Cari açık 10 ayda 38.2 milyar dolar oldu
Cari açık Ekim ayında yüzde 18,4 azalarak 2 milyar 646 milyon dolara, Ekim itibariyle de yıllık bazda 47 milyar 358 milyon dolardan 46 milyar 762 milyon dolara gerilerken, Ocak-Ekim döneminde cari açık yüzde 28.8 artışla 38 milyar 233 milyon dolara yükseldi.
Merkez Bankası, Ödemeler Dengesi Ekim sonuçlarını açıkladı. Buna göre, Ekim ayında cari açık, bir önceki yılın aynı ayıyla karşılaştırıldığında yüzde 18,4 oranında azalarak 3 milyar 242 milyon dolardan 2 milyar 646 milyon dolara düştü. Alt kalemler itibariyle incelendiğinde, ödemeler dengesindeki dış ticaret açığının yüzde 1,9 düşerek 4 milyar 178 milyon dolara gerilemesi ve hizmetler dengesi kaleminden kaynaklanan net gelirlerin yüzde 40,3 oranında artarak 2 milyar dolara yükselmesinin, bu yılın Ekim ayı cari açığının bir önceki yılın aynı ayına göre azalmasında olumlu rol oynadığı görüldü. Buna karşın, bu yılın Ekim ayında gelir dengesi kaleminden kaynaklanan net giderler bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 5,3 artarak 601 milyon dolara yükseldi ve cari transferlerden kaynaklanan girişler yüzde 18,9 oranında düşerek 133 milyon dolara geriledi.
Bu gelişmeler sonucunda 2008 yılının Ocak-Ekim döneminde cari açık, bir önceki yılın aynı dönemiyle karşılaştırıldığında yüzde 28,8 oranında arttı ve 29 milyar 688 milyon dolardan 38 milyar 233 milyon dolara yükseldi.
Ocak-Ekim dönemi verilerine göre ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret dengesi, bir önceki yılın aynı dönemine oranla yüzde 28,5 artarak 48 milyar 932 milyon dolar tutarında açık verdi. 2008 yılının on aylık dönemi alt kalemler itibariyle incelendiğinde, ithalat (CIF) harcamalarının bir önceki yıla oranla yüzde 29,9 oranında artarak 178 milyar 408 milyon dolara ve ihracat (FOB) gelirlerinin yüzde 33,3 oranında artarak 114 milyar 963 milyon dolara yükseldiği görülürken, bavul ticareti gelirlerinin yüzde 4,5 oranında artışla 5 milyar 57 milyon dolara ulaştığı ifade edildi.
TURİZM GELİRLERİ YÜZDE 21 ARTTI
Ekim ayı tahmini veriler olmak üzere, 2008 yılının on aylık döneminde turizm gelirleri bir önceki yılın aynı dönemine oranla yüzde 18,9 artarak 19 milyar 585 milyon dolara, turizm giderleri de yüzde 8,3 artarak 2 milyar 911 milyon dolara yükseldi. Bunun sonucunda, söz konusu dönemde net turizm gelirlerinin yüzde 20,9 oranında artarak 16 milyar 674 milyon dolar olarak gerçekleştiği tahmininde bulunuldu.
Yurtiçinde yerleşik inşaat şirketlerinin yurtdışında gerçekleştirdikleri inşaat hizmetlerinden kaynaklanan net döviz girişi, 2007 yılının Ocak-Ekim dönemine oranla yüzde 19,5 artarak 748 milyon dolar oldu.
KAR TRANSFERLERİ ARTTI
Büyük ölçüde kar transferlerinden oluşan doğrudan yatırımlar ve faizlerden oluşan diğer yatırımlarda gerçekleşen net çıkış, sırasıyla yüzde 33,9 artışla 2 milyar 339 milyon ve yüzde 22 artışla 5 milyar 81 milyon dolar olurken; portföy yatırımlarından kaynaklanan net giriş 731 milyon dolara ulaştı.
2008 yılı Ocak-Ekim döneminde uzun ve kısa vadeli kredilere ilişkin faiz giderleri, bir önceki yılın aynı dönemine oranla yüzde 14,2 artarak 6 milyar 823 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Ocak-Ekim döneminde finans hesaplarında gerçekleşen net sermaye girişi, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 26,3 artarak 38 milyar 78 milyon dolar oldu.
DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR YÜZDE 21 AZALDI
Doğrudan yatırımlar kalemi altında, Türkiye’deki yabancı sermayeli şirketlerin yurtdışındaki ortaklarından kullandıkları kredileri ve yurtdışında yerleşik kişilerin Türkiye’de gerçekleştirdikleri gayrimenkul alımlarını da içeren yurtdışında yerleşik kişilerin yurtiçinde yaptıkları net yatırımlar, bir önceki yılın Ocak-Ekim döneminde 18 milyar 194 milyon dolar olarak gerçekleşmişken bu yılın aynı döneminde yüzde 15,9 azalışla 15 milyar 299 milyon dolar oldu.
Yurtdışında yerleşik kişilerin Türkiye’de gerçekleştirdikleri net gayrimenkul alımlarının bir önceki yılın aynı dönemine oranla yüzde 5,3 artarak 2 milyar 516 milyon dolara yükseldiği tahmin edilirken, Türkiye’deki yabancı sermayeli şirketlerin yurtdışındaki ortaklarından kullandıkları kredilerle ilgili olarak 50 milyon dolar net kredi kullanımı gerçekleştirildi.
Yurtiçinde yerleşik kişilerin yurtdışında yaptıkları net yatırımlarla ilgili olarak, 2007 yılının on aylık döneminde net 1 milyar 847 milyon dolar tutarında yatırım yapılmışken 2008 yılının aynı döneminde yapılan yatırım miktarı 2 milyar 348 milyon dolara yükseldi. Sonuç itibariyle, doğrudan yatırımlar kaleminde 2008 yılının Ocak-Ekim döneminde gerçekleşen net sermaye girişi, bir önceki yılın aynı dönemine oranla yüzde 20,8 azalarak 12 milyar 951 milyon dolar oldu.
2007 yılının Ocak-Ekim döneminde 3 milyar 805 milyon dolar net sermaye girişi olan portföy yatırımlarında 2008 yılının aynı döneminde 3 milyar 960 milyon dolar tutarında net çıkış gerçekleşti.
Varlıklar başlığı altında, yurtiçinde yerleşik kişilerin yurtdışında menkul değer alım-satımları ile ilgili olarak, 2007 yılının Ocak-Ekim döneminde 1 milyar 864 milyon dolar net alım gerçekleştirilmişken, 2008 yılının aynı döneminde 1 milyar 365 milyon dolar tutarında net alım yapıldı.
Portföy yatırımları kaleminin yükümlülükler başlığı altında yurtdışında gerçekleştirilen tahvil ihraçlarıyla ilgili olarak Genel Hükümet, Ekim ayında yeni tahvil ihracı veya geri ödemesinde bulunmamış; bu nedenle, dokuz aylık dönemde 1 milyar 134 milyon dolar olarak gerçekleşen net kullanım tutarı Ocak-Ekim döneminde de aynı kaldı.
Yurtdışında yerleşik kişiler, hisse senedi piyasasında bu yılın Ekim ayında 1 milyar 365 milyon ABD doları tutarında net satım yaparak Ocak-Ekim 2008 döneminde toplam 716 milyon dolar net alım gerçekleştirdi.
Öte yandan, devlet iç borçlanma senetleri piyasasında bu yılın Ekim ayında yapılan 3 milyar 158 milyon dolar tutarındaki net satımla birlikte Ocak-Ekim 2008 döneminde yurtdışı yerleşiklerce toplam 4 milyar 445 milyon dolar tutarında net satım gerçekleştirildi.
Ticari ve nakit krediler ile mevduatlardan oluşan yatırımlarda geçen yılın Ocak-Ekim döneminde 17 milyar 810 milyon dolar net giriş gerçekleşmişken, 2008 yılının aynı döneminde 31 miyar 779 milyon dolar net giriş oldu.
BANKALARIN YURTDIŞI KREDİLERİNDE YÜZDE 57 ARTIŞ
2007 yılının Ocak-Ekim dönemiyle karşılaştırıldığında, bankacılık sektörünün yurtdışından sağladığı net kredi miktarı yüzde 57,6 artarak 7 milyar 439 milyon dolar olmuşken, diğer sektörlerin sağlamış olduğu net kredi miktarı yüzde 14 artarak 23 milyar 770 milyon dolar oldu.
Yurtdışında yerleşik kişilerce Merkez Bankası ile yurtiçinde yerleşik bankalarda tutulan mevduat hesaplarından oluşan mevduatlar kaleminde, bir önceki yılın Ocak-Ekim döneminde 6 milyar 173 milyon dolar net çıkış gerçekleşmişken, bu yılın aynı döneminde 2 milyar 701 milyon dolar tutarında net giriş gözlemlendi. Bu dönemde yurtdışı bankaların yurtiçinde tuttukları net mevduat tutarı 3 milyar 767 milyon dolar tutarında arttı.
Finans hesaplarının son kalemi olan rezerv varlıkların içinde bulunan resmi rezervler, 2007 yılının Ocak-Ekim döneminde 7 milyar 810 milyon dolar artmışken, bu yılın aynı döneminde 2 milyar 692 milyon dolar artış gösterdi. (ANKA)
Haber Gönder
