Küresel krize bağlı olarak tüketimde ortaya çıkan daralmanın, fiyatlar üzerindeki baskısı Kasım ayında enflasyon verilerine yansıdı.
Kasım enflasyonu Tüketici Fiyatları Endeksi’nde (TÜFE) yüzde 0.83’le düşük çıktı. Üretici Fiyat Endeksi’nde (ÜFE) ise önceki aya göre yüzde 0.03 oranında bir düşüş yaşandı. Bu gelişmeyle yıllık bazda enflasyon TÜFE’de yüzde 10.76’ya, ÜFE’de yüzde 12.25’e geriledi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) TÜFE ve ÜFE bazında Kasım ayı enflasyon gerçekleşmelerini açıkladı. Buna göre TÜFE’de bir önceki aya göre yüzde 0.83, Aralık ayına göre yüzde 10.52, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 10.76 ve on iki aylık ortalamalara göre de yüzde 10.31 artış gerçekleşti.
GİYİM ARTIRDI, ULAŞTIRMA DÜŞÜRDÜ
TÜFE kapsamındaki ana harcama grupları itibariyle önceki aya göre en yüksek artış yüzde 2.63’le giyim ve ayakkabı grubunda gerçekleşti. Kasım ayında endekste yer alan gruplardan konutta yüzde 2.08, eğlence ve kültürde yüzde 1.81, ev eşyasında yüzde 1.37, lokanta ve otellerde yüzde 0.99, gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 0.71, eğitimde yüzde 0.21, haberleşmede yüzde 0.17, sağlıkta yüzde 0.06, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 0.02 artış yaşandı. Buna karşılık alkollü içecekler ve tütünde yüzde 0.03, ulaştırmada ise yüzde 1.36 düşüş gerçekleşti.
TÜFE’de yıllık bazda da en yüksek artış yüzde 24.73’le konut grubunda gerçekleşti. Lokanta ve oteller yüzde 13.83, gıda ve alkolsüz içecekler yüzde 11.77 ile artışın yüksek olduğu diğer harcama gruplarını oluşturdu.
EN HIZLI ARTIŞ ANKARA’DA
TÜFE’de ölçüm yapılan 26 bölge içinde aylık bazda en yüksek artış yüzde 1.58’le Ankara’da gerçekleşti. Aralık ayına göre en yüksek artış yüzde 13,26 ile Van, Muş, Bitlis, Hakkari, yıllık bazda en yüksek artış ise yüzde 13.49’la Zonguldak, Karabük, Bartın bölgesinde gerçekleşti. On iki aylık ortalamalara göre en yüksek artış da yüzde 12.41’le Van, Muş, Bitlis, Hakkari bölgesinde yaşandı.
Kasım ayında endekste kapsanan 454 maddeden; 62’sinin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 298’inin ortalama fiyatlarında artış, 94’ünde ise düşüş gerçekleşti.
ÜFE’Yİ TARIM EKSİ ÇIKARDI
Üretici Fiyat Endeksi’nde (ÜFE) bir önceki aya göre yüzde yaşanan 0.03 düşüşle, onbir aylık artış yüzde 12.08’e, yıllık artış da yüzde 12.25’e geriledi, on iki aylık ortalamalara göre artış da yüzde 12.56 oldu.
Üretici fiyatları tarım sektöründe yüzde 1 gerilerken, sanayi sektöründe yüzde 0.19 artış gösterdi.
Tarım sektörü endeksinde, onbir aylık artış yüzde 3.12, yıllık artış yüzde 3.66 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 12.95 artış gerçekleşti. Sanayi sektörü endeksinde ise Aralık ayına göre yüzde 14.29, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 14.36 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 12.47 artış gerçekleşti.
Kasım ayında sanayinin üç sektöründen madencilik ve taşocakçılığında yüzde 0.19, elektrik, gaz, su sektöründe yüzde 7.82 artış, imalat sanayinde yüzde 0.56 düşüş gerçekleşti.
Sanayinin alt sektörleri içinde en yüksek aylık artışın yüzde 10.51’le iletişim teçhizatı imalatı alt sektöründe gerçekleştiği belirlendi.
Bir önceki aya göre endekslerin en fazla artış gösterdiği diğer alt sektörler, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımı (yüzde 8.69), taşocakçılığı ve diğer madencilik ürünleri (yüzde 5.70), metal cevheri (yüzde 5.41), tekstil ürünleri imalatı (yüzde 5.30), büro makineleri imalatı (yüzde 4.92), tıbbi, hassas ve optik aletler imalatı (yüzde 4.52), kağıt ve kağıt ürünleri imalatı (yüzde 4.13), basın ve yayım (yüzde 2.77) alt sektörleri oldu. Buna karşılık ham petrol ve doğal gaz çıkarımı yüzde 10,21, kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı yüzde 8,08, ana metal sanayi yüzde 7,78, kimyasal ürünlerin imalatı yüzde 2,34 ile endekslerin en fazla gerilediği alt sektörler olarak belirlendi.
Kasım ayında endekste kapsanan 756 maddeden; 182’sinin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 381’inin ortalama fiyatlarında artış, 193’ünde ise düşüş gerçekleşti.
Kasım ayında tüketici fiyatları endeksi kapsamındaki mal ve hizmetler içinde en yüksek fiyat artışı yüzde 21.77 ile doğal gazda görüldü.
KASIM AYININ ZAM ŞAMPİYONU DOĞALGAZ
TÜİK tüketici fiyat endeksine (TÜFE) göre, Kasım ayında en yüksek fiyat artışı gösteren doğal gazı, yüzde 20.90 ile salatalık, yüzde 15.68 ile erkek için palto, yüzde 13.95 ile kadın için kaban, yüzde 13.34 ile yumurta izledi. Patlıcanda yüzde 12.30, buzdolabında yüzde 11.18, kadın için çizmede yüzde 9.99, domateste yüzde 8.55, kömür ücretinde yüzde 6.44 artış yaşandı.
TÜFE kapsamında Kasım ayında en fazla fiyat düşüşü ise yüzde 27.28 ile limonda görüldü. Bunu yüzde 17.51 ile portakal, yüzde 14.68 ile ıspanak, yüzde 11.14 ile tavuk eti, yüzde 8.07 ile balık, yüzde 5.47 ile taze fasulye izledi.
ÜFE’DE DE EN YÜKSEK ARTIŞ DOKUMA KUMAŞTA
Üretici Fiyatı Endeksi (ÜFE) kapsamında ise Kasım ayında en çok fiyat artışı yüzde 15.93 ile yüksek mukavemetli ipliklerden yapılmış dokuma kumaşlarda görüldü. Bunu yüzde 14.85 ile naylon ve diğer poliamidlerden iplikler, yüzde 11.88 ile sentetik filaman ipliklerden yapılmış dokuma kumaşlar, yüzde 11.74 ile grafik kağıdı, kartonu izledi. Kasım ayında ÜFE kapsamında en fazla fiyat düşüşü ise yüzde 42.31 ile hamside yaşandı. Fuel-oil no.6’da 23.89, LPG’de yüzde 17.47, kurşunsuz benzinde yüzde 15.65’lik düşüş oldu.