**İMKB’ye gelen 2010 yılı üç aylık bilançoları, sanayi şirketleri bazında 7 kritere göre inceledik. Buna göre net dönem karında Koç Holding, satış artışında Turcas Petrol, faaliyet karında Karsu Tekstil ilk sırada. Özsermaye karlılığında ise Koza Madencilik lider...
**
İMKB şirketlerinin 2010 yılı üç aylık mali tablolarını açıklaması için tanınan süre sona erdi.
Para dergisinin haberine göre, analistlerin neredeyse tamamı, yılın ilk çeyreğinde gelen bilançoların beklentilerin oldukça üzerinde yüksek olduğu konusunda hemfikir.
İş Yatırım’ın değerlendirmesi, “İzlediğimiz şirketlerin üçte ikisi piyasa beklentisinden daha iyi kar açıkladı. İMKB şirketlerinin ilk çeyrek karları piyasa beklentilerinden yüzde 20 daha yukarıda geldi” şeklinde.
Acar Yatırım Araştırma Müdürü Zeynel Balcı’ya göre bilançolar, daha önce açıklanan ilk çeyrek sanayi üretim rakamlarındaki düzelmeyi teyit ediyor. Balcı, “Banka bilançoları zaten iyi bekleniyordu. Hatta daha da iyi geldi. Üç aylık bilançolara genel olarak baktığımızda, bankaların dışında gübre şirketlerinin kara geçmesi ve demir-çelik sektöründe karların görünmeye başlaması da dikkat çekici” diyor.
“BAZ ETKİSİ UNUTULMAMALI”
Ata Yatırım Araştırma Müdürü Nergis Kasabalı da üç aylık bilanço verilerini genel anlamda pozitif buluyor. 2009 yılı ilk çeyrek bilançolarının global krizin etkisiyle çok kötü geldiğini hatırlatan Kasabalı, “Bu yıl tabii ki bir baz etkisi var. Ayrıca ekonominin toparlanmaya başlaması da bu yılın ilk üç aylık bilanço verilerinin iyi gelmesinde etkili oldu. Bu nedenle şirketlerin gelirlerinde, kar marjında, karlarında ciddi artışlar var. Bunun bir kısmı geçen yılın çok kötü olmasından, bir kısmı da ekonomideki toparlanmadan kaynaklanıyor” değerlendirmesini yapıyor.
Analistlere göre, global piyasaların şiddetli dalgalanmalar yaşadığı, İMKB’nin ise bu sert hareketlere karşın yükseliş seyrini koruduğu bu dönemde hisse senedi seçimi çok daha önemli olacak. Analistler bu sebeple üç aylık bilanço verilerinin çok dikkatli bir şekilde analiz edilmesini öneriyor.
Yatırımcılara bir fikir vermesi amacıyla biz de bu hafta 3 aylık bilanço verileri üzerinden bir çalışma hazırladık. Bilançosunu İMKB’ye açıklayan borsa şirketlerini 7 kritere göre analiz ettik. Sonuçta da net dönem karı, satışları, faaliyet karı en fazla artan; cari oranı, özsermaye karlılığı, net kar marjı ve aktif karlılığı en yüksek şirketler ortaya çıktı.
2009 ve 2010 yıllarının ilk üç aylık dönemlerinin karşılaştırılmasına göre, net dönem karını en fazla artıran borsa şirketleri Koç Holding, Reysaş Lojistik, Koza Madencilik, İpek Matbaacılık ve Borusan Yatırım Pazarlama oldu. Turcas Petrol, Doğusan, Anadolu Isuzu, Afyon Çimento ve Koza Madencilik ise satışlarını en fazla artıranlar listesinin ilk sıralarında yer aldı...
KÂR ARTIŞINDA KOÇ HOLDİNG
2010 yılının ilk üç aylık bilançolarını dikkate alarak net kar büyümesi en yüksek şirketlere göre sıralama yaptığımızda, birinci sırada Koç Holding yer aldı. Koç Holding net karını yüzde 12.700 artırarak 2.8 milyon TL'den 358.7 milyon TL'ye çıkardı. İkinci sıradaki Reysaş Lojistik, net karını yüzde 3.397 artışla 3.1 milyon TL'ye çıkararak zarardan kara geçme başarısını gösterdi. Koza Madencilik de net karını yüzde 3.166 artışla 9 milyon TL'den 295.3 milyon TL'ye çıkararak listesin üçüncü sırasına oturdu.
Net dönem karını en fazla artıranlar arasında dördüncü sırada ise İpek Matbaacılık geliyor. Net karını yüzde 2.915 oranında artırarak 4.9 milyon TL'den 148.1 milyon TL'ye çıkaran İpek Matbaacılık’ı Borusan Yatırım Pazarlama izliyor.
