Çin'de dev isyan

**Çin'de yılbaşından bu yana süregelen işçi eylemlerinin boyutunun sanılandan çok daha büyük olduğu ifade ediliyor. Çin'deki bu son dönemlerin en büyüğü olduğu düşünülen eylemlerin hem ekonomik hem de siyasi sonuçlar doğurması bekleniyor.

**

Çin'de işçiler, yılbaşından bu yana çalışma koşullarının iyileştirilmesi için eylemler düzenliyor. Öncelikle küçük şehirlerdeki ufak işletmelerde başlayan eylemler, şimdilerde Japon Honda ve Tayvanlı Foxconn gibi büyük şirketlere de sıçradı. Basına uygulanan sansür ve hükümetin bilgi akışına yönelik uyguladığı baskılar nedeniyle ülkeden sağlıklı haber akışı sağlanamıyor.

Ancak son dönemde gelen haberler, eylemlerin sanılandan çok daha koordineli ve geniş çaplı olduğuna işaret ediyor. Eylemlerin yayılma olasılığının çok uluslu şirketlerin üretim maliyetlerinin artırması beklenirken, alternatif güç odaklarının oluşmasını engellemek isteyen Komünist Parti için de bazı riskler doğuruyor. İşçilerin cep telefonu ve anlık mesajlaşma programları üzerinden birbirleriyle temas kurduğu belirtiliyor.

Hong Kong’daki City Üniversitesi’nin öğretim üyesi profesörü Joseph Cheng, "[İşçiler] Çalışma şartlarını ve aldıkları ücretlerini diğer çalışanlarla kıyaslıyor ve işverenleriyle pazarlık yapmak için kullanıyor… Bu yılın başından bu yana ülkenin dört bir yanında istihdam konusundaki yetersizliklerden dolayı geniş çaplı eylemler gerçekleşiyor” dedi.

Ancak sanayi genelindeki eylemler genelde küçük çaplı fabrikalarda gerçekleşip, hemen çözüme kavuşturulduğu için çok fazla su yüzüne çıkmıyor.

Olayları yakından izleyen bir kaynak, bu küçük şirketlerin aynı zamanda haklarında kötü haber çıkmasını engelleyebilecek yerel yönetimlerle de iyi geçindiklerini belirtti.

DİKKAT ÇEKMEYE BAŞLADILAR
Çin’deki ayaklanmalar, büyük şirketlere sıçradıktan sonra küresel çapta daha fazla dikkat çekmeye başladı.

Doğu Çin Siyaset ve Hukuk Üniversitesi öğretim üyesi hukuk profesörü Dong Baohua, “Eylemler genelde işçilerin kısa mesajlarla birbirlerini harekete geçirmesinden sonra baş gösteriyor ve modern teknoloji eylemlerin daha sık gerçekleşmesine neden oluyor” dedi.

Çin’in Suzhou bölgesinden bir fabrika işletmecisi, işçilerin genelde tatil zamanları öncesinde genel eylem kararı aldıklarını söyledi. İşletmeci, “Şirketlerin tatillerden önce ürün yetiştirmek için çok sıkı çalıştıklarını biliyorlar. Bu yüzden pazarlık güçleri daha da artıyor” dedi.

Son zamanlarda Honda ve Foxconn’daki eylemlerin daha geniş çaplı eylemlere neden olmasından korkan aynı işletmeci, “Bu durumdan ciddi endişe duyuyoruz” dedi.

Ancak Suzhou bölgesindeki işçiler, Çin’in güneyindeki eylemlerden haberdar olsalar da Suzhou’da eylem yapmanın zor olduğunu çünkü işçileri temsil eden sendikaların olmadığına dikkat çekiyor.

Diğer yandan, Japon otomobil üreticisi Honda’daki eylem, şirketin çalışanlarının ücretlerini yüzde 24 ile 33 arasında değişen oranlarda artırmasının ardından sona erdi.