Türk petrol piyasasını etkileyebilir! Bir günde 50 bin dolar… Boğazlardaki gemiler için Rusya ve AB devreye giriyor

Avrupa Birliği’nin dahil olduğu G7 ülkelerinin, Rus petrolüne tavan fiyat uygulamasının yürürlüğe girmesinin ardından, petrolün fiilen taşınması da sorun haline gelmişti. Türkiye’nin 1 Aralık itibariyle İstanbul ve Çanakkale Boğazları’ndan geçecek tankerlerin P&I sigortalarının güncelliğini teyit eden teminat mektubu zorunluluğu getirmiş, bu da tanker geçişlerinin sınırlanmasına neden olmuştu. Bu zorunluluğu yerine getiremeyen çok sayıda gemi, Türk karasularında bekliyor.

“BATILI ŞİRKETLERİN TEMİNATI KARŞILAMASI MÜMKÜN DEĞİL”

Boğazları geçmek için bekleyen gemi sayısı 20’ye ulaştı. Sigorta brokerlik şirketi Marsh'ın Denizcilik Ve Kargodan Sorumlu Küresel Başkanı Marcus Baker BBC'ye yaptığı açıklamada, Batılı P&I kulüpleri ile Türkiye arasındaki anlaşmazlığı çözmek için görüşmelerin devam ettiğini ifade ederek, “Türk makamlarının peşinde olduğu şey, yaptırımların ihlali durumunda da dahil olmak üzere korumanın teyididir” diyerek, Batılı sigorta şirketlerinin bu teminatı karşılamasının mümkün olmadığının altını çizdi.

TANKER SAYISININ ARTACAĞI ENDİŞESİ

RIA haber ajansında yer alan habere göre, Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Alexander Grushko, Rusya'nın İstanbul Boğazı'ndan geçiş için bekleyen tankerlerin sayısının artmasından endişeli olduğunu ve konuyu sigorta ve nakliye şirketleriyle değerlendirmekte olduğunu söyledi. Grushko ayrıca "Sorun çözülmezse elbette siyasi düzeyde müdahil olunacaktır" dedi.

TÜRK ŞİRKETLER DE BEKLİYOR

Uygulama sadece yabancı armatörleri ya da şirketleri değil, Türk sahipli filo ve Türk petrol şirketlerini de yakından ilgilendiriyor. Gemi acentesi GAC Türkiye’nin Genel Müdürü Cihangir İnanç, TÜPRAŞ gibi şirketlerin de bu durumdan etkilendiğini ifade ederek, “Bu da terminalleri zor duruma sokuyor. Bunun için ilgili birimler, genel müdürlükler ve buna ilave bir çözüm üretmek için ekstra gayret gösteriyorlar. Fakat işin içerisinde sadece yönetmelikler kanunlar değil, işin içerisinde bir nebze de olsa politik süreçler de söz konusu olduğu için çok dikkatli davranılması gerekiyor. Bu nedenle kılı kırk yarıyorlar. Çok dikkatli olunması gerekiyor” diye konuştu.

RUSYA DEVREYE GİREBİLİR

STAR Rafineri'ye yakın kaynaklar ise tedarikte bir sıkıntı yaşamadıklarını ifade ediyor. Hizmet İhracatçıları Birliği (HİB) Başkan Yardımcısı Salih Zeki Çakır, P&I şirketlerinin karşılamadığı sigorta maliyetlerini armatörün karşılamasının mümkün olmadığını vurgulayarak, devletlerin ya da petrol şirketlerinin boğaz geçişlerinde bu teminatı verebileceğine işaret etti.

Diğer yandan bazı uzmanlara göre, Rusya bu konuda devreye girerek Rus petrolünü taşıyan tankerlere yönelik özel bir sigorta devreye sokabilir. Daha önce İsrail benzer bir adım atmıştı. Sektörde, Türkiye’nin bu tutumunun Türk denizcilik sektörünün prestijine zarar verdiğini söyleyenler de var.

BİR GÜNDE 50 BİN DOLARLIK MALİYET

Ekonomi Gazetesi’nin tanker acentelerinden edindiği bilgiye göre bir tankerin 1 günlük açıkta beklemesinin yarattığı ek maliyet 50 bin dolara kadar çıkıyor. Bu durumun armatörleri büyük sıkıntıya sokabileceği vurgulanıyor. Diğer yandan, bekleyen gemilerin çevreye büyük zararlar verebileceğinden endişe duyuluyor. Son dönemde Türk sularında kaza sayılarının da arttığına işaret eden yetkililer, bu nedenle bakanlığın çözüme yönelik adımları hızlandırdığını ifade ediyor.

ABD'DEN TÜRKİYE'YE RUS PETROLÜ ÇAĞRISI

ABD Hazine Bakan Yardımcısı Wally Adeyemo, Türkiye'nin petrol tankerlerine ek kontroller yapılmasına gerek olmadığını belirtti. Bir süredir Boğazlar etrafında Rus ve Kazak petrolü taşıyan tankerlerin sigorta yükümlülüklerine yönelik talepler nedeniyle beklediği görülüyordu. Kazak tarafı bekleme sürelerinin normal olduğunu belirtirken, Ruslar endişeli olduklarını söylemişti.