyor. Örtülü (gizli) reklamlar yasaklanırken, marka ismi vererek karşılaştırmalı reklam olanağı getiriliyor.

Türkçe kullanım klavuzu
Tüketiciye sunulan malların tanıtım, kullanım , kurulum, bakım ve basit onarımına ilişkin Türkçe tanıtma ve kullanma kılavuzuyla, gerektiğinde uluslararası sembol ve işaretleri kapsayan etiketle satışa sunulması zorunlu olacak. Malın güvenli kullanımına ilişkin yazılı ve sesli ifadeler Türkçe olacak.