SATIŞLARINI ARTIRANLAR
Bilonço kalemleri içinde önemli göstergelerden bir diğeri olan satışlarla ilgili yaptığımız çalışmada ilk sırayı, net satışını yüzde 198.37 oranında artırarak 5 milyon TL'den 15 milyon TL'ye çıkaran Turcas Petrol aldı. Turcas Petrol’ün 2010 yılı ilk çeyrek karı ise 20.8 milyon TL oldu. Bu tabloda 2009 yılı ilk üç ayına göre net satışını 2010 ilk çeyreğinde yüzde 167.42 oranında artırarak 75.5 bin TL'den 201.8 bin TL'ye çıkaran Doğusan ikinci sıraya yerleşti. Ancak net satış büyümesinde ikinci sırada olmasına rağmen Doğusan’ın 2010 yılı ilk üç aylık döneminde 231.6 bin TL zarar açıkladığını belirtmekte yarar var.
Öte yandan tablomuzda satışlarını en fazla artıranlar sıralamasında yer alan Anadolu Isuzu, net satışını yüzde 159.8 oranında artırarak 28 milyon TL'den 72.7 milyon TL'ye çıkardı. Anadolu Isuzu da Doğusan gibi bu yılın ilk çeyreğinde zarar açıklayan şirketlerden biri. Söz konusu dönemde 5 milyon TL zarar açıklayan Doğusan’ı satış artışında izleyen şirket ise Afyon Çimento oldu. Net satışını yüzde 133.98 oranında artırarak 3 milyon TL'den 7 milyon TL'ye çıkarmasına karşın Afyon Çimento, 2010 üç aylık dönemde 561.5 bin TL zarar açıkladı. Satışlarını artırmada Afyon Çimento’nun ardından 5’inci olan Koza Madencilik ise net satışını yüzde 114.62 oranında artırarak 51.5 milyon TL'den 110.6 milyon TL'ye çıkardı. Şirket, 2010 yılının aynı döneminde 295.3 milyon TL net kar açıkladı.
FAALİYET KÂRINDA KARSU TEKSTİL
2010 yılının ilk üç aylık bilançolarını dikkate alarak faaliyet karını en fazla artıran şirketlere göre sıralama yapıldığında birinci sıraya Karsu Tekstil yerleşti. Karsu Tekstil’in faaliyet karı 1.8 milyon TL olarak gerçekleşti. Faaliyet karı 6.7 milyon TL olarak gerçekleşen Good Year ikinci sırada yer alırken, Banvit üçüncü oldu. Banvit’in ardından gelen Eczacıbaşı İlaç’ın faaliyet karı ise 24 milyon 762 bin TL olarak gerçekleşti.
CARİ ORANI EN YÜKSEK OLANLAR
2010 yılının ilk üç aylık bilançolarını dikkate alarak cari oranı en yüksek olan şirketlere göre sıralama yapıldığında ilk sırada Borusan Yatırım Pazarı yer aldı. Borusan Yatırım Pazarlama'nın cari oranı yüzde 170.29 olarak gerçekleşti. Cari orana göre ikinci sıraya yerleşen Sönmez Filament'in cari oranı yüzde 78.29 olurken, onu Usaş izledi. Usaş'ın cari oranı 2010 yılı üç aylık verilere göre yüzde 28.91 olarak gerçekleşti.
NET KAR MARJINDA MENSA BİRİNCİ
2010 yılının ilk üç aylık bilançolarını dikkate alarak net kar marjı en yüksek olan şirketlere göre sıralama yaptığımızda, birinci sırada Mensa Mensucat yer aldı. Mensa Mensucat'ın net kar marjı yüzde 10.81 olarak gerçekleşti. Net kar marjına göre Koza Madencilik ise ikinci sırada yer aldı. Koza Madencilik'in net kar marjı yüzde 2.67 oldu.
ÖZSERMAYE VE AKTİF KARLILIKTA KOZA
2010’un ilk üç aylık verilerine göre özsermaye karlılığı en yüksek olan şirket Koza Madencilik. Koza Madencilik'in özsermaye karlılığı yüzde 49.21 olarak gerçekleşti. Özsermaye karlılığına göre Koza Madencilik’i İpek Matbaacılık izledi. İpek Matbaacılık'ın özsermaye karlılığı ise yüzde 44.35 olarak gerçekleşti.
2010 yılının ilk üç aylık bilançolarını dikkate alarak aktif karlılığı en yüksek olan şirketlere göre sıralama yaptığımızda, birinci sırada özsermaye karlılığında olduğu gibi Koza Madencilik yer aldı. Koza Madencilik'in aktif karlılığı yüzde 31.74 olarak gerçekleşti. Aktif karlılığı yüzde 15.05 olan İpek Matbaacılık ise Koza Madencilik’in ardından ikinci sıraya yerleşti.
Nergis KASABALI / Ata Yatırım Araştırma Müdürü
“2010/6 aylık bilançolar da iyi gelecek”
Bilanço verileri ışığında, altı aylık bilançoların da ilk çeyrek kadar olmasa da yine iyi geleceğini tahmin ediyorum. Ekonomideki toparlanmaya bağlı olarak sanayi şirketlerinde de büyüme sürecektir. Ancak yılın ikinci yarısı, bilançolar açısından biraz daha sakin bir dönem olabilir. Çünkü 2010’un ilk çeyrek döneminde gözlenen baz etkisi ortadan kalkacaktır. Buna rağmen 2010 yılı ilk çeyrek rakamlarından sonra tüm analistler İMKB şirketleriyle ilgili tahminlerinde yukarı yönlü revizyon yapacaklardır. 2010 yılı geneli için kar rakamlarının beklentilerden iyi olacağını söylemek olası.
Şenol KORKMAZ / İnfo Yatırım Araştırma Müdürü
“Ekonomideki canlılık sürecek”
İlk çeyrek bilançolarında genel olarak bir düzelme olduğu görülüyor. Özellikle sanayi şirketlerinde böyle bir durum var. Bunu kapasite kullanımından da anlıyoruz. Ekonomide bir canlanma söz konusu. Bu da bilançolara yansıdı. Önümüzdeki dönemde, 6 aylık bilançolarda da bunun devam etmesi gerekiyor. Bu nedenle mayıs, haziran ayları ekonomik veriler ve seyir açısından iyi izlenmeli. Ben, bu yılın ilk çeyreği gibi ilk yarıyılın da olumlu devam edeceğini öngörüyorum. İç piyasada canlanma var. Bu canlanma sürecek gibi görünüyor. Global sıkıntı olsa da devam edecektir.
Kullandığımız oranlar ne anlama geliyor?
* Aktif karlılığı: Dönem karının aktif toplamı içerisindeki payını gösterir. Aktif karlılığı, bir şirketin yapmış olduğu yatırımın karlılığını, diğer bir deyişle aktif değerlerin ne ölçüde verimli kullanıldığını belirtir. Aktif karlılığındaki artış, şirketin kaynaklarını etkin bir şekilde kullandığını gösterir.
(Net Kar/Aktif Toplamı) x 100
* Net kar marjı: Şirketin net karının net satışı içerisindeki payını belirtir. Şirketin satışlarının kara yansıma payını gösteren bu oranın yüksek çıkması ve geçmiş dönemlere göre artış eğilimi göstermesi, şirketin verimli çalıştığının göstergesi olarak kabul edilebilir.
(Net Kar/Net Satışlar) x 100
* Özsermaye karlılığı: Dönem karının özsermaye içerisindeki oranını verir. Özsermaye karlılığı, şirketin sahip veya sahipleri tarafından sağlanan sermayenin bir birimine düşen karı ortaya koyar. İşletme sahip veya sahiplerine, faizler ve vergiler ödendikten sonra kalan kısmı gösterir. Bu nedenle mümkün olduğunca yüksek çıkması beklenir. Oranın dönemler itibariyle artış eğiliminin göstermesi, ortakların gelirinin artma eğiliminde olduğunu gösterir.
(Net Kar/Özsermaye) x 100
* Cari oran: Dönen varlıkların kısa vadeli borçlara oranıdır. Dönen Varlıklar/Kısa Vadeli Borçlar, şirketin kısa süreli borçlarını ödeyebilme gücünü ve net işletme sermayesinin yeterli olup olmadığını gösterir. Cari oran değerlendirilirken, şirketin faaliyette bulunduğu endüstri kolu, dönen varlıkların yapısı, dönen varlıkların gerçek değeri, dönen varlıkların değerlerinde değişme olasılığı, şirketin satın alma ve satış koşulları, stok devir hızı, alacak devir hızı göz önünde bulundurulur. Ayrıca şirketin ticaret bankaları ile ilişkisi (bankalarda kullanılabilir kredi limitinin bulunup bulunmaması), mevsimlik hareketlerin etkisi, şirketin satışlarının yıl içerisindeki dağılımının düzenli olup olmadığı ve şirketin gerektiği zaman borçlanarak likidite sağlayabilme olasılığına da bakılır.