Seçim harcamalarının etkisiyle temmuz ayında bozulan bütçe dengeleri, ağustos ayında düzelme gösterdi. Aylık bazda temmuzda 6 milyar doların üzerinde bütçe açığı verilirken, ağustos ayında 3.5 milyar YTL fazla elde edildi. Yılın ilk sekiz ayı itibariyle bütçe açığı 8.5 milyar YTL düzeyinde oluştu.
Maliye Bakanlığı, uzun süredir beklenen temmuz ayı bütçe gerçekleşmelerini, ağustos ayı sonuçları ile birlikte açıkladı. Bakanlık, uygulamaya gerekçe olarak, bu yıl başlayan uygulama ile temmuzda mali tatile gidilmesini gösterdi. Mali tatile rastlayan bazı vergilerin tahsilatının kısmen ağustosa kaydığını belirten Maliye, bu durumda Temmuz ayı bütçe gelirlerinin gerçek durumu yansıtmadığı için bundan sonra temmuz sonuçlarının ağustosla birlikte açıklanacağını duyurdu.
TEMMUZDA ÖLÇÜ KAÇTI, AĞUSTOS İYİ
Maliye Bakanlığı’nın açıkladığı verilere göre genel seçimlerin yapıldığı temmuz ayında bütçe harcamalarındaki artış ve mali tatilin de etkisiyle gelirlerin düşük kalması sonucu yüksek tutarda bir bütçe açığı verildi. Merkezi yönetim bütçe gelirlerinin 10 milyar 989 milyonu vergi olmak üzere toplam 13 milyar 136 milyon YTL’de kaldığı temmuz ayında, bütçe harcamaları ise 19 milyar 208 milyon YTL oldu. Böylece temmuzda 6 milyar 71 milyon YTL’lik bütçe açığı verildi. Anılan ayda faiz dışı dengede de 303 milyon YTL’lik bir açık oluştu.
Ağustos ayında ise 15 milyar 931 milyon YTL’lik harcamaya karşılık 19 milyar 459 milyon YTL bütçe geliri elde edildi. Gelirlerin 17 milyar 746 milyon YTL’sini vergi tahsilatı oluşturdu. Bu gelişmelerle ağustos ayı bütçe dengesinde 3 milyar 529 milyon YTL’lik bir fazla ortaya çıktı.
SEKİZ AYLIK GERÇEKLEŞMELER
Bu yılın Ocak-Ağustos döneminde toplam merkezi yönetim bütçe geliri merkezi yönetim bütçe gelirleri 127 milyar 391 milyon YTL olurken, bütçe giderleri 135 milyar 818 milyon YTL’ye ulaştı. Sekiz ayda 8 milyar 427 milyon YTL bütçe açığı verildi. Sekiz aylık dönemdeki bütçe açığı, yılın tümü için öngörülen 16 milyar 830 milyon YTL’lik hedefin yüzde 50.1’ine denk geldi.
Anılan dönemde 36 milyar 979 milyon YTL faiz ödenirken, faiz dışı harcamalar 98 milyar 839 milyon YTL düzeyinde gerçekleşti. Buna göre sekiz ayda 28 milyar 552 milyon YTL’lik faiz dışı fazla elde edildi. Faiz dışı fazlada ilk sekiz ayın sonunda yıllık hedefin yüzde 79.1’ine ulaşıldı.
SOSYAL GÜVENLİĞE SEKİZ AYDA 22 MİLYAR
Ocak-ağustos dönemindeki merkezi yönetim bütçe harcamaları içinde en büyük kalemi 36 milyar 979 milyonla faiz ödemeleri oluştururken, personel giderleri 29 milyar 164 milyon YTL oldu.
22 milyar 408 milyon YTL ile büyük bölümünü sosyal güvenlik kurumlarına yapılan transferlerin oluşturduğu cari transferlerin toplam tutarı ise 42 milyar 370 milyon YTL’ye ulaştı. Cari transferler kapsamında tarımsal desteklemeye 5 milyar 118 milyon, sağlık harcamalarına 4 milyar 226 milyon, KİT’lere sermaye desteği olarak 1 milyar 118 milyon YTL aktarıldı. Diğer cari transferlerin tutarı da 9 milyar 483 milyon YTL oldu.
Anılan dönemde devletin mal ve hizmet alımları 12 milyar 189 milyon, sermaye giderleri 6 milyar sosyal güvenlik kurumlarına prim ödemeleri 3 milyar 621 milyon, sermaye transferleri 2 milyar 422 milyon, borç verme kalemi 2 milyar 306 milyon YTL düzeyinde gerçekleşti.
BELEDİYELERE 8 MİLYAR AKTARILDI
Anılan dönemde, genel seçimlerin de etkisiyle bütçe gelirlerinden yerel yönetimlere 8 milyar 62 milyon YTL, fonlara ise 2 milyar 262 milyon YTL pay aktarıldı.
İlk sekiz ayda toplam bütçe ödeneklerinin yüzde 66.3’ü, faiz hariç bütçe ödeneklerinin ise yüzde 65’i kullanıldı. Faiz ödeneklerinin ise yüzde 69.8’i kullanılırken, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 8.3’lük bir artış kaydedildi.
Ocak-ağustos dönemindeki bütçe gelirlerinin 99 milyar 322 milyon YTL’sini vergi tahsilatı oluşturdu. Aynı dönemde vergi dışı gelirler 24 milyar 939 milyon, özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 1 milyar 949 milyon, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 1 milyar 180 milyon YTL oldu. Ağustos sonu itibariyle merkezi yönetim bütçe gelirleri tahsilatı, yıllık hedefin yüzde 67.7’si düzeyinde gerçekleşti.
MALİYE’DEN MALİ DİSİPLİN MESAJI
Maliye açıklamasında, bütçe performansının sürdürülebilirliği açısından kamu mali yönetim sisteminde alınan yapısal önlemlerin etkili bir biçimde uygulanması geçen gerekli çalışmaların sürdürüldüğü bildirildi.
Vergi gelir performansının artırılarak sürdürülmesi ve kayıt dışı ekonominin azaltılması için gerekli önlemlerin alınmaya devam edileceği kaydedildi.
Kamu kaynaklarının etkin ve verimli biçimde kullanımını sağlamak üzere kamu kurumlarınca yapılan mal ve hizmet alımları ile sağlık ve yeşil kart başta harcamaların yakından izlenerek gerekli önlemlerin alınacağı vurgulandı.
ANKA