Ar-Ge ve Kapsamı
Rekabetin son derece yoğun olduğu ticari hayatta, şirketler türlü yollarla rakiplerinin önüne geçmeyi hedefliyor. Ulusal ve uluslararası pazarlarda rekabet edebilmek için ise kurumların üretim kalitesini geliştirilebilmesi, verimliliği artırması, üretim maliyetlerini düşürmesi gibi farklı stratejiler geliştirebilmeleri gerekiyor. Tabi ki bunları yapabilmek için şirketlerin bilim ve teknolojinin gelişmesini sağlayacak yeni bilgiler elde etmesi ya da mevcut bilgilerle yeni malzeme, ürün ve araçlar üretmesi gerekiyor. İşte yeni sistem, süreç ve hizmetler oluşturmak veya mevcut olanları geliştirmek amacıyla yapılan bu çalışmalardan birer ‘araştırma-geliştirme (Ar-Ge)’ faaliyeti olarak söz ediliyor.
Ar-Ge faaliyetlerinin ve bu konuda yapılan harcamaların son derece önem teşkil etmesi, Mali İdare’ nin de bu konuyu teşvik etmesini sağlıyor. Bu teşvik Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10’uncu maddesinde düzenleniyor. Bu madde kapsamında işletmeler münhasıran yeni teknoloji ve bilgi arayışına yönelik araştırma ve geliştirme harcamaları yapmaları durumunda yaptıkları harcama tutarının yüzde 40’ını kurum kazancından indirebiliyor. Kanun maddesinde oldukça yüzeysel bir şekilde yer alan bu teşvik, 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği ile daha açık bir hale kavuşturulmuş.
Ar-Ge ve Kapsamı
Yapılan harcamaların Ar-Ge indirimine konu edilebilmesi için öncelikle Tebliğ’de belirtilen Ar-Ge faaliyetleri çerçevesinde yapılmış olması gerekiyor. Yani bilimsel ve teknolojik alanlardaki belirsizlikleri gidermek ve bunları aydınlatmak amacıyla, bilim ve teknolojinin gelişmesini sağlayacak yeni teknik bilgilerin elde edilmesi, yeni yöntemlerle yeni ürünler, madde ve malzemeler, araçlar, gereçler, işlemler, sistemler geliştirilmesi, tasarım ve çizim çalışmaları ile yeni teknikler ve prototipler üretilmesi gerekiyor. Öte yandan yeni ve özgün tasarıma dayanan yazılım faaliyetleri, yeni üretim yöntem, süreç ve işlemlerinin araştırılması veya geliştirilmesi, bir ürünün maliyetini düşürücü, kalite, standart veya performansını yükseltici yeni tekniklerin/teknolojilerin araştırılması da Ar-Ge kapsamında sayılıyor. Ancak kurumların pazar araştırması ya da satış promosyonu, kalite kontrol, icat edilmiş ya da mevcut geliştirilmiş süreçlerin kullanımı gibi faaliyetleri, Ar-Ge faaliyetleri kapsamı dışında bırakılmış. Ar-Ge faaliyetinin ilk üretimin yapıldığı aşamada sona erdiği de Tebliğ’de açık bir şekilde ifade ediliyor. Diğer bir deyişle Ar-Ge projesi neticesinde elde edilen ürün pazarlanabilir aşamaya geldiği andan itibaren Ar-Ge projesi bitmiş sayılıyor. Ancak tamamlanan bu proje sonunda elde edilen ürünü geliştirmek amacıyla yapılan çalışmalar, yeni bir Ar-Ge projesi olarak nitelendiriliyor.
1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği ile açıklığa kavuşturulan bir diğer konu ise yapılan harcamaların muhasebe kayıtlarında ne şekilde izleneceği. Kurumlar şayet yaptıkları Ar-Ge harcamaları sonucunda bir gayrimaddi hakka, lisans, patent gibi, sahip oluyorsa yaptıkları harcamaların tamamını aktifleştirmek zorunda kalıyor. Proje sonucunda ortaya çıkan bu gayrimaddi hak ise amortisman yoluyla itfa ediliyor. Proje devam ederken izleyen dönemlerde bu projeden vazgeçilmesi ya da projenin tamamlanmasına imkan kalmaması durumunda ise daha önce aktifleştirilmiş olan bu tutarların gider olarak dikkate alınmasına izin verilmiş. Ar-Ge harcamaları sonucunda gayrimaddi bir hak ortaya çıkmaz ise yapılan bu harcamalar aktifleştirilmeye gerek olmaksızın doğrudan gider olarak değerlendiriliyor. İster aktifleştirilsin, isterse de doğrudan gider olarak dikkate alınsın, ilgili dönemde yapılan Ar-Ge harcamalarının tamamı üzerinden yüzde 40 oranında Ar-Ge indirimi hesaplanarak beyanname üzerinde vergi matrahından indirilebiliyor.
İki Önemli Hatırlatma
Ar-Ge indiriminden yararlanabilmek için iki ince nokta daha olduğunu hatırlatmakta fayda var. Birisi bu indirimden faydalanabilmek için kurumların ayrı bir Ar-Ge departmanı kurma zorunluluğu. Diğeri ise projenin TÜBİTAK ve/veya üniversiteler ile araştırma yapılan konuda uzmanlaşmış kuruluşlarca Ar-Ge projesi olarak değerlendirilmesi.
Son olarak Ar-Ge faaliyetleri kapsamında yararlanılacak teşvikler konusunda Maliye Bakanlığı’nın yeni bir düzenleme üzerinde çalıştığını da hatırlatalım. Ar-Ge yatırımında bulunan merkez ya da şirketlere, vergi, SSK primi ve sermaye desteği sunacak olan bu taslak çalışmanın, Ar-Ge yatırımları ve bu konuda yapılacak harcamaları ne kadar etkileyeceğini ise önümüzdeki günlerde hep beraber göreceğiz.
16/05/2007
Haber Gönder
