Dış ticarette bumerang etkisi
Sanayicilerin üretimde neredeyse tamamen ithal girdiye bağımlı hale gelmesi nedeniyle, Türkiye’nin üretim ve ihracatındaki artışların, ithalatta daha büyük bir ivmeye yol açtığı, bunun da dış açıkları büyüttüğü belirlendi.
Türkiye’nin son bir yıldaki 154 milyar dolarlık ithalat faturasının yüzde 73 oranındaki 112,5 milyar doları hammaddeye ödendi. Aynı dönemde yapılan toplam ihracat ise bu faturanın ancak yüzde 86,2’sini karşılayabildi.
Özellikle son beş yıldır uygulanan düşük kur politikası nedeniyle sanayi sektörünün neredeyse tamamen ithal girdiye bağımlı hale geldiği dikkati çekiyor. İthal hammaddenin bir bölümü ihracata, önemli bir bölümü ise iç tüketime yönelik üretimde kullanılıyor. Sanayicilerin hammadde gereksinimini ithalatla karşılarken, bunun az bir bölümünü ihracata dönüştürmesi, büyük bölümünü iç tüketime yönelik üretimde kullanması, Türkiye’nin dış ticaret açığı ve buna bağlı olarak cari işlemler açığının sürekli büyümesinde etkili oluyor.
İTHAL HAMMADDEYE YILDA 112.5 MİLYAR DOLAR
ANKA’nın TÜİK verilerine dayanarak yaptığı hesaplamaya göre Temmuz 2007 sonu itibariyle son bir yılda 154 milyar dolara ulaşan ithalat içinde en büyük bölümü yaklaşık 112,5 milyar dolarla hammadde dış alımı oluşturdu. Son bir yıldaki ithalatın 24,4 milyar dolarlık bölümü de yatırım (sermaye) malları için yapıldı. İthalatın yüzde 10,5 oranındaki 16,2 milyar dolarlık bir bölümü ise tüketim maddelerinden oluştu.
Türkiye’nin son bir yılda 97 milyar dolar olan toplam ihracatı, sadece hammadde ithalatının yüzde 86.2’sini karşılayabildi.
Son bir yılda gerçekleştirilen toplam ihracatın toplam ithalatı karşılama oranının ise sadece yüzde 63 olduğu görülüyor.
İTHALATA BAĞIMLI İHRACAT AÇIK YARATIYOR
2001 yılında hammadde ithalatının yüzde 103.4’ü düzeyinde bulunan toplam ihracatın, artık bu ithalatı karşılayamaz hale geldiği görülüyor. İhracatçıların üretimde ithal girdiye bağımlı hale gelmesi nedeniyle, Türkiye’nin ihracatında yaşanan hızlı artış, ithalatta daha büyük bir ivmeye yol açıyor. Bunun sonucunda ihracat arttıkça Türkiye’nin dış ticaret ve cari işlemler açıkları kapanmak yerine giderek daha da büyüyor.
Aşırı boyutlardaki hammadde ithalatı bir yandan Türkiye’nin döviz giderini büyütürken, aynı zamanda yerli ara malı üreticilerinin iş hacmini de daraltarak, başka ülkelerin üretim ve istihdam artışına katkı yapıyor.
HAMMADDE İHRAÇ MALINA DÖNÜŞMÜYOR
Türkiye'nin gerçekleştirdiği tüketim malı ihracatının hammadde ithalatına oranının da yüzde 50’lerden yüzde 36,5’e indiği görülüyor. Bu gösterge ithal edilen hammaddenin önemli bir bölümünün, ihracat yerine iç tüketime yönelik üretimde kullanıldığına işaret ediyor. Türk sanayicilerinin giderek daha fazla hammadde ithal ederek, bunun daha az bir bölümünü ihracata dönüştürmesi, iç tüketime yönelik üretimde yabancı ara malına ihtiyacın artması, Türkiye’nin dış ticaret açığı ve buna bağlı olarak cari işlemler açığını sürekli büyütüyor.
Haber Gönder
