BİZE ULAŞIN
İstanbul, 3 Eylül (DHA) - Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (Betam), net ihracatın pozitif katkısı karşısında, en büyük "negatif katkı"nın yatırımlardan geldiğine dikkat çekerek, "Gelecek dönemler büyümesi ile ilgili olarak çelişkili sinyaller olduğunu belirtmeliyiz" uyarısı yaptı.
Betam'dan Doç. Dr. Ozan Bakış ve Araştırma Görevlisi Hamza Mutluay tarafından hazırlanan "Büyümeye net dış ticaretten pozitif, yatırımlardan neagatif katkı" başlıklı "Büyüme Değerlendirmesi: 2019 2. Çeyrek" notunda, şöyle denildi:
"Bir yandan hem yıllık hem de çeyreklik bazda yatırımlar azalmaya devam ediyor. Bu gelecek dönem büyümesi için kötü işaret. Fakat diğer yandan hem özel tüketim toparlanma sinyalleri veriyor hem de stok değişimi çeyreklik bazda pozitif katkı yapıyor. Bunu, üreticilerin gelecek dönemler için olumlu düşündükleri ve üretimi kısmadıkları şeklinde yorumlamak mümkün. Üç devlet bankasının başlattığı yüzde 1’in altındaki konut faizleri uygulamasının konut satışlarını ve uzun bir süredir gerileyen inşaat sektörünü nasıl etkileyeceği de gelecek dönemler için çok önemli."
Betam notunda, yılın ikinci çeyreğinde Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'nın (GSYH) geçen yılın ikinci çeyreğine göre yüzde 1.5 küçüldüğüne işaret edilerek, "Yıldan yıla büyümeye en fazla negatif katkı eksi 7.3 yüzde puan ile yatırım kaleminden geldi. Net dış ticaretin katkısı ise pozitif olmaya devam ediyor: ihracatın katkısı 2.2 yüzde puan olurken, ithalattaki düşüş devam ettiği için ithalat katkısı 5.2 yüzde puan ile oldu" denildi ve şu değerlendirme yapıldı:
"Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilere baktığımızda durumun nispeten daha iyi olduğunu görüyoruz. Çeyreklik bazda özel tüketim, kamu tüketimi, ihracat ve stok değişiminin büyümeye pozitif katkı yaptığını görüyoruz. Stok değişiminin ekonominin kötü gittiği bir dönemde pozitif katkı yapması
düşük talebe rağmen üretimin devam ettiği, dolayısı ile geleceğe dönük üretici beklentilerinin iyi olduğu şeklinde yorumlanabilir. Diğer taraftan yatırımlardaki düşüşün devam ediyor oluşu gelecek dönem GSYH büyümeleri için kaygı verici."
Geçen yılın aynı çeyreğine göre birinci çeyrekte yüzde 5.0’e yakın azalan özel tüketimin, ikinci çeyrekte de yüzde 1.1 azaldığının altı çizilen Betam notunda, "Büyümeye yaptığı katkı ise bir miktar iyileşmekle birlikte eksi 0.6 yüzde puan oldu. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış rakamlara baktığımızda ise özel tüketim artışının ve büyüme katkısının aratarak devam ettiğini görüyoruz. İlk çeyrekte büyümeye sadece 0.8 yüzde puan katkı yapan özel tüketim ikinci çeyrekte 1.7 yüzde puan katkı yaptı" denildi.
Geçen yılın aynı çeyreğine göre yatırımların birinci çeyrekte yüzde 12.4, ikinci çeyrekte ise yüzde 22.8 azaldığına dikkat çekilen Betam notunda, "Yatırımları yıllık büyümeye katkı ise eksi 3.8 yüzde puandan rekor artışla eksi 7.3 yüzde puana çıktı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış rakamlara baktığımızda ise yine benzer bir durum görüyoruz. Yatırımlardan çeyreklik büyümeye olan katkı ilk çeyrekte eksi 1.4 yüzde puan iken ikinci çeyrekte bu katkı eksi 2.0 yüzde puana çıkıyor" uyarısı yapıldı. (Grafik)
