Yüzde 30’luk 2016 zammı en çok eğitim çalışanına yaradı

SGK verilerine göre tarım sektörü ortalama brüt ücrette en büyük artış 782 lirayla eğitim, 772 lirayla da toptan ve perakende ticarette yaşandı. 1.2 milyon çalışanlı inşaatta artış 315 lirada kaldı.

2017 yılında uygulanacak asgari ücretin gelecek hafta açıklanması bekleniyor. 2016 yılında asgari ücretin yüzde 30 oranında artırılmasının da etkisiyle Türkiye’de asgari ücretle çalışan işçi sayısı yaklaşık 6.5 milyon kişiye ulaştı. Asgari ücretin bu yıl brüt 1.647 TL, net ise 1.300 TL’ye çıkarılması özellikle ücretlerin düşük olduğu sektörlerde genel ücret skalasında yukarı yönlü daha büyük etki yarattı. Türkiye’de en düşük ücretli kesimi ev işlerinde çalışanlar oluşturuyor. Bu kesimde ücretler genellikle asgari ücret seviyesinde, ancak sayıları az olduğu için etkisi düşük. İstihdamın yoğun olduğu inşaat ve tekstil başta olmak üzere bazı sektörler daha fazla etkileniyor. 1.2 milyon kişinin istihdam edildiği bina inşaatı sektöründe ortalama brüt ücretler asgari ücretin sadece 315 lira üzerinde bulunuyor. Bu da sektörde çalışanların büyük kısmının asgari ücretli olduğunu gösteriyor. 156 bin kişinin çalıştığı mobilya imalatı, 1.2 milyon kişinin istihdam edildiği perakende ticaret, 600-700 bin kişinin çalıştığı bina ve çevre düzenleme ile eğitim sektörleri de asgari ücret artışından etkilenen sektörlerin başında yer alıyor.

ARTIŞ SADECE ASGARİ ÜCRETLİLERE YARAMAYACAK

Ancak, asgari ücret yalnızca bu 6.5 milyon işçiyi ilgilendirmiyor. Öncelikle asgari geçim indiriminden dolayı tüm çalışanlar az ya da çok asgari ücretten etkileniyor. Bunun yanı sıra, işsizlik maaşı bağlananlar, 65 yaş aylığı alanlar, herhangi bir işte çalışmadıkları için Genel Sağlık Sigortası GSS) primini kendi ödeyenler, isteğe bağlı sigortalılar, erken emekli olmak için borçlanma yapmak isteyenler, sosyal güvenlik primi ödeyen işverenler ve Bağ-Kur’lular ile bireysel emeklilik sistemine (BES) para yatıranlar yeni belirlenecek asgari ücretten doğrudan etkileniyor. Memurlar asgari ücretle çalışmadıkları halde onlar da işçiler gibi Asgari Geçim İndirimi’nden (AGİ) dolayı asgari ücretten nasiplerini alıyorlar.

YÜZDE 5 ARTIŞ OLURSA AGİ EN AZ 6 TL ARTACAK

Asgari ücrete 2016 yılında yüzde 30 oranında zam yapıldığı için Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) 2017 yılında yeni bir artış yapılmamasını talep etti. Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nda işçileri temsil eden TÜRK-İŞ, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2016 yılı için önerdiği bin 600 liralık rakamın 2017 yılında verilmesine razı olduklarını açıkladı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Mehmet Müezzinoğlu, sıfır zammın söz konusu olmadığını söyledi.

Bu sene AGİ, bekâr veya eşi de çalışan çocuksuz kişiler için 123.53 lira uygulanıyor. AGİ hesabında yılın ilk yarısı için ilan edilen asgari ücret esas alınıyor. 2017 yılının ilk yarısında asgari ücretin yüzde 5 oranında artırılması durumunda brüt asgari ücret bin 729 liraya, net asgari ücret de bin 365 liraya çıkacak. Bu durumda işçi memur herkese ödenen en düşük AGİ 6 lira artarak 129.67 lira olacak. Eşi çalışmayan çocuksuz çalışanlar 155.61 lira, eşi çalışmayan bir çocuklular 175.06 lira, 2 çocuklular 194.51 lira, 3 çocuklu çalışanlar ise 220.44 lira AGİ alacaklar.

ASGARİ ÜCRETTE HÜKÜMETİN TAVRI BELİRLEYİCİ

Asgari ücreti, işçi, işveren ve hükümeti temsil eden 5’er kişiden oluşan 15 kişilik komisyon belirliyor. Aralıkta toplanan komisyonda kararlar oyçokluğuyla alınıyor. Ancak, hükümetin oyu belirleyici oluyor.

ASGARİ ÜCRETİN KİŞİ BAŞI GELİRE ORANINDA % 57 İLE ÖNLERDEYİZ

AB ülkelerinin 22’sinde asgari ücret uygulanıyor. Türkiye 2015 yılı itibarıyla 424 Euro’luk asgari ücretle, AB üyesi Bulgaristan (184), Çekya (331), Estonya (390), Hırvatistan (395), Letonya (360), Litvanya (300), Macaristan (332), Polonya (409), Romanya (217), Slovakya (380) ve Slovenya (380) gibi 11 ülkeyi geride bıraktı.

REVİZYON SONRASI 10.141 EURO OLDU

Türkiye, asgari ücretin kişi başına milli gelire oranı bakımından AB üyesi üç ülke hariç, tümünü geride bırakıyor. TÜİK’in revizyonuyla birlikte 2015 itibarıyla Türkiye’de kişi başına milli gelir 10 bin 141 Euro olurken, yıllık brüt asgari ücret bu rakamın yüzde 50.20’sine ulaştı. 2016 yılında asgari ücretin yüzde 30 oranında artması ve kurdaki hızlı yükseliş dolayısıyla döviz bazında milli gelirin gerileyecek olması yüzünden Türkiye’nin sıralamada bu sene liderliğe oturması bekleniyor. Kişi başına milli gelir 2015’teki düzeyde kalsa bile Türkiye lider Fransa ile aynı düzeye gelecek. Ancak, bu değerlendirmeyi yaparken, Türkiye’de kayıt dışının yüksek olduğunu, kişi başına milli gelir rakamının tam olarak gerçeği yansıtmıyor olabileceğini de dikkate almak gerekiyor